Πώς η αμερικανική δικαιοσύνη έφτασε στην καταδίκη της Google: Το παρασκήνιο

Ο γενικός εισαγγελέας των ΗΠΑ χαρακτήρισε ιστορική για τον αμερικανικό λαό την απόφαση για καταδίκη της Google. Το ομοσπονδιακό δικαστήριο των ΗΠΑ έκρινε ότι, η εταιρεία – κολοσσός, καταχράστηκε παράνομα την ισχύ της στην αγορά, προκειμένου να καταργήσει τον ανταγωνισμό μεταξύ μηχανών αναζήτησης στο διαδίκτυο.

Οι προσπάθειες για την καταδίκη της Google ευοδώθηκαν μετά από τουλάχιστον δύο δεκαετίες κατά τις οποίες η δικαιοσύνη πασχίζει να περιορίσει τη δύναμη των Big Tech εταιρειών καθώς και τον έλεγχο και την κυριάρχηση τους στην αγορά.

«Οι ενέργειές της αποσκοπούσαν ακριβώς στη διατήρηση του μονοπωλίου»

«Η Google είναι μονοπώλιο και οι ενέργειές της αποσκοπούσαν ακριβώς στη διατήρηση του μονοπωλίου», σημείωσε σχετικά με την απόφαση ο δικαστής Αμίτ Μέτα του Περιφερειακού Δικαστηρίου της Κολούμπια. Ο ίδιος έκρινε ότι, ως προς τους ισχυρισμούς ότι η εταιρεία έχει παραβιάσει τον αντιμονοπωλιακό νόμο, το υπουργείο Δικαιοσύνης έχει δίκιο, καθώς τα συμβόλαια της Google με άλλους tech κολοσσούς όπως η Apple και λοιπό κατασκευαστές smartphones, απαιτούσαν την εγκατάσταση του Google ως προεπιλεγμένη μηχανή αναζήτησης στις συσκευές. Ο δικαστής κατήγγειλε και άλλες πρακτικές που απέκλειαν τους ίσους όρους ανταγωνισμού μεταξύ της Alphabet και των υπόλοιπων εταιρειών. «Είναι μία ιστορική νίκη για τον αμερικανικό λαό», δήλωσε σχετικά ο Μέρικ Γκάρλαντ, Γενικός Εισαγγελέας, ο οποίος πρόσθεσε πως, «ανεξαρτήτως από το πόσο μεγάλη είναι η επιρροή της, καμία εταιρεία δεν είναι υπεράνω του νόμου. Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ θα συνεχίσει να επιβάλλει τους αντιμονοπωλιακούς νόμους του κράτους».

Από πλευράς της, η Google ενώπιον του δικαστηρίου υποστήριξε ότι κυριαρχεί στην αγορά των μηχανών αναζήτησης λόγω της ανωτερότητάς της έναντι αντιπάλων όπως το Bing της Microsoft και ότι, η επιτυχία της δεν είναι αποτέλεσμα επιχειρηματικών συμφωνιών. Πάντως, η διαμάχη, για την οποία το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ επικαλέστηκε τον ομοσπονδιακό, μονοπωλιακό νόμο, κρατάει πάνω από 20 χρόνια – και έχει ξεκινήσει με τη Microsoft. Οι αρμόδιες αντιμονοπωλιακές αρχές παρακολουθούν στενά την υπόθεση της Google. Η εταιρεία είναι η πρώτη, σε μία σειρά κολοσσών υψηλής τεχνολογίας, τις οποίες ερευνούν οι αρμόδιες αντιμονοπωλιακές αρχές. Όπως υποστηρίζουν, η ισχύς που έχει συγκεντρώσει η Big Tech αγορά, είναι τέτοια που δεν εξυπηρετεί πλέον το δημόσιο συμφέρον. Ακολουθούν οι έρευνες και κατά των Amazon, Meta και Apple.

Σύμφωνα με τον δικαστή, ο τεχνολογικός κολοσσός αύξησε τις τιμές της διαφήμισης κατ’ επανάληψη προκειμένου να διατηρήσει την αύξηση των εσόδων και τα υψηλά λειτουργικά κέρδη της. Επιπλέον, δεν υπήρξαν «αποδείξεις» ότι ο ανταγωνισμός της αγοράς ήταν σε θέση να περιορίσει τη δυνατότητα της εταιρείας να αυξάνει κατ’ εξακολούθηση τις τιμές της. Ο Μέτα σημείωσε ότι, «όσον αφορά την τιμολογιακή πολιτική της Google, ο μοναδικός εμφανής περιορισμός ήταν οι πιθανές αντιδράσεις των διαφημιζόμενων και η κακή δημοσιότητα. Ωστόσο η ίδια η εταιρεία κατάφερε να αποφύγει τις παγίδες αυξάνοντας σταδιακά τις τιμές της ενώ, για πολλούς διαφημιστές δεν έγινε καν αισθητό ότι, για τις αλλαγές στις τιμές μοναδική υπεύθυνη είναι η Google».

Για την εταιρεία, πάντως, καθώς και το ευρύ διαδικτυακό οικοσύστημα, ο αντίκτυπος της απόφασης δεν είναι ακόμα σαφής. Τους επόμενους μήνες ο δικαστής θα αποφανθεί ως προς τα «μέσα επανόρθωσης» τα οποία και θα επιβληθούν. Είναι αρκετά πιθανό, η Google να στερηθεί τη δυνατότητα να συνεχίσει και πληρώνει προκειμένου να εξασφαλίσει την κύρια τοποθέτηση της μηχανής αναζήτησής της στα iPhone της Apple, καθώς και σε άλλες συσκευές ή προγράμματα περιήγησης στο διαδίκτυο. Αυτό, όμως, θα μπορούσε να λειτουργήσει και προς όφελός της, καθώς μπορεί να παραμείνει προεπιλεγμένη χωρίς, όπως γίνεται επί του παρόντος, να υποχρεώνεται να πληρώνει δισεκατομμύρια δολάρια καθώς, μία τέτοια απόφαση θα μπορούσε και να στερήσει, τελικά, από την Apple σημαντικά έσοδα.

Μεταξύ των προτάσεων των ειδικών της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας είναι και η απαίτηση από τα προγράμματα περιήγησης και τους κατασκευαστές τηλεφώνων, να ρωτούν απευθείας τους καταναλωτές ποια μηχανή αναζήτησης θα προτιμούσαν να χρησιμοποιήσουν κατά την πρώτη εγκατάσταση της συσκευής τους. Στο παρελθόν, αυτή η μέθοδος έχει δοκιμαστεί στην Ευρώπη, παρότι και εκεί, η Google και μεγάλο βαθμό εξακολουθεί να διατηρεί την κυριαρχία της. Άλλη πρόταση αφορά στη «διάλυση» των επιμέρους επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της Google καθώς, η εταιρεία, δεν αρκείται στο να ελέγχει την κύρια μηχανή αναζήτησης στον κόσμο, αλλά διατηρεί επίσης δραστηριότητες σε διαφορετικά επίπεδα αυτής της περίπλοκης βιομηχανίας, όπως η σύνδεση διαφημιζόμενων και χρηστών στο διαδίκτυο. Οι ειδικοί, πάντως, τη Δευτέρα (05/08) ανέφεραν ότι, ανεξάρτητα από το τι θα αποφασιστεί, «το ένδικο μέσο πρέπει να ταιριάζει με την εντυπωσιακή ετυμηγορία του δικαστηρίου». Οι υποστηρικτές της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας χαιρέτισαν την απόφαση καθώς πολλοί εκτιμούσαν για μεγάλο διάστημα ότι, η ίσως η ισχυρότερη εταιρεία στην ανθρώπινη ιστορία, βρισκόταν στο απυρόβλητο.

Πώς φτάσαμε στην ιστορική απόφαση κατά της εταιρείας - κολοσσού

Η υπόθεση κατά της Google ξεκίνησε υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ, το 2020, ωστόσο κατέληξε στα δικαστήρια μετά τις κινήσεις των εισαγγελέων του υπουργείου Δικαιοσύνης της κυβέρνησης Μπάιντεν, τον Σεπτέμβριο του 2023. Στο δικαστήριο της Ουάσιγκτον, κατά τις εννέα εβδομάδες που διήρκεσε η εκδίκαση της υπόθεσης, εμφανίστηκαν ανώτερα στελέχη της τεχνολογίας, όπως όπως ο διευθύνων σύμβουλος της Microsoft Σάτια Ναντέλα, καθώς και στελέχη της Apple, προκειμένου να καταθέσουν σχετικά με τα αποκλειστικά συμβόλαια της Google αλλά και να αναλύσουν τους λόγους για τους οποίους οι άλλες μηχανές αναζήτησης δυσκολεύονταν να μπουν στην αγορά. Από μέρους των εισαγγελέων σημειώθηκε ότι οι πρακτικές της εταιρείας λειτουργούν σε βάρος του υγιούς ανταγωνισμού για τις μηχανές αναζήτησης. Στην Apple, η Google καταβάλλει 19 δισ. δολ. ετησίως, προκειμένου διατηρήσει την αναζήτηση Google ως την προεπιλεγμένη μηχανή αναζήτησης σε iPhone και άλλες συσκευές της.

Οι δικαστικοί «μπελάδες» του tech κολοσσού, ωστόσο, δεν φαίνεται να τελειώνουν εδώ καθώς, αναμένεται να εκδικαστεί στο ομοσπονδιακό δικαστήριο της Βιρτζίνια άλλη αντιμονοπωλιακή αγωγή του υπουργείου Δικαιοσύνης κατά της Google,  οποία επικεντρώνεται στη διαφημιστική της τεχνολογία. Και εκτός ΗΠΑ, όμως, η Google υπόκειται επίσης σε αντιμονοπωλιακούς ελέγχους. Στην ΕΕ τον περασμένο Μάριο, οι αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές ανακοίνωσαν τη διεξαγωγή ερευνών στο πλαίσιο του νέου νόμου για τις ψηφιακές αγορές και του νέου αντιμονοπωλιακού νόμου που αφορά τους διαδικτυακούς κολοσσούς.