Ευαίσθητες ισορροπίες στα Δυτικά Βαλκάνια

Η απόφαση Τραμπ για αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Συρία ενόχλησε τον πρόεδρο Μακρόν, που μίλησε για «μείωση της δυτικής αξιοπιστίας». Όμως, το Παρίσι προέβαλε βέτο στην ενταξιακή πορεία Αλβανίας και Βόρειας Μακεδονίας, επικαλούμενο τη μη πλήρωση από αυτές των απαραίτητων προϋποθέσεων. Έχοντας, ουσιαστικά, κατά νουν εσωτερικές ισορροπίες, με την κυρία Λεπέν -δύο χρόνια πριν τις προεδρικές εκλογές- να βάλλει κατά των κυμάτων Αλβανών μεταναστών. Η γαλλική άρνηση κλονίζει τη σταθερότητα εκεί που ΝΑΤΟ και Ε.Ε. προσπαθούν να εδραιώσουν σημεία στήριξης, ενώ τρίτοι βρίσκουν κενά και παρεισφρέουν. Και ας επαναλαμβάνει η Ουάσιγκτον ότι στα Δυτικά Βαλκάνια πρέπει να αποτραπεί η «ξένη κακόβουλη επιρροή».

Το βαλκανικό ενδιαφέρον ξένων προς τη Δύση παραγόντων εκδηλώνεται ποικιλότροπα. Η Μόσχα κινείται συστηματικά τόσο έναντι των Σκοπίων όσο και έναντι των γειτόνων τους, που θεωρεί δικαιωματικά πεδίο δράσης της. Ο πρωθυπουργός Μεντβέντεφ επισκέφθηκε το Βελιγράδι για τα 75 χρόνια της απελευθέρωσής του. Και, πέρα από τον ιστορικό συμβολισμό, η Ρωσία συντάσσεται με τη Σερβία στο θέμα του Κοσσυφοπεδίου, το Βελιγράδι υπογράφει Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου με την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση και το Πατριαρχείο Σερβίας τίθεται υπέρ των θέσεων της εκκλησίας της Μόσχας στο «Oυκρανικό».

Παρούσα και η υβριδική Άγκυρα. Μετά την ουσιαστική εγκατάστασή της στην Αλβανία, προσεγγίζει το Βελιγράδι όπου, εκμεταλλευόμενη τα κενά, ενισχύει πολλαπλά τις διμερείς της σχέσεις. Χωρίς να παραλείπει και το μικρό Μαυροβούνιο εννοώντας να έχει σημαντικές σχέσεις και με αυτό.

Η σταθερότητα κάθε άλλο παρά εδραιώνεται στη βόρεια γειτονιά της Ελλάδας. Η Ε.Ε. και κυρίως το Παρίσι οφείλουν να αντιμετωπίσουν τα Βαλκάνια με υπεύθυνη γεωπολιτική μάτια. Η ελληνική κυβέρνηση, αντίθετη σε πολλά με το περιεχόμενο της Συμφωνίας των Πρεσπών, τηρεί εποικοδομητική στάση σταθμίζοντας τα εσωτερικά και τις γύρω της ισορροπίες. Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αν και υποχρεωμένες να τηρούν αυστηρούς κανόνες έναντι των υποψήφιων μελών της Ε.Ε., οφείλουν να αντιμετωπίσουν σφαιρικά τα προβλήματα και να σταθμίσουν τα υπέρ και τα κατά της έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων όπως πριν πολλές δεκαετίες. Όταν ένα άλλο υποψήφιο κράτος, για πολιτικούς κυρίως λόγους, εντάχθηκε στην ΕΟΚ.

Τα Δυτικά Βαλκάνια πρέπει να σταθεροποιηθούν. Και να αντιληφθούν τη σημασία να αποτελούν τμήμα της Ε.Ε., και όχι αντικείμενο ανταγωνισμού γεωπολιτικών μνηστήρων. Ήδη βλέπουμε την επαιρόμενη, για τα συριακά «κατορθώματά» της, Τουρκία να οχλεί πολλαπλά την Κύπρο και την Ελλάδα και να διακηρύσσει απερίφραστα τις βλέψεις της για οικειοποίηση εδαφών και θαλασσών όπου τα δικαιώματα της είναι ανύπαρκτα.