Τα βελανίδια και η κατάταξη της Δημοκρατίας στην Ελλάδα

Τα στοιχεία της έρευνας του Pew Research Center -η οποία διεξήχθη το 2018, σε 27 χώρες- δεν επιδέχονται εξωραϊσμού: στη δεύτερη θέση της κατάταξης των χωρών, όπου οι πολίτες είναι δυσαρεστημένοι για τον τρόπο που λειτουργεί η Δημοκρατία, βρίσκεται η Ελλάδα. Συγκεκριμένα, με βάση την έρευνα, το 84% των Ελλήνων δηλώνει δυσαρέσκεια με τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η Δημοκρατία, έναντι μόλις 16% που δηλώνουν ικανοποίηση. Πρόκειται για ένα απίστευτο ποσοστό, την έννοια «αυτοδυναμία» την έχει για πρωινό.

Στην πρώτη θέση βρίσκεται το Μεξικό, με τη δυσαρέσκεια να ξεπερνά την Ελλάδα κατά… 1%, δηλαδή στο 85%. Στην τρίτη θέση βρίσκεται η Βραζιλία, με 83% έναντι 16% και στην τέταρτη η Ισπανία, με 81%, έναντι 20%. Στον αντίποδα βρίσκεται η Σουηδία, όπου οι δυσαρεστημένοι είναι μόλις 30%, έναντι 69% που δηλώνουν ικανοποίηση με τον τρόπο που λειτουργεί η Δημοκρατία.

Στα λοιπά σχετικά αποτελέσματα, οι ερευνητές διαπιστώνουν ότι, στις περισσότερες χώρες, υπάρχει μεγάλος βαθμός δυσαρέσκειας των πολιτών. Συγκεκριμένα, οι απόψεις για τη Δημοκρατία φαίνεται ότι συνδέονται με την Οικονομία κάθε κράτους. Στις 9 από τις 12 χώρες που εμφανίζουν τη μεγαλύτερη δυσαρέσκεια για τη Δημοκρατία, η οικονομική κατάσταση είναι κακή. Παράλληλα, οι απαντήσεις φαίνεται ότι συνδέονται και με τη στάση των πολιτών απέναντι στους εκλεγμένους πολιτικούς. Στην Ελλάδα, το 90% υποστηρίζει τη συγκεκριμένη άποψη, θεωρώντας ότι η φράση «οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι νοιάζονται για αυτά που πιστεύουν οι κοινοί άνθρωποι» δεν περιγράφει την κατάσταση στη χώρα. Ακολουθεί η Αργεντινή και η Ισπανία με 79% και η Βραζιλία με 78%. Παράλληλα, οι Έλληνες φαίνεται ότι δεν έχουν εμπιστοσύνη στους πολιτικούς, καθώς το 89% θεωρεί ότι η φράση «οι περισσότεροι πολιτικοί είναι διεφθαρμένοι» περιγράφει καλά τη χώρα τους. Ποσοστό 72% καταγράφηκε στη Νότια Αφρική και τη Νιγηρία, 70% στην Ιταλία, 69% στις ΗΠΑ, 67% στην Τυνησία και 63% στην Αργεντινή.

Ταυτόχρονα, το 82% των Ελλήνων -και πάλι το υψηλότερο ποσοστό στις χώρες που μετείχαν στην έρευνα- δεν θεωρεί ότι το αποτέλεσμα των εκλογών -καλή ώρα- αλλάζει πολλά πράγματα. Το ποσοστό στην Τυνησία αγγίζει το 67%, στη Βρετανία το 65%, στην Ιαπωνία το 62%, και στη Νότια Αφρική το 61%.

Ζούμε, όμως, «στη χώρα στην οποία γεννήθηκε η Δημοκρατία, οι πρόγονοί μας της έδωσαν υπόσταση όταν οι υπόλοιποι έτρωγαν βελανίδια επάνω στα δέντρα» και διάφορα άλλα ανόητα κλισέ και χιλιοειπωμένα. Ναι, είναι αλήθεια ότι ο όρος «Δημοκρατία» επινοήθηκε κατά τον πέμπτο αιώνα π.Χ., στην κλασική Ελλάδα, και χρησιμοποιήθηκε κατ' αντιδιαστολή με τη μοναρχία, την αριστοκρατία και την ολιγαρχία, με τον Κλεισθένη να είναι ο ιδρυτής της πρώτης δημοκρατίας κατά το 508-507 π.Χ., μετά το τέλος της τυραννίας του Πεισίστρατου, και τον Περικλή να συνεχίζει την παράδοση κατά τον χρυσό αιώνα των Αθηνών. Φαίνεται, όμως, πως με τα χρόνια όλα αυτά ξεχάστηκαν και μείναμε να δρέπουμε τις δάφνες της Αρχαίας Ελλάδας – μασώντας τες, ενίοτε, από αμηχανία για όλα αυτά που δεν μπορέσαμε να συνεχίσουμε ως οι επόμενες γενεές, οικοδομώντας επάνω στο «η εξουσία πηγάζει από τον λαό». Ο λαός μας αρκετές φορές διχάστηκε, δεν μίλησε όταν έπρεπε και βούλιαξε στον καναπέ του, ζώντας την ευφορία της οικονομικής φούσκας.

Και κάπως έτσι φτάσαμε στα εθνικά χρέη, έτσι όλα αυτά συνδέονται με την οικονομική κρίση που γράφτηκε πιο πάνω, με αυτόν τον τρόπο έγινε η σύνδεση των απόψεων για τη Δημοκρατία με την Οικονομία του κράτους, κουβαλώντας στα ιστορικά σαρκία μας τη δυσαρέσκεια για τη Δημοκρατία, η οποία μπορούσε να θεωρηθεί και ως ύβρις. Με πολύ συγκεκριμένες κινήσεις φτάσαμε να είμαστε στη σχετική κατάταξη πολύ κοντά με το Μεξικό και τη Βραζιλία της εγκληματικότητας, των ληστειών, των στυγερών εγκλημάτων, των απαγωγών, της διαφθοράς, εκεί όπου η Δημοκρατία είναι το σύντομο ανέκδοτο των φοβισμένων πολιτικών, εάν δεν έχει πέσει νεκρή από τις σφαίρες συμμοριών ή δεν έχει πωληθεί ως πόρνη σε αναπτυγμένες χώρες της Δύσης.

Η χώρα μας φυσικά και δεν είναι Μεξικό ή Βραζιλία, αλλά είναι προφανές ότι η Δημοκρατία μας χρήζει περιφρούρησης από τις δημοκρατικές δυνάμεις της και συνεχούς ενίσχυσής της, κόντρα σε κάθε φασισμό, βελτιώνοντας -ουσιαστικά- την καθημερινότητα των πολιτών.   

Έτσι, ίσως αλλάξουν τα επόμενα στοιχεία της έρευνας του Pew Research Center, επειδή τα τωρινά -είπαμε, το οφείλουμε στη Δημοκρατία μας- δεν επιδέχονται εξωραϊσμού. Αλλά μπορεί κάποιος να υποστηρίξει ότι «αυτά τα φετινά αποτελέσματα είναι ψευδή, επειδή θέλουν να πλήξουν τη Δημοκρατία μας, ας φάνε βελανίδια» κ.λπ. Φυσικά και μπορεί να το κάνει, Δημοκρατία έχουμε. Απλώς, με το μυαλό στις επερχόμενες εκλογές της 7ης Ιουλίου, ας θυμόμαστε αυτό που είχε πει ο Κάρολος Δαρβίνος, Βρετανός φυσιοδίφης: «Μια δημοκρατία δεν μπορεί να πετύχει αν δεν εμπεριέχει μια ομάδα ανθρώπων εμποτισμένη με τις αρχές της δικαιοσύνης και της τιμής».