Η Eυρώπη σε µεταίχµιο

του Βλάσση Αγτζίδη

Όσοι μελετούν την Ιστορία της Ευρώπης και προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τις σύγχρονες τάσεις, συµφωνούν στο συµπέρασµα ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε µια ιστορική καµπή. Οτι οι ιδρυτικές προθέσεις που αποσκοπούσαν στην άµβλυνση των αντιθέσεων και στη δηµιουργία κοινών συµφερόντων, έχουν παραχωρήσει τη θέση τους σε εγωιστικές κρατικοκεντρικές λογικές. 

Πολιτικές που εκπονούνται κυρίως από τα µεγάλα κράτη που έχουν αυξηµένο ειδικό βάρος. Οµως υπάρχουν και άλλες εξελίξεις που συµβάλλουν στη διαµόρφωση αρνητικών συνθηκών. Ειδικά από την εποχή της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση των πρώην κοµµουνιστικών χωρών, επανεµφανίστηκαν µε έντονο τρόπο ο εθνικισµός και ο ρατσισµός. Ετσι, σε συνδυασµό µε τη µεγάλη οικονοµική κρίση στην Ευρωζώνη και την εγωιστική στάση των κεντρικών κρατών της ΕΕ, άρχισαν να διαµορφώνονται φυγόκεντρες ταυτότητες.

Το πιο επικίνδυνο από την εξέλιξη αυτή είναι η επανεµφάνιση των φυλετικών ιδεολογιών που είχαν οδηγήσει στους δύο παγκοσµίους πολέµους. Εβδοµήντα τέσσερα χρόνια µας χωρίζουν από τη µέρα που ο ναζισµός ηττήθηκε ολοκληρωτικά στην Ευρώπη. Στις 8 Μαΐου 1945, οι ναζί στρατηγοί παραδόθηκαν άνευ όρων στους Σοβιετικούς, που είχαν ως επικεφαλής τους τον στρατάρχη Γκεόργκι Ζούκοφ (ελληνικής καταγωγής, όπως ανέφερε η κόρη του στον σοβιετικό Τύπο). Ετσι τελείωσε η αιµατοβαµµένη πορεία µιας φονικής επέλασης του εθνικοσοσιαλισµού, που έπνιξε στο αίµα την Ευρώπη και δηµιούργησε πληγές που ακόµα είναι ανοικτές... Υπάρχουν όµως µέχρι σήµερα ιστορικά ζητήµατα που θέλουν περαιτέρω µελέτη... Το τροµερό -και ακόµα αδιερεύνητο- που σχετίζεται µε τον αντισλαβικό ρατσισµό των ναζί, είναι ότι τα πρώτα θύµατα στα κρεµατόρια του Αουσβιτς, πριν από τη µαζική χρήση επί των Εβραίων, ήταν οι Σοβιετικοί στρατιώτες που συνελήφθησαν στις αρχές του πολέµου... Και µεταξύ αυτών των άτυχων Σοβιετικών στρατιωτών υπήρχαν πολλοί µε κατάληξη επιθέτου «-ίδης»!

Στη φωτογραφία: το µνηµείο για τον Σοβιετικό στρατιώτη που βρίσκεται επί της Οδού Συγγρού στην Καλλιθέα και στήθηκε από τους οµογενείς µας από την τ. ΕΣΣ∆, που οι πατεράδες τους πολέµησαν το ναζιστικό τέρας µέσα από τις γραµµές του σοβιετικού στρατού. Η µνήµη αυτών των ιστορικών γεγονότων ξαναγίνεται επίκαιρη στις µέρες µας, γιατί στην Ευρώπη επανεµφανίζονται ιδεολογίες που υπήρξαν η βάση εκείνων των τροµακτικών πολιτικών, καθώς και κινήµατα που είτε αποτελούν κατευθείαν απογόνους των εθνικοσοσιαλιστών και φασιστών του Μεσοπολέµου είτε εµπνέονται από τη φυλετική ιδεολογία που δηµιούργησε τα Αουσβιτς.

Γι’ αυτό είναι αναγκαία η συσπείρωση όλων των ευρωπαϊκών δηµοκρατικών δυνάµεων, ώστε να δηµιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες αποτροπής της παλινδρόµησης. Και αυτό µπορεί να συµβεί µόνο εάν βαθύνει η ευρωπαϊκή ενοποίηση στη βάση της διαµόρφωσης κατάλληλων συνθηκών, όπως είναι η εγκατάλειψη της πολιτικής λιτότητας, της υποβάθµισης του κόσµου της εργασίας, της όξυνσης των κοινωνικών διαφορών. Σήµερα είναι απολύτως ορατό ότι η ακραία νεοφιλελεύθερη αντίληψη είναι αυτή που προσφέρει την «καύσιµη ύλη» για την ανάπτυξη της ακροδεξιάς.

Ο Βλάσσης Αγτζίδης είναι διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας, µαθηµατικός και υποψήφιος ευρωβουλευτής µε τον ΣΥΡΙΖΑ