Μύθοι και Αλήθειες για τον ρόλο και το μέλλον της Τουρκίας στη Συρία

Η όξυνση της έντασης μεταξύ Άσαντ και Ερντογάν ελέω Ιντλίμπ ανατροφοδοτεί κάποιος μύθους στην Ελλάδα περί της Τουρκίας και της Συριακής Κρίσης. Ως είθισται, οι μύθοι αυτοί εδράζονται σε εγχώριους ευσεποθισμούς για την έκβαση της Συριακής Κρίσης και υπεραπλουστεύσεις περί Τουρκίας.

1^ος Μύθος: Ο Άσαντ δρα ως εντολοδόχος του Πούτιν και οι δράσεις του κατά της Τουρκίας στην Ιντλίμπ υπαγορεύονται από τον Πούτιν.

Πραγματικότητα: Ο Άσαντ εξαρτάται από τον Πούτιν, αλλά δεν ελέγχεται από αυτόν. Χάρη στις νίκες του και την άνευ όρων υποστήριξη του Ιράν, ο Άσαντ δρα με υψηλή αυτοπεποίθηση και ευρεία αυτονομία πλέον. Ποντάρει άλλωστε πως ο Ερντογάν δεν θα τολμήσει μια ευθεία αντιπαράθεση με τον Πούτιν – ιδίως υπό το φως των τεταμένων σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ/ΝΑΤΟ.

2^ος Μύθος: Ο Πούτιν θα υποχρεώσει τον Ερντογάν σε αναδίπλωση με το κούνημα του δαχτύλου του γιατί ο πρώτος θα διαλύσει την Τουρκία.

Πραγματικότητα: Ο Ερντογάν έχει αποθρασυνθεί εξαιτίας των στρατιωτικών νικών (οι Επιχειρήσεις Ασπίδα του Ευφράτη και Κλάδος Ελαίας συν ο Πόλεμος των Χαρακωμάτων κατά του PKK) και της ανοχής των Δύο Μεγάλων (Πούτιν και Τραμπ) στις μονομερείς δράσεις του (Ροτζάβα ή Λιβύη). Δεν υποχωρεί πια παρά μόνο όταν ο συνομιλητής του ομιλεί τη γλώσσα της σκληρής ισχύος. Και παρά την υπεροχή της, η Ρωσία χρειάζεται ακόμη την Τουρκία για την απεμπλοκή της από τη Συριακή Κρίση στον καλύτερο δυνατό χρόνο και με το μικρότερο δυνατό κόστος. Συν τοις άλλοις, η Άγκυρα δύναται να ανοίξει νέα μέτωπα (π.χ. Αφρίν ή Ροτζάβα) και να ασκήσει εκεί ισχυρές πιέσεις στη Ρωσία.

3^ος Μύθος: Ο Ερντογάν δεν θα διακινδυνεύσει μια σύγκρουση με τον Πούτιν ένεκα των συγκλινόντων συμφερόντων (ενέργεια, άμυνα, πυρηνικά κτλ.).

Πραγματικότητα: Ο Ερντογάν έχει αποδειχθεί ένας υψηλού ρίσκου τζογαδόρος (π.χ. η κατάρριψη του Ρωσικού Su-24 το 2015) που δεν διστάζει να αψηφήσει ή να εκβιάσει ακόμη τους Δύο Μεγάλους (π.χ. ο ωμός εκβιασμός κατά του Τραμπ κατά την Επιχείρηση Πηγή Ειρήνης). Δεν πρέπει a priori να αποκλειστεί μια αντιπαράθεση (έστω μικρής κλίμακας) με την Ρωσία είτε λόγω προβοκάτσιας (ιδίως εκ μέρους του Άσαντ) είτε λόγω υπερτροφικού εγώ του Ερντογάν.

4^ος Μύθος: Στο τέλος θα συμφωνήσουν Πούτιν, Άσαντ και Ερντογάν στον διαμοιρασμό των εδαφών της Συρίας και θα ικανοποιηθούν άπαντες.

Πραγματικότητα: Η δεκαετής πλέον Συριακή Κρίση έχει διαψεύσει οικτρά υπεραπλουστεύσεις σαν τις παραπάνω. Όπως η εξέλιξη της σεχταριστικής σύγκρουσης έχει αποδείξει, οι συμμαχίες και αντιμαχίες εναλλάσσονται σε ένα ανατολίτικο Game of Thrones άνευ προηγουμένου. Ουδείς δύναται να προβλέψει με βεβαιότητα την έκβαση της Συριακής Κρίσης. Όπως και στο πόκερ, μια τυχερή παρτίδα στο τέλος ίσως κερδίσει ένα χαμένο (κατά τα φαινόμενα) παιχνίδι.

Μόνη βεβαιότητα: Η συνέχεια της περίπλοκης χορογραφίας με απειλές, υπόγειες διαβουλεύσεις και επιθέσεις στη βόρεια Συρία καθώς έκαστη παράταξη προσπαθεί να υπαγορεύσει στην άλλη τους όρους της για την τελική διευθέτηση της Συριακής Κρίσης από θέση ισχύος. Οπότε ο Ερντογάν θα πρέπει, όπως και στη Λιβύη, να διαχωρίσει στη Συρία το μείζον από το έλασσον και το ιδεατό από το εφικτό.