Απόψεις | 30.04.2019 12:33

Εκλογές και δηµοκρατική νοµιµοποίηση

Newsroom

Οι ευρωεκλογές, οι αυτοδιοικητικές και περιφερειακές εκλογές του Μάη, αλλά και οι εθνικές εκλογές που θα διεξαχθούν εντός του έτους, είναι καλές αφορµές για να ξανασκεφτούµε τη φύση και τους κινδύνους που αντιµετωπίζει η αντιπροσωπευτική δηµοκρατία στις µέρες µας, καθώς και τα ενδεχόµενα εργαλεία που χρειάζονται για τη µακροηµέρευσή της, όχι µόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς.

Εκλογικά αποτελέσµατα, πολιτικές συµπεριφορές, κοινωνικές και οικονοµικές αλλαγές, αλλά και έρευνες καταγράφουν εδώ και πολλά χρόνια στις κατακερµατισµένες κοινωνίες της ∆ύσης την όλο και µεγαλύτερη απονοµιµοποίηση της πολιτικής, της αντιπροσωπευτικής δηµοκρατίας, του κοινοβουλευτισµού, των δηµοκρατικών θεσµών. Στους µικρόκοσµους των κοινωνιών του 21ου αιώνα, οι ζωές, οι εµπειρίες, οι προσδοκίες των πολιτών, καθώς και οι απόπειρες οργάνωσης και ερµηνείας του κόσµου σπάνια συναντιούνται ουσιαστικά και διαλεκτικά επί του πραγµατικού.

Οι κοινότητες συλλογικές «ταυτότητες» του ∆ιαδικτύου και των κοινωνικών µέσων πλέον είναι ακόµη πιο φαντασιακές από τα «έθνη» για τα οποία µίλησαν στοχαστές όπως ο Benedict Anderson για παράδειγµα, το µακρινό 1983. Σε έναν τέτοιο κόσµο, ποια ενδεχόµενα εργαλεία µπορεί να έχουν η πολιτική, η αντιπροσωπευτική δηµοκρατία, ο κοινοβουλευτισµός, που ήδη αντιµετωπίζονται καχύποπτα από σηµαντικά κοµµάτια της κοινωνίας, για να µην απονοµιµοποιηθούν ακόµη περισσότερο; Ιδέες για το τι µέλλει ή για το τι δέον γενέσθαι µπορούµε να αναζητήσουµε σε ένα µεγάλο δηµοκρατικό εργαστήρι του κόσµου, την Αυστραλία.

Το 1856, οι αποικίες τότε, και πολιτείες µετά τη δηµιουργία της οµόσπονδης Αυστραλίας (το 1901 µε δηµοψήφισµα), Βικτώρια, Τασµανία και Νότια Αυστραλία εισήγαγαν τη µυστική ψηφοφορία στις εκλογές, παγκόσµια πρωτιά, και η Νότια Αυστραλία έδινε το δικαίωµα ψήφου σε όλους τους άνδρες άνω των 21 ετών. Στα 1895, σχεδόν είκοσι χρόνια πριν από τις µεγάλες κινητοποιήσεις από τις σουφραζέτες της Βρετανίας και των ΗΠΑ, το δικαίωµα ψήφου και υποψηφιότητας αποκτήθηκε και από τις γυναίκες άνω των 21 ετών (και τους αυτόχθονες) της Νότιας Αυστραλίας. Το 1906, έτος πρώτης καθιέρωσης της επιστολικής ψήφου, καθιερώθηκε επίσης και η υποχρεωτική εγγραφή των πολιτών στους εκλογικούς καταλόγους. Η ψήφος στις εκλογές της Αυστραλίας έγινε υποχρεωτική το 1924.

Μια σηµαντική καινοτοµία, που αγκαλιάζεται από το εκλογικό σώµα της Αυστραλίας αλγοριθµικά την τελευταία δεκαετία, αυτή της υπό εύκολες προϋποθέσεις ψηφοφορίας µε φυσική παρουσία σε ειδικά εκλογικά κέντρα, για 2 µε 3 συνεχόµενες εβδοµάδες πριν από την ηµέρα των εκλογών, υιοθετήθηκε το 1984. Ενα 26% του εκλογικού σώµατος το 2013, ένα 31% το 2016 και ένα ακόµη µεγαλύτερο ποσοστό στις οµοσπονδιακές εκλογές στις 18 Μάη 2019 ψήφισαν και θα έχουν ψηφίσει πριν από την ηµέρα των εκλογών στα περισσότερα από 600 ειδικά εκλογικά κέντρα και 41 τροχοφόρα εκλογικά κέντρα (για τις αποµονωµένες περιοχές). Με αυτήν τη διαδικασία, η αληθινή συµµετοχή των πολιτών στις εκλογές ξεπερνάει το 91% 

εκλογές