Πανεπιστήμια: Γερασμένο, ανδροκρατούμενο και… λιγοστό το διδακτικό προσωπικό

Ένας μεγάλος αριθμός διδακτικού προσωπικού που αγγίζει το 1.5000.000 απασχολείται σήμερα στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια με την Ελλάδα να κατέχει και πάλι αρνητικούς δείκτες όσον αφορά στον αριθμό των διδασκόντων, την ηλικία τους και τις γυναίκες.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) για το διδακτικό προσωπικό στα ΑΕΙ της Ελλάδας και της Ευρώπης, η Γερμανία διέθετε τους περισσότερους διδάσκοντες, 484.301, το 32,6% του συνόλου.

Ακολουθεί η Ισπανία με 186.592 διδάσκοντες (12,6% του συνόλου) και έπονται η Γαλλία με 117.947 διδάσκοντες (7,9% του συνόλου), η Ιταλία με 104.575 (7%) και η Πολωνία με 98.060 διδάσκοντες (6,6% του συνόλου). Στην Ελλάδα σύμφωνα με τη Eurostat , οι διδάσκοντες ανέρχονταν σε 21.41940 (1,4% του συνόλου), αριθμός πολύ μικρότερος σε σχέση με χώρες παρόμοιου ή μικρότερου πληθυσμιακού μεγέθους, όπως η Αυστρία (64.979 διδάσκοντες, 4,4% του συνόλου), η Σουηδία (39.237 διδάσκοντες, 2,6% του συνόλου), η Πορτογαλία (38.667 διδάσκοντες, 2,6% του συνόλου) και το Βέλγιο (31.557 διδάσκοντες, 2,1% του συνόλου).

H κατάσταση για την Ελλάδα φαίνεται ακόμη χειρότερη καθώς όπως σημειώνεται σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΘΑΑΕ, το σύνολο των μελών διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού (μέλη ΔΕΠ) στα 25 ελληνικά ΑΕΙ αριθμούσε μόνο 10.178 άτομα για το ακ. έτος 2022-23. Το σύνολο των διδασκόντων που αναφέρει η Eurostat (21.419) περιλαμβάνει και τους διδάσκοντες άλλων κατηγοριών (π.χ. ΕΕΠ, ΕΔΙΠ, ακαδημαϊκούς υποτρόφους κ.ά.).

Διάρθρωση διδακτικού προσωπικού στην Ευρώπη με βάση την ηλικία

Σύμφωνα με τη Eurostat το 2022 η Ελλάδα, η Ιταλία και η Ελβετία είναι οι χώρες με τους περισσότερους διδάσκοντες άνω των 50 ετών. Στην Ελλάδα αποτελούν το 52.9% του συνόλου, στην Ιταλία το 51% και στην Ελβετία το 48.9%. Υψηλά ποσοστά στις ηλικίες πάνω από τα 50 εμφανίζουν και χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ισπανία.

Στις περισσότερες περιπτώσεις η γήρανση του ακαδημαϊκού προσωπικού  συνοδεύεται και από αντίστοιχη μείωση στους διδάσκοντες κάτω των 35 ετών. Και εδώ η Ελλάδα (4,4%) μαζί με την Ιταλία (5,6%) , την Ελβετία (8%) και την Τσεχία (0.6%) συγκαταλέγονται στις χώρες με τα χαμηλότερα ποσοστά στους διδάσκοντες κάτω των 35 ετών.  Το υψηλότερο ποσοστό στην εν λόγω κατηγορία συγκεντρώνει το Λιχτενστάιν, το Λουξεμβούργο και ακολουθεί η Γερμανία

Διάρθρωση διδακτικού προσωπικού στην Ευρώπη με βάση το φύλο Αναφορικά με το φύλο, στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 2022, οι άνδρες διδάσκοντες υπερέχουν αριθμητικά των γυναικών κατά 167.451. Η Ελλάδα εμφανίζει το τέταρτο υψηλότερο ποσοστό ανδρών διδασκόντων (62,7%), αρκετά υψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ο οποίος υπολογίζεται στο 55,6% (Σχήμα 25).

Στις υπόλοιπες χώρες, στις οποίες τα ποσοστά των ανδρών ξεπερνούν το 60%, είναι το Λιχτενστάιν (73%), το Λουξεμβούργο (63,5%), η Ελβετία (62,8%), η Τσεχία (62%), η Ιταλία (61,1%) και η Μάλτα (61%). Στο σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών, οι γυναίκες υπερτερούν αριθμητικά των ανδρών μόνο σε 9 χώρες, στο Βέλγιο (50,2%), τη Βόρεια Μακεδονία (50,4%), την Κροατία (50,8%), τη Βουλγαρία (51,9%), τη Ρουμανία (52,4%), τη Φινλανδία (52,8%), τη Λετονία (54,5%), τη Λιθουανία (57%) και την Αλβανία (59%).