Η ικανότητα προσαρµογής του Ερντογάν

Στη µακρά θητεία του στην εξουσία, από τον Νοέµβριο του 2002 επί της ουσίας, ο Ερντογάν έχει πολλές φορές δείξει ότι διαθέτει την ικανότητα απότοµης προσαρµογής όταν οι συνθήκες αλλάζουν.

Το φθινόπωρο του 2013, όταν µετά τις εξεγερσιακές κινητοποιήσεις στο πάρκο Γεζί στην Κωνσταντινούπολη είδε να ενοχοποιείται η οικογένειά του αλλά και στενοί συνεργάτες του στο πλαίσιο δικαστικών ερευνών για διαφθορά, έκλεισε αµέσως το µέτωπο µε το βαθύ κράτος του κεµαλισµού και συγκέντρωσε τα πυρά του στον Γκιουλέν. Εφτασε µάλιστα στο σηµείο να χαρακτηρίσει τις στρατιωτικές συνωµοσίες Εργκενεκόν και Βαριοπούλα ως προβοκάτσιες του ιµάµη από την Πενσιλβάνια.

Στα τέλη του 2015 οι σχέσεις µε τη Ρωσία είχαν φθάσει στο σηµείο-µηδέν µετά την κατάρριψη του µαχητικού Σουχόι από την τουρκική πολεµική αεροπορία στη µεθόριο Τουρκίας - Συρίας. Εξι µήνες αργότερα, τις παραµονές του αποτυχόντος πραξικοπήµατος, Μόσχα και Αγκυρα εγκαινίαζαν µια στενή ειδική σχέση, η οποία από τότε συνεχώς εµβαθύνεται. Απότοµες στροφές έχει κάνει ο Ερντογάν και στο Κουρδικό, εντός συνόρων πρώτα, µε τον διάλογο µε τον έγκλειστο στο Ιµραλί Οτσαλάν και στη συνέχεια µετά το 2015 µε την επιστροφή στη σκληρή κατασταλτική πολιτική του παρελθόντος.

Μπορεί σήµερα, µετά την ξεκάθαρη καταγραφή της φθοράς της παντοδυναµίας του στις δηµοτικές εκλογές, ο Ερντογάν να αναζητήσει συνολική επανεκκίνηση των διµερών σχέσεων Τουρκίας - ΗΠΑ; Μια παρόµοια προσαρµογή προβάλλει ως προαπαιτούµενο για κάθε σοβαρή προσπάθεια σταθεροποίησης της οικονοµίας και κυρίως προστασίας της ισοτιµίας του εθνικού νοµίσµατος, της λίρας, µε το δολάριο.

Μια υποθετική όµως στροφή του Ερντογάν απέναντι στις ΗΠΑ και στην πολιτική τους στη Συρία µε επίκεντρο το Κουρδικό δεν µπορεί παρά να βασισθεί σε εγγυήσεις της Ουάσιγκτον για την ασφάλεια της Νοτιοανατολικής Τουρκίας. Οι εγγυήσεις αυτές είναι φανερό ότι έχουν ως προαπαιτούµενο την παραίτηση του Ερντογάν από τις περιφερειακές ηγεµονικές του φιλοδοξίες στην ευρύτερη Μέση Ανατολή και στον σουνιτικό µουσουλµανικό κόσµο συνολικά