Παναγιώτης Κουρουμπλής στο Έθνος: Η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ

Το 2015 η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα ακολουθήσει µια πολυδιάστατη, ενεργητική εξωτερική πολιτική. Τεσσεράµισι χρόνια µετά, σε άρθρο του στο «National Review», ο γνωστός ελληνιστής καθηγητής κλασικών σπουδών και στρατιωτικός ιστορικός Victor Davis Hanson αναφέρεται στην Ελλάδα ως «παίκτη της διεθνούς σκηνής»: Ασκώντας µια πολύπλευρη πολιτική, ισορροπεί µεταξύ αντιπάλων και οικοδοµεί νέες συµµαχίες, έχοντας αναβαθµιστεί από την παραδοσιακά περιθωριακή της θέση σε ρόλο «επιτήδειου συνδιαµορφωτή».

Το καλοκαίρι του 2015 η κυβέρνηση αντιµετώπιζε τη βαθύτερη και διαρκέστερη ύφεση παγκοσµίως µετά το Κραχ του 1929, την ίδια στιγµή που βρισκόταν στο επίκεντρο της µεγαλύτερης µεταναστευτικής κρίσης από τον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο. Παρά τις δυσκολίες, αντεπεξήλθε. Σε συνεργασία µε τους εταίρους της στην ΕΕ, σταθεροποίησε την οικονοµία και διαχειρίστηκε τις µεταναστευτικές ροές. Σήµερα η χώρα αναπτύσσεται µε ρυθµό σχεδόν διπλάσιο του ευρωπαϊκού µέσου όρου, ενώ οι τιµές των ελληνικών οµολόγων και µετοχών έχουν σηµειώσει ραγδαία άνοδο, αντανακλώντας τη διεθνή αξιοπιστία της.

Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα εδραίωσε τη θέση της ως ισχυρού και αξιόπιστου εταίρου στην περιοχή, επενδύοντας στις τριµερείς σχέσεις Ελλάδας και Κύπρου µε Ισραήλ, Αίγυπτο, Ιορδανία και Παλαιστίνη, καθώς και στην τετραµερή συνεργασία Ελλάδας, Βουλγαρίας, Σερβίας και Ρουµανίας. Παράλληλα, πρωταγωνιστεί στη Σύνοδο των 7 µεσογειακών κρατών της ΕΕ, που συνήλθε πρώτη φορά µε δική της πρωτοβουλία το 2016.

Απτή απόδειξη του αναβαθµισµένου της ρόλου είναι ότι η συνεργασία της τόσο µε τις ΗΠΑ όσο και µε την Κίνα, τους δύο ισχυρούς πόλους του διεθνούς συστήµατος, βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο από καταβολής σχέσεων. Εν τω µεταξύ, ο πρωθυπουργός της είναι η µόνη προσωπικότητα που έχει προταθεί για Νόµπελ Ειρήνης την ίδια χρονιά για δύο διαφορετικούς λόγους: την ανθρωπιστική διαχείριση της µεταναστευτικής κρίσης και τη Συµφωνία των Πρεσπών. 

Με αντάλλαγµα την εξοµάλυνση των σχέσεών της µε την Ελλάδα και την ένταξή της στο ΝΑΤΟ, η γειτονική χώρα άλλαξε την ονοµασία της έναντι όλων, τροποποίησε το Σύνταγµά της, αποκήρυξε τον αλυτρωτισµό και αποποιήθηκε κάθε αξίωση επί της ελληνικής ιστορικής κληρονοµιάς. Η πιστή εφαρµογή της Συµφωνίας των Πρεσπών ελέγχεται πλέον από την ΕΕ και αποτελεί προϋπόθεση για την ενταξιακή της πορεία. Η Συµφωνία διασφαλίζει τα ελληνικά συµφέροντα, συν τοις άλλοις, επειδή εδραιώνει τη σταθερότητα του βόρειου γείτονά µας. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Βόρεια Μακεδονία έµεινε παντελώς ανεπηρέαστη από το πρόσφατο κύµα αντικυβερνητικών διαδηλώσεων που σάρωσαν Βουλγαρία, Σερβία, Ρουµανία και Αλβανία.

Η Συµφωνία των Πρεσπών απαίτησε τόλµη, ευελιξία και αποφασιστικότητα. Αυτό το µείγµα προβάλλει ως η ειδοποιός διαφορά του ΣΥΡΙΖΑ µε την αντιπολίτευση, η οποία αδυνατεί να αναγνωρίσει την πραγµατικότητα και να αδράξει τις ευκαιρίες, προσκολληµένη σε µια φοβική αδιαλλαξία έναντι ενός γείτονα που δεν συνιστά απειλή. Η αδράνεια είναι βολική, πλην όµως επιζήµια σε ένα ρευστό διεθνές περιβάλλον όπως το σηµερινό.

Η πρόσφατη εσωτερική αστάθεια στην Αλβανία είναι ένα ζήτηµα που εµπνέει ανησυχία. Η κυβέρνηση έχει συνδέσει ρητά την ευρωπαϊκή προοπτική της µε τον σεβασµό των δικαιωµάτων της εθνικής µειονότητας. Οι Αλβανοί είναι ένας αρχαίος βαλκανικός λαός που αντιστάθηκε σθεναρά στους Οθωµανούς. Σήµερα ταλανίζεται από εθνικισµό, αλυτρωτισµό, διαφθορά και εθνικό διχασµό, ακριβώς όπως και εµείς πριν από έναν αιώνα. Παραµένω λοιπόν αισιόδοξος ότι η Ελλάδα κατανοεί και άρα µπορεί να διαχειριστεί την όποια αλβανική αστάθεια. Το κρισιµότερο εθνικό θέµα είναι βέβαια η σχέση µε την Τουρκία. Το Κυπριακό δεν επιλύθηκε, ωστόσο έχει τεθεί σε νέα βάση, µε την Ελλάδα να καταγγέλλει το σύστηµα των εγγυητριών δυνάµεων ως παρωχηµένο. Η κυβέρνηση διατηρεί ζωντανή την προοπτική µιας θετικής ατζέντας µε την Τουρκία, µε ανταλλαγή επισκέψεων και ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο. Ταυτόχρονα, ανάγει τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας σε ευρωτουρκικό ζήτηµα, επωφελείται από το ισχυρό πλέγµα συµµαχιών της στην περιοχή και παραµένει αποφασισµένη να υπερασπιστεί τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώµατα, αν χρειαστεί και µε στρατιωτικά µέσα.

Ο Παναγιώτης Κουρουμπλής είναι τέως υπουργός, υποψήφιος ∆υτικού Τοµέα Αθηνών ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συµµαχία