Απόψεις|24.02.2019 12:42

Παλιό «αφήγηµα» σε νέα εποχή…

Χρήστος Μαχαίρας

Η πιο διαδεδομένη ανάγνωση των εξελίξεων που δροµολόγησε η κύρωση της Συµφωνίας των Πρεσπών, είναι ότι οι αποχωρήσεις από κόµµατα και οι µετακινήσεις βουλευτών και στελεχών αποτελούν µέρος σχεδίου του ΣΥΡΙΖΑ να αναδιατάξει προς όφελός του την κοµµατική γεωγραφία και ένδειξη του ηθικού… µειονεκτήµατος των µετακινουµένων. Η συγκεκριµένη επιχειρηµατολογία βρήκε άπλετο χώρο να αναπτυχθεί και επ’ αφορµή της υπουργοποίησης των Μωραΐτη - Τόλκα, πίσω από την οποία η αντιπολίτευση και ο αντικυβερνητικός Τύπος είδαν άλλη µία απόπειρα να λεηλατηθεί ο χώρος της Κεντροαριστεράς και να πληγεί εκλογικά το Κίνηµα Αλλαγής.

ΟΙ «ΚΑΙΡΟΣΚΟΠΟΙ»

Είναι, όµως, έτσι τα πράγµατα ή, µήπως, η όλη κουβέντα υποβαθµίζει τη σηµασία των πολιτικών εξελίξεων και αναδεικνύει µονοδιάστατα σε εργαλείο κατανόησης όσων συντελούνται τις «προσωπικές ατζέντες», τους καιροσκοπισµούς και τις ιδιοτέλειες; Μια πρόχειρη µατιά στις προσεγγίσεις που επιχειρούνται το τελευταίο διάστηµα, είτε αυτές αφορούν το διαζύγιο ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ είτε τις διαφοροποιήσεις πολιτικών προσώπων, πείθει ότι η αντίληψη που βλέπει πίσω από τις εξελίξεις στηµένα γεγονότα, σικέ διαφωνίες και ύποπτες συναλλαγές παραµένει πάντοτε ισχυρή.

Τι αποσιωπά, όµως, η σχετική φιλολογία; Ακόµα κι αν υποθέσουµε ότι τα πρόσωπα που εµφανίζονται να επωφελούνται δεν είχαν άλλο µέληµα από το να συντηρήσουν τις βουλευτικές τους θέσεις ή να διασφαλίσουν το πολιτικό τους µέλλον, δεν θα µπορούσαν να το κάνουν αν δεν υπήρχαν οι κατάλληλες συνθήκες. Για να το πούµε µε άλλα λόγια, κανένας «πρόθυµος», «ρετάλι», «καιροσκόπος», «γυρολόγος» ή ό,τι άλλο συναφές κυκλοφορεί δεν θα µπορούσε να προσθέσει την ψήφο του στην κυβερνητική πλειοψηφία ή να συµµετάσχει σε «σχέδιο άλωσης του ΚΙΝΑΛ», αν δεν υπήρχε το πολιτικό πλαίσιο να το κάνει.

Ο ΑΛΛΟΣ ΠΟΛΟΣ

Στην περίπτωση της ρήξης του ΣΥΡΙΖΑ µε τους ΑΝΕΛ ένα σοβαρό τµήµα πολιτικών και αναλυτών µοιάζει να µη θέλει να αντιληφθεί τη διαφορά φάσης: η σηµερινή περίοδος δεν έχει καµία σχέση µε την εποχή όπου το δίπολο «µνηµόνιοαντιµνηµόνιο» λειτούργησε ως η βασική διαιρετική τοµή, ταυτίζοντας τους εταίρους του παλιού δικοµµατισµού και φέρνοντας κοντά κόµµατα µε διαφορετική καταγωγή και φιλοσοφία. Η ολοκλήρωση του ελληνικού προγράµµατος και η καταλυτική επίδραση της Συµφωνίας των Πρεσπών αποκαθιστούν την πολιτική τάξη, επαναφέρουν την πολιτική ζωή σε περιβάλλον κανονικότητας και ορθώνουν ξανά ως κεντρική διαχωριστική γραµµή την αντίθεση «πρόοδος-συντήρηση».

Παράλληλα, η επιµονή του Κινήµατος Αλλαγής στη γραµµή της «στρατηγικής ήττας του ΣΥΡΙΖΑ» και η αποµάκρυνσή του από πάγιες θέσεις της Κεντροαριστεράς στο «Μακεδονικό» δίνουν τακλειδιά του προοδευτικού χώρου στον Τσίπρα και του επιτρέπουν να συγκροτήσει ξανά το αφήγηµα του αντιδεξιού πόλου.

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΕΝΟ

Στο σκηνικό που διαµορφώνεται, η κυβέρνηση δεν υλοποιεί «σχέδιο άλωσης του ΚΙΝΑΛ», όπως διατείνονται οι αντίπαλοί της. Εκµεταλλεύεται την πολιτική συγκυρία και σπεύδει να καλύψει το πολιτικό κενό που δηµιουργείται στον χώρο της Κεντροαριστεράς, διεκδικώντας την εκπροσώπηση του ευρύτερου προοδευτικού χώρου.

Οι µετακινήσεις πρώην στελεχών του Κινήµατος Αλλαγής προς τον ΣΥΡΙΖΑ και η άρνηση ενός µεγάλου µέρους διανοουµένων της Κεντροαριστεράς να συνυπογράψουν τη δαιµονοποίησή του, µπορεί να διαβάζονται µε τον φακό της συναλλαγής και των σκοπιµοτήτων αντανακλούν, ωστόσο, αυτή τη νέα πολιτική πραγµατικότητα. Κυρίως, όµως, ακυρώνουν τη στρατηγική πολιτικής αποµόνωσης της κυβέρνησης και υποχρεώνουν τη Νέα ∆ηµοκρατία και το Κίνηµα Αλλαγής να ξαναδούν το προεκλογικό αφήγηµά τους. Αν επιµείνουν σε αυτό, για άλλον ΣΥΡΙΖΑ θα µιλάνε και άλλον θα έχουν απέναντί τους.

Του ύψους...

Πρόσωπο µε πλήρη ιστορική και πολιτική γνώση των διαδροµών του ΠΑΣΟΚ και της Αριστεράς, ο καθηγητής Αντώνης Λιάκος προσπάθησε να αποδραµατοποιήσει τις µετακινήσεις στελεχών από τον έναν χώρο στον άλλο. Οπως τόνισε (news 24/7), «το πηγαινέλα ανθρώπων από τη δηµοκρατική παράταξη στην ευρύτερη Αριστερά δεν πρέπει να ξενίζει», ενώ υπενθύµισε ότι, από τη Μεταπολίτευση και µετά, δεν υπήρχαν τείχη ανάµεσα στον κόσµο του ΠΑΣΟΚ και της Κεντροαριστεράς. Η εκτίµηση του ιστορικού είναι ότι αυτό το δροµολόγιο θα επαναληφθεί, η πρότασή του ωστόσο είναι να µην αναπαράγει παθογένειες του παρελθόντος. Κατά τη γνώµη του, ο προοδευτικός χώρος δεν έχει ανάγκη ένα σχήµα του τύπου «Αριστερά και λοιπές δηµοκρατικές δυνάµεις», αλλά µια νέα ποιότητα πολιτικής συνεργασίας.

& του βάθους

Μπορεί η ρητορική και το στυλ του Παύλου Πολάκη να σοκάρουν τα στελέχη του Κινήµατος Αλλαγής, αλλά, όταν οι ίδιοι καλούνται να σχολιάσουν τις επιλογές πρώην συντρόφων τους, ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας µοιάζει να υπολείπεται των επιδόσεών τους. Εχοντας σε πρώτη χρήση πάντοτε τα περί «ρεταλιών» που σπεύδουν να στηρίξουν τους «εθνολαϊκιστές του ΣΥΡΙΖΑ», προβεβληµένα πρόσωπα του ΚΙΝΑΛ προσβάλλουν τις παραδόσεις και την αισθητική της Κεντροαριστεράς, ανακυκλώνοντας υπονοούµενα περί αθέµιτων συναλλαγών και ανοιχτές ύβρεις. Αλήθεια, πώς κατάφεραν να περάσουν κάτω από το ραντάρ της διορατικότητάς τους τόσο πολλοί «γυρολόγοι» και «καιροσκόποι», µε τους οποίους συνεργάζονταν µέχρι προχθές; Αυτοκριτική, σύντροφο

ΚΙΝΑΛΣΥΡΙΖΑ