Πώς ν' αποτελειώσουμε τον πλανήτη

Την ευθεία απάντηση στο ερώτημα του τίτλου έδωσε τον Απρίλιο ο Τραμπ σε δείπνο που παρέθεσε στο ιδιόκτητο κλαμπ Μαρ-α-Λάγκο, σε διευθυντές εταιρειών πετρελαίου. Τους πρότεινε να άρει όλους τους περιορισμούς άντλησης πετρελαίου στην Αρκτική και στον Κόλπο του Μεξικού, να εισαγάγει τεράστιες φοροαπαλλαγές και να άρει τους  περιορισμούς της ρύπανσης των αυτοκινήτων. Όλα υπό τον όρο να του δώσουν ένα δισεκατομμύριο δολάρια για την προεκλογική εκστρατεία του. Ωραία πρόταση συνώνυμη της δωροδοκίας. Ο Τραμπ θα κάψει κυριολεκτικά τον πλανήτη για ένα δισεκατομμύριο. Οι άνθρωποι του πετρελαίου το κάνουν για περισσότερα. 

Όταν θέλουν να κρύψουν την αλήθεια, οι αφελείς λένε ψέματα, αλλά οι γνώστες της ανθρώπινης φύσης κατασκευάζουν μύθους. Να μερικοί. Οι άνθρωποι του πετρελαίου μας λένε ότι τα προϊόντα τους εγγυώνται την ασφάλεια. Η αλήθεια είναι ακριβώς αντίθετη. Οι κλιματικές καταστροφές και οι συνεχείς πόλεμοι εγγυώνται την ανασφάλεια, κάτι που το ξέρουν και οι ίδιοι. Και δεν υπάρχει φυσικός νόμος που να λέει ότι μόνο οι υδρογονάνθρακες παρέχουν ενέργεια.

Άλλος μύθος είναι ότι το κόστος της δραστικής αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης είναι ασύμμετρα υψηλό. Όλες οι σοβαρές οικονομικές αναλύσεις έχουν αποδείξει ότι αυτό είναι ψευδές. Προ ημερών, δύο οικονομολόγοι του Χάρβαρντ και του Νορθγουέστερν υπέβαλαν για δημοσίευση έρευνα η οποία δείχνει ότι για 1,5 βαθμό ανόδου της θερμοκρασίας, που πλησιάζουμε σήμερα, προκύπτει μείωση του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος κατά 15%. Οι άνθρωποι θα είναι 50% φτωχότεροι αν η άνοδος φτάσει τους 3 βαθμούς το 2100, όπως είναι πιθανό. Αντίθετα, το κόστος της κατάργησης των ορυκτών καυσίμων είναι πολλαπλάσια μικρότερο.

Ας δούμε όμως εν συντομία το κόστος των υδρογονανθράκων, πέρα από τις πλημμύρες, τις πυρκαγιές, την ξηρασία, τη μείωση της γεωργικής παραγωγής, την ερημοποίηση, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, και τη βύθιση εθνών και παράκτιων πόλεων κάτω από τη θάλασσα.

Τα πλαστικά μιας χρήσης όπως σακούλες, φιάλες, καλαμάκια, ποτήρια και υλικά συσκευασίας κατά 98% περίπου κατασκευάζονται από το πετρέλαιο. Τα βρίσκουμε στις θάλασσες, στον αέρα, στο έδαφος, στα τρόφιμα, στα ζωτικά μας όργανα. Κατά τον ΟΟΣΑ, το 2019 παρήχθησαν 460 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών. Το ποσοστό της ανακύκλωσής τους είναι μόλις 9%. Στο περιβάλλον διασπώνται σε μικρά κομματάκια στα λεγόμενα μικροπλαστικά. Στη συνέχεια εμείς και τα άλλα είδη τα τρώμε, τα πίνουμε και τα εισπνέουμε. Έχουν ανιχνευθεί στον πλακούντα, στο ήπαρ, στα νεφρά, ακόμη και στον εγκέφαλο. Οι χημικές ουσίες τους έχουν συνδεθεί με ορμονικές διαταραχές, στειρότητα και καρκίνους. Επιπλέον, συχνά βρίσκουμε πουλιά, θαλάσσια θηλαστικά και χελώνες που έχουν πεθάνει βασανιστικά με τις αναπνευστικές οδούς ή το πεπτικό τους σύστημα φραγμένα από πλαστικά.

Πρόσφατη έκθεση βρήκε ότι 11 μήνες του 2023 είχαν θερμοκρασίες πάνω του μέσου. Σύμφωνα με το περιοδικό Nature, στην Ευρώπη τουλάχιστον 70.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους λόγω καύσωνα το 2023. Υπάρχει όμως μια άλλη σκοτεινή όψη της υπερθέρμανσης: επηρεάζει ευθέως το νευρικό μας σύστημα. Οι οδηγοί γίνονται επιθετικοί, όπως και ζώα, για παράδειγμα οι αράχνες και οι πίθηκοι. Έρευνα του 2021 στο πανεπιστήμιο της Σαγκάης διαπίστωσε ότι οι γνωστικές ικανότητες ατόμων σε υψηλές θερμοκρασίες ήταν μειωμένες όπως ήταν μειωμένη η δραστηριότητα του παρασυμπαθητικού συστήματος το οποίο συμβάλλει στη μείωση του στρες.

Ασθενείς βιώνουν εντονότερα τα συμπτώματα της νόσου Πάρκινσον και Αλτσχάιμερ στον καύσωνα, ενώ σε πειραματόζωα έχει διαπιστωθεί φλεγμονή στον ιππόκαμπο, ο οποίος σχετίζεται με τη μνήμη. Έρευνα του 2023 στο CUNY της Νέας Υόρκης έδειξε αύξηση κατά 30,8% σε ληστείες και φόνους όταν τον χειμώνα ξαφνικά ανέβηκε απότομα η θερμοκρασία.

Ο Todd Stern, ειδικός απεσταλμένος του Ομπάμα για το κλίμα, δήλωσε πρόσφατα: "Αυτοί που θεωρούν τους εαυτούς τους ενήλικες μας καθυστερούν επειδή πιστεύουν ότι η απαλλαγή από τα ορυκτά καύσιμα είναι μη ρεαλιστική… Κοιτάξτε έξω από το παράθυρο να δείτε τι συμβαίνει. Δείτε την εξωφρενική ζέστη". Εννοούσε πολλούς από τους ηγέτες μας.

Το πρόβλημα του κλίματος δεν θα λυθεί αν δεν καταργηθούν το συντομότερο δυνατόν τα ορυκτά καύσιμα. Η λεγόμενη ενεργειακή μετάβαση, εν πολλοίς είναι ο δούρειος ίππος του φυσικού αερίου που η βιομηχανία πετρελαίου παρουσιάζει ως πράσινο. Η μόνη μετάβαση που έγινε από τη βιομηχανία πετρελαίου και τους υποστηρικτές της είναι αυτή από την πλήρη άρνηση της κλιματικής αλλαγής σε αποδοχή και μετά σε υπεκφυγές και διφορούμενα λόγια. Ο Αμίν Νάσερ, διευθύνων σύμβουλος της σαουδικής Aramco, είπε πρόσφατα χωρίς περιστροφές: "Πρέπει να εγκαταλείψουμε τη φαντασίωση της απαλλαγής από το πετρέλαιο και το αέριο. Αντίθετα πρέπει να επενδύουμε σ' αυτά επαρκώς".

Όταν μιλάμε για τον ενεργειακό πλούτο των υδρογονανθράκων τον οποίο πρέπει να εκμεταλλευθούμε μέχρι την τελευταία σταγόνα, ουσιαστικά μιλάμε για την έλλειψη φαντασίας και την ηθική μας φτώχεια να συμβιώσουμε με τον συνάνθρωπο και τη φύση.