Συμφωνία των Πρεσπών: Μια χρονολογική φραγή

Σε δύο τουλάχιστον παραγράφους της Συνθήκης των Πρεσπών, αναφέρεται πως «χαρακτηριστικά του ∆εύτερου Μέρους δεν έχουν σχέση µε τον αρχαίο ελληνικό πολιτισµό, την Ιστορία, την κουλτούρα και την κληρονοµιά της βόρειας περιοχής του Πρώτου Μέρους». Η αναγνώριση πως η «Βόρεια Μακεδονία» δεν έχει σχέση µε τον «αρχαίο ελληνικό πολιτισµό» είναι τελείως ανώδυνη για το «∆εύτερο Μέρος». Για έναν απλό λόγο: όσον αφορά τον αρχαίο ελληνικό πολιτισµό πουθενά δεν διευκρινίζεται πως τµήµα του είναι και ο πολιτισµός των Μακεδόνων της κλασικής και ελληνιστικής εποχής. Στην αρχαιότητα, υπήρχε επιρροή των αρχαίων Μακεδόνων σε περιοχές των Θρακών, των Ιλλυριών και των Παιόνων, αλλά η όποια πολιτιστική επιρροή ασκήθηκε στα χρόνια των Ρωµαίων.

Τυπικά εάν το δούµε, οι Στόβοι, η πελαγονική Ηράκλεια, η Πρώτη Ιουστινιανή, δηλαδή οι αρχαιολογικοί χώροι που ήκµασαν στη Ρωµαιοκρατία, δεν είναι σαφές εάν είναι τµήµα του αρχαίου ελληνικού πολιτισµού. Του ελληνορωµαϊκού, σαφέστατα. Αλλά δεν νοµίζω πως οι γείτονες πιστεύουν ότι οι Στόβοι, για παράδειγµα, πρωτεύουσα της Macedonia Secunda ή Salutaris για ένα διάστηµα, ήταν πόλη του αρχαίου ελληνικού πολιτισµού. Μπορεί οι επιγραφές, η αρχιτεκτονική, και πάµπολλα άλλα στοιχεία να αποδεικνύουν βαρύτατη ελληνική επιρροή, αλλά αυτό το τεκµήριο είναι µαχητό. Βλέπετε, πριν εµφανιστούν σλαβικα φύλα στο τέλος της ρωµαϊκής περιόδου, η κύρια πολιτιστική επιρροή και διαπάλη ήταν µεταξύ λατινικής και ελληνικής παρουσίας.

Από αυτήν τη «ρωγµή» θα γλίτωνε η ελληνική πλευρά («το Πρώτο Μέρος») µόνον εάν υπήρχε µία έκφραση του τύπου «ο αρχαίος ελληνικός µακεδονικός πολιτισµός» ή να έµπαινε µια «χρονολογική φραγή», χονδρικώς στον έκτο ή, καλύτερα, στον έβδοµο µεταχριστιανικό αιώνα. Αλλά αυτό θα έθετε άλλα ζητήµατα που ενδιαφέρουν και άλλες βαλκανικές χώρες! Γι’ αυτό και συνήθως οι συνθήκες σπανίως ασχολούνται µε ιστορικά θέµατα. Παγιώνουν ένα status quo και τέρµα. ∆εν ήταν κοινή πρόθεση µε τους γείτονες να µπούνε στο ΝΑΤΟ; Ηταν. Και τώρα, µπήκαν. Οπως οι Αλβανοί και οι Βούλγαροι. Αυτό δεν ήταν αρκετό; Φαίνεται πως δεν ήταν, κι αυτό θα τυραννάει εµάς, και όχι τους διπλανούς.