Τέλος εποχής για το «Zonar's»

Αν το όνοµα είναι το πιο σηµαντικό κοµµάτι της ταυτότητας, τότε το θρυλικό «Zonar’s», το ιστορικό καφέ-ζαχαροπλαστείο στη γωνία Βουκουρεστίου και Πανεπιστηµίου, έχασε εδώ και λίγες µέρες τµήµα της ταυτότητάς του. Ογδόντα ολόκληρα χρόνια από την ίδρυσή του, το κεντρικό αυτό µαγαζί της Αθήνας που φιλοξένησε πολλές από τις µεγαλύτερες προσωπικότητες του περασµένου αιώνα, άλλαξε όνοµα.

Στις βιτρίνες του ήδη το όνοµα «Zonar’s» αντικαταστάθηκε από το νέο όνοµα «Athénée», ενώ και στο Twitter η επιχείρηση ανάρτησε φωτογραφία µε το νέο όνοµα και την επωνυµία «Αthénée Athens». Αιτία για την αλλαγή ονόµατος, που σηµατοδοτεί το τέλος µιας εποχής και το πέρασµα σε µια καινούργια, ήταν µια πολύχρονη δικαστική διαµάχη, καθώς την εµπορική ονοµασία διεκδικούσε η επιχείρηση «Dionysos Zonar’s» στην Ακρόπολη, η οποία εντέλει κέρδισε την αντιδικία. Ετσι το ιστορικό κατάστηµα, τους τοίχους του οποίου κοσµούν εξαιρετικές ασπρόµαυρες φωτογραφίες από το αρχείο του σκηνογράφου Διονύση Φωτόπουλου που απεικονίζουν εκατοντάδες από τους διασήµους που πέρασαν κάποτε από εκεί, συνεχίζει το επόµενο βήµα του µε καινούργια ονοµασία.

Τα εγκαίνια και η «Ελλη»

Ωστόσο το «χαµένο» όνοµα, που θα αργήσει να φύγει από τα στόµατα όσων το επισκέπτονται -όπως κανείς δεν ονοµάζει Ελευθερίου Βενιζέλου την Πανεπιστηµίου, παρότι έχουν περάσει πολλές δεκαετίες από τη µετονοµασία της-, έχει και αυτό µεγάλη ιστορία. Για την ακρίβεια, από τα εγκαίνιά του κιόλας το «Zonar’s» συνδέθηκε µε την Ιστορία της χώρας και όχι µόνο της πόλης, αφού άνοιξε για πρώτη φορά τις πόρτες του για το κοινό της Αθήνας στις 15 Αυγούστου 1940, συνεπώς η µέρα εγκαινίων του συνέπεσε µε τον τορπιλισµό της «Ελλης» στο λιµάνι της Τήνου. Και ο Σπύρος Μελάς έγραψε τα χρονογραφήµατά του για τον τορπιλισµό εκεί µέσα.

Το κατάστηµα είχε ιδρυθεί λίγο νωρίτερα, το 1939, στο κτίριο του Μετοχικού Ταµείου Στρατού από τον Ελληνα οµογενή Κάρολο Ζωναρά (1873-1968), επιχειρηµατία γεννηµένο στην Ανατολική Θράκη, ο οποίος είχε επιστρέψει στην Ελλάδα από τις ΗΠΑ, όπου είχε ανοίξει σοκολατοβιοµηχανία. Ο συγγραφέας ∆ηµήτρης Ψαθάς το χαρακτήρισε ως «το πιο πολυτελές ζαχαροπλαστείο της Αθήνας, τύπου οµοίου προς τα µεγαλύτερα και ωραιότερα της Βιέννης».

Ιδρύθηκε το 1939 στη γωνία Βουκουρεστίου και Πανεπιστηµίου από τον οµογενή Κάρολο Ζωναρά

Οι ξύλινες επενδύσεις, τα έπιπλα «Βαράγκη» -το καλύτερο επιπλάδικο της εποχής-, οι πολυέλαιοι, τα κρύσταλλα και οι καθρέφτες, τα ακριβά σερβίτσια και τα λινά τραπεζοµάντιλα προσέδιδαν στο «Zonar’s» αίσθηση µεγαλοπρέπειας και αέρα ευρωπαϊκό και αµερικανικό. Η Coca-Cola πρωτοεµφανίστηκε εκεί εισαγόµενη µέσα σε βαρέλια από τις ΗΠΑ, ενώ οι Αθηναίοι σε αυτό το µέρος γεύτηκαν για πρώτη φορά το παγωτό «Σικάγο». Για δεκαετίες ολόκληρες το «Zonar’s» αναδείχθηκε σε κοµµάτι της καθηµερινότητας της πόλης και έγινε γρήγορα στέκι της πολιτικής, της καλλιτεχνικής και της κοσµικής Αθήνας, ακόµη και στα χρόνια της Κατοχής.

Ιδιαίτερα από το 1950 έως τον θάνατο του Ζωναρά (1968) γνώρισε µεγάλες δόξες. Θαµώνες του υπήρξαν, µεταξύ άλλων, οι Οδυσσέας Ελύτης, Νίκος Γκάτσος, Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, ∆ηµήτρης Μυράτ, Μίνως Βολανάκης, Μάνος Χατζιδάκις, Μελίνα Μερκούρη, Τζένη Καρέζη, Φρέντυ Γερµανός, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Ιάκωβος Καµπανέλλης, και ξένες διασηµότητες όπως οι συγγραφείς Λόρενς Ντάρελ, Χόρχε Λουίς Μπόρχες, οι ηθοποιοί Αντονι Κουίν, Σοφία Λόρεν κ.ά. Αλλά και πολιτικοί όπως οι Κωνσταντίνος Καραµανλής, Σοφοκλής Βενιζέλος, Ηλίας Ηλιού, Λεωνίδας Κύρκος, Γεώργιος Μαύρος, Ευάγγελος Αβέρωφ, Γεώργιος Ράλλης, Ξενοφών Ζολώτας κ.ά. το είχαν επιλέξει για καθηµερινό στέκι τους. Η αίγλη εκείνης της πρώτης εποχής αποτυπώθηκε και στο βιβλίο «Μαντάµ Σουσού» του ∆ηµήτρη Ψαθά: «–Για πού, κυρία Σουσού; –Στου Ζώναρς! –Τι είναι πάλι αυτό; –Κέντρον, κυρα-Μαρίκα µου. Κέντρον του καλού κόσµου».

Οµως τα χρόνια πέρασαν και το «Zonar’s» οδηγήθηκε σε κλείσιµο το 2001. Το 2007 επανήλθε ανακαινισµένο, διατηρώντας ανέπαφα τα χαρακτηριστικά art deco στοιχεία του και από το 2015 άρχισε να λειτουργεί υπό νέα διεύθυνση, συγκεντρώνοντας ξανά την πελατεία των Αθηναίων που διατηρούν την ιστορική µνήµη, ενισχυµένη πλέον από νεότερους αλλά και τουρίστες.