Λυδία Φωτοπούλου στο ethnos.gr: «Είναι μεγάλο δώρο η ικανότητα του ανθρώπου να ξεχνάει»

Η Λυδία Φωτοπούλου, μια από τις πιο σημαντικές ηθοποιούς του θεάτρου, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της ελληνικής σκηνής. Σε κάθε της ρόλο και ερμηνεία, αφιερώνει ολόκληρο τον εαυτό της και όλο το ταλέντο της. Ενας άνθρωπος με ευαισθησίες, πλούσιες φιλίες και σχέσεις ζωής. Γεννημένη στην Καβάλα, μεγαλωμένη στη Θεσσαλονίκη, και τώρα ζώντας στην Κυψέλη της Αθήνας, διαθέτει ένα εντυπωσιακό βιογραφικό. 

Την αγαπήσαμε στο ρόλο της Μαριλούς στην «Τούρτα της μαμάς», όπου πρωταγωνιστούσε με την Καίτη Κωνσταντίνου, οπότε η χημεία τους ήταν δοκιμασμένη και τώρα ήρθε η ώρα να τη μεταφέρουν και θεατρικά με την παρασταση «Συνέβη στο Monterey» του Ακη Δήμου στο Μικρό Χορν.

Μια ηθοποιός χωρίς ρόλο και μια ανέραστη μανικιουρίστα, δυο παράφορες γυναίκες συναντιούνται στις τουαλέτες ενός πανάκριβου κοσμικού εστιατορίου. Απελπισμένες, αδικαίωτες, αστείες, θα πουν την ιστορία τους, θα ψηλαφίσουν παλιά τραύματα και καινούργιες επιθυμίες, θα ξεκλειδώσουν ξεχασμένες αναμνήσεις και θα ονειρευτούν αναγνωρίζοντας η μια στα γέλια και στα δάκρυα της άλλης, κάτι απ’ τον κρυφό τους εαυτό. «Πίσω από κάθε γυναίκα κρύβεται μια ξεχωριστή ιστορία, η οποία δεν είναι άγνωστη. Η ψυχική κακοποίηση που έχουν υποστεί αυτές οι δύο ηρωίδες, είτε από τους άνδρες που τυχαίνει να βρίσκονται δίπλα τους, είτε από τους ρόλους που τους έχουν ανατεθεί από την κοινωνία, τις έχουν παγιδεύσει. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι, μέσα σε μία ώρα, καταφέρνουν ν' ανοίξουν την ψυχή τους και να βρουν ένα νέο βήμα στη ζωή τους. Παρότι δεν απελευθερώνονται πλήρως, οι γυναίκες αυτές βρίσκουν έναν ασφαλή χώρο μετά τη συνάντηση, αφήνοντας τον θεατή με την εντύπωση ότι κάτι σημαντικό έχει αλλάξει για εκείνες» λέει η Λυδία Φωτοπούλου στο ethnos.gr και συνεχίζει: «Με τη Γαλάτια δεν έχω συγκεκριμένα κοινά, αλλά κομματάκια και από τις δυο τους έχω βρει. Δεν είναι άγνωστα πρόσωπα. Μπορεί κάποιος να τα κατανοήσει πολύ καλά. Είναι γνώριμα. Τα βλέπουμε γύρω μας να υπάρχουν».

Μέχρι και σήμερα, πιστεύει ότι ο ρόλος της γυναίκας είναι πολύ πιο επώδυνος και ευάλωτος από αυτόν του άντρα, ενώ παραδέχεται πως κι η ίδια έχει εγκλωβιστεί σε ταμπέλες που της έχει επιβάλει η κοινωνία. «Είτε στη σεξουαλική είτε στην κοινωνική ζωή, υπάρχει η προσδοκία ότι ο ρόλος της γυναίκας πρέπει να συνδέεται με τον γάμο και την ύπαρξη ενός άνδρα που να έχει σταθερή εργασία. Αυτό ισχύει ανεξάρτητα από το αν ο σύντροφος ταιριάζει με τις ανάγκες και τις επιθυμίες της γυναίκας, όπως είναι στο παράδειγμα της Γαλάτειας. Στη ηρωίδα μου, αντιλαμβάνομαι πως αυτός ο χαρακτηρισμός για ένα κορίτσι αντιπροσωπεύει εκμετάλλευση και αντιμετωπίζεται ως καταπάτηση, κάτι που δυστυχώς συμβαίνει ακόμα και σήμερα στην κοινωνία μας». Η σχέση των δύο γυναικών διανύει διάφορα στάδια εξέλιξης. «Παρότι αρχίζει η κουβέντα τους ως μια απλή γνωριμία, εξελίσσεται σε μια πιο εξομολογητική και εμπιστευτική σχέση. Σιγά-σιγά, ακούγονται μυστικά, και η ειλικρίνεια κυριαρχεί στην επικοινωνία τους. Με αυτή την ευκολία που μπορείς να μοιραστείς τα εσωτερικά της ψυχής σου σ' ένα άγνωστο που πιθανόν να μην ξανασυναντήσει, παρά σε κάποιον γνωστό σου».

Τι θαυμάζετε περισσότερο στην προσωπικότητα της Καίτης Κωνσταντίνου με την οποία συμπρωταγωνιστείτε στο έργο;

Εκτός από το εκπληκτικό της υποκριτικό ταλέντο και την πραγματικά ατόφια κωμική της φλέβα, είναι ένας άνθρωπος που αποπνέει αυθεντικότητα και δεν κρύβει δεύτερες σκέψεις. Η ειλικρίνεια και η αδρότητα που χαρακτηρίζουν τη συμπεριφορά της, την ομιλία της και τις σχέσεις της με τους άλλους είναι πραγματικά μοναδική. Αισθάνεσαι ότι μπορείς να την εμπιστευτείς απόλυτα.

Οι προσωπικές ή οι επαγγελματικές σχέσεις χρειάζονται περισσότερη δουλειά;

Οι προσωπικές, γιατί νιώθω ότι το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή μας είναι η φιλία, ακόμα και πάνω από τις οικογενειακές σχέσεις. Οι φίλοι μας είναι πραγματικά ανεκτίμητοι.

«Ο χρόνος είναι ο μεγαλύτερος π@στης. Τον αφήνεις συνέχεια πίσω σου και αυτός συνέχεια σε προσπερνάει» λέει η ηρωίδα σας. Τι σημαίνει ο χρόνος για εσάς; Τον καλοδέχεστε ή σας φοβίζει;

Ο χρόνος για μένα δεν αποτελεί ανησυχία ή πρόβλημα. Είμαι απόλυτα συμφιλιωμένη με την ιδέα ότι γερνάω. Συχνά αισθάνομαι τυχερή που έχω την ευκαιρία να μεγαλώνω, καθώς πολλοί άνθρωποι δεν το καταφέρνουν. Παρόλο που ο χρόνος μπορεί να επιδρά στην εξωτερική μας εμφάνιση, ταυτόχρονα χαρίζει βαθύτερες εμπειρίες. Πέρα από την οικογένειά μου, ο χρόνος μού έχει χαρίσει εμπιστοσύνη στις φιλίες μου. Επιβεβαιώνει εάν οι σχέσεις αυτές είναι βαθιές ή όχι. Καθώς περνά ο χρόνος, οι φιλίες μετατρέπονται σε αγάπες ζωής. Επιπλέον, μου έχει δώσει τη δυνατότητα ν' αντιλαμβάνομαι τα πράγματα με διαφορετικό τρόπο απ' όταν ήμουν νεότερη. Αυτό συνοδεύεται από μια εσωτερική γαλήνη που αγαπώ. Είναι ένα είδος εσωτερικής ηρεμίας που την αγαπάω και έναν τρόπο να ξεπερνώ κάποια δύσκολα κομμάτια της ζωής μου μ' έναν πιο γενναίο τρόπο. 

Γιατί είναι ανυπόφορο να τα θυμόμαστε όλα; 

(Γελάει) Αυτό είναι αρκετά σοφό. Σε συνδυασμό με το προηγούμενο σχόλιό μου για τον χρόνο, είναι εξαιρετικό να εξετάζουμε με σοφία τα γεγονότα της ζωής μας και ν' αποφασίζουμε είτε να τ' αφήνουμε πίσω μας είτε να τα κρατάμε επειδή μας προσφέρουν κάτι. Σκέφτομαι πόσο δυσάρεστο θα ήταν για έναν άνθρωπο να θυμάται τα πάντα με την ίδια ένταση, κάτι που θα ήταν ανυπόφορο. Η ικανότητά μας να ξεχνάμε είναι ένα μεγάλο δώρο. Τώρα, ερχεται στο μυαλό μου ένα βιβλίο του Μπόρχες, το οποίο περιγράφει μ' ενδιαφέρον πώς η ένταση των αναμνήσεων μπορεί να είναι προκλητική στο να τα θυμάσαι όλα, όπως τα έζησες την πρώτη φορά. Ο εγκέφαλός μας είναι πραγματικά σοφός που μας επιτρέπει να ξεχνάμε και να συνεχίζουμε μπροστά.

Υπάρχουν κομμάτια από τη ζωή σας που θα θέλατε ή έχετε ξεχάσει; 

Αυτά που πραγματικά ήθελα να ξεχάσω, τα έχω αφήσει πίσω μου. Έχω καταβάλλει πολλές προσπάθειες για να τα απομακρύνω από τη σκέψη μου. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποιες καταστάσεις που αν και προσπαθώ να τις ξεχάσω, παραμένουν υπαρξιακοί φόβοι ή πηγές αγωνίας. Ενίοτε μπορούν να λειτουργήσουν ως τροχοπέδη στο προσωπικό μου ταξίδι. Παρ' όλα αυτά, προσπαθώ να διαχειρίζομαι αυτές τις σκέψεις με μια διαφορετική προσέγγιση. Ακόμα κι αν δεν μπορώ να ξεχάσω εντελώς τις κακές αναμνήσεις, προσπαθώ να τις αντιμετωπίζω με μια απαλή προσέγγιση, ώστε να μην με πληγώνουν τόσο βαθιά. Θεωρώ ότι το χάιδεμα αυτών των σκέψεων μπορεί να βοηθήσει στο να μην είναι μια συνεχής, ανοιχτή πληγή, ελπίζοντας ότι κάποια στιγμή θα κλείσει.

Αδικίες στη δουλειά, όπως η ηρωίδα σας, έχετε νιώσει; 

Αδικία στη δουλειά δεν έχω αισθανθεί. Μου προσφέρθηκαν πολλές ευκαιρίες, τις οποίες εκμεταλλεύτηκα και αξιοποίησα. Ασχολήθηκα με πράγματα που αγάπησα. Ίσως τώρα που το σκέφτομαι να υπήρξαν στιγμές, όπου έκανα κάποιες δουλειές που δεν με ενθουσίασαν, αλλά δεν μπορώ να πω ότι ένιωσα αδικία. Ίσα - ίσα. 

Δηλαδή ο τρόπος που η ΕΡΤ αντιμετώπισε τη νέα σας σειρά «3ος Οροφος» δεν ήταν άδικος; 

Oχι, δεν το θεωρώ ως αδικία. Στεναχωρήθηκα που δεν συνεχίσαμε τη σειρά, και ότι η ΕΡΤ δεν τη φρόντισε όπως θα έπρεπε στην πρώτη προβολή της. Είναι βέβαιο ότι στο πρόγραμμα έγιναν κάποια λάθη. Δηλαδή, δεν ήταν φυσιολογικό να προβληθεί στις 21:15 ένα μικρό επεισόδιο. Ξεκίνησε με μία τελείως διαφορετική λογική, ως μια μικρή, ευχάριστη νότα πριν το δελτίο ειδήσεων. Επειδή άλλαξε το πρόγραμμα της ΕΡΤ, άλλαξε και όλη αυτή η διαδικασία. Δεν μπορώ, όμως, να το θεωρήσω ως αδικία. Απλώς το αντιλαμβάνομαι ως μια κίνηση που δεν λειτούργησε ούτε για την ΕΡΤ ούτε για εμάς. Κάθε πλευρά πληρώνει το μερίδιο που της αναλογεί. 

Τι κερδίσατε και τι μάθατε από αυτή τη συνεργασία σας; 

Είχα την ευκαρία να συνεργαστώ με τον Αντώνη Καφετζόπουλο, κάτι που επιθυμούσα εδώ και πολύ καιρό. Ο λόγος; Λατρεύω το ταλέντο του ως ηθοποιό και τον θαυμάζω ως άνθρωπο. Το χιούμορ του, η γνήσια προσωπικότητά του, και όλα αυτά που τον καθιστούν μοναδικό. Μέσα από το σενάριο, βίωσα την αίσθηση μιας πιο καθημερινής ηρωίδας, κάτι που δεν είχα πειραματιστεί πολύ στο θέατρο ή στην τηλεόραση. Η Μαριλού, από την άλλη πλευρά, ήταν περισσότερο θεατρική και δεν είχε σχέση με την καθημερινότητα. Επίσης, ήταν υπέροχο να δω πώς μεγαλώνεις μαζί μ' έναν άνθρωπο έπειτα από σαράντα χρόνια, έστω και μέσα από ένα τηλεοπτικό «παιχνίδι» ρόλων. Είναι ευχάριστο να αισθάνεσαι με τον συμπρωταγωνιστή σου ότι γνωρίζεστε εδώ και δεκαετίες. Αυτό σου παρέχει μια ελευθερία. 

Οσο μεγαλώνετε νιώθετε την ανάγκη για συντροφικότητα;

Η έννοια της συντροφικότητας, όπως την ένοιωθα παλαιότερα, δεν αποτελεί πλέον μέρος της ζωής μου. Οι σχέσεις που διατηρώ με την οικογένειά μου και τους φίλους μου καλύπτουν επαρκώς την ανάγκη για συντροφικότητα. Καθώς περνάνε τα χρόνια, αντιλαμβάνομαι πόσο πολύ χρειάζομαι την ησυχία μου. Η ανάγκη για προσωπικό χρόνο και χώρο έχει γίνει ακόμα πιο επιτακτική. Επιζητώ τη δική μου στιγμή ηρεμίας, έναν χώρο που να είναι αποκλειστικά δικός μου, ιδιωτικός και απαραβίαστος. Αυτή η ανάγκη είναι ιδιαίτερα έντονη σήμερα, ενώ παλαιότερα ήταν πιο αδιάφορη.

Άλλη μία φράση που λέτε στο έργο είναι: «Όταν είσαι 20 ετών, κυνηγάς το πάθος, μετά απλά παίρνεις ηρεμιστικά». Τι είναι ιερό για σας στον έρωτα και πότε βεβηλώνεται η εικόνα που έχετε για το αντικείμενο του πόθου σας;

Ο έρωτας είναι ένα συναίσθημα χωρίς κανόνες και συνταγές. Δεν υπάρχει προειδοποίηση για το πότε θα συμβεί ή πώς θα εξελιχθεί. Είναι αυθόρμητο και παρασέρνει ό,τι βρει στο πέρασμά του. Σε μια σχέση, μπορείς να απογοητευτείς βαθύτατα από κάποιον και, παρ' όλα αυτά, να συνεχίσεις να νιώθεις ερωτευμένος. Δεν υπάρχει λογική στον έρωτα. Τώρα, στο κομμάτι της αγάπης, πιστεύω πως ο σεβασμός και η εμπιστοσύνη αποτελούν τα δύο πιο βασικά στοιχεία. Ο απόλυτος σεβασμός προς τον χρόνο, τον χώρο και την ατομικότητα του άλλου, σε συνδυασμό με την εμπιστοσύνη, μπορούν να μετατρέψουν έναν αρχικό έρωτα σε βαθιά αγάπη.

Εχετε πληγωθεί περισσότερο από έρωτες ή από φιλίες;

Από έρωτες. Οι φιλίες ήταν πάντα ανεκτίμητες για μένα. Και αν ποτέ μια φιλία φτάσει στο τέλος της, τότε δεν ήταν αρχικά τόσο βαθιά και σημαντική όσο νόμιζα. Προσπαθώ πάντα να διατηρώ τις φιλίες με προσοχή και φροντίδα, κρατώντας τις στην καρδιά μου. Αν κάτι απειλήσει μια φιλία, είμαι διατεθειμένη να κάνω τα πάντα για να το ξεπεράσουμε. Αν παρά ταύτα μια φιλία λήξει λόγω προδοσίας ή άλλων αιτιών, τότε αποδεικνύεται πως δεν ήταν πραγματική φιλία. Όταν αγαπάς κάποιον ως φίλο, είσαι έτοιμος να βάλεις τα πάντα στο τραπέζι, να συνομιλήσεις, να καταλάβεις και να είσαι εκεί για τον άλλον.

Πώς ξεπερνιέται ένας έρωτας που μας έχει πληγώσει ή δεν υπάρχει η επιθυμητή ανταπόκριση;

Με την πάροδο του χρόνου, αντιλαμβάνεσαι ότι είναι ο καλύτερος γιατρός. Όταν είσαι νέος, βέβαια, ισχύει και το «ο έρωτας με έρωτα περνάει». Γιατί το άνοιγμά σου προς την ερωτική αναζήτηση είναι τόσο μεγάλο που αφήνει τις πόρτες ανοιχτές για εμπειρίες που θα σε βοηθήσουν να εξελίξεις τον εαυτό σου και να βρεις κάτι άλλο.

Σας λείπει η Μαριλού;

Μου λείπει «Η τούρτα της μαμάς». Είναι κρίμα που τελείωσε τόσο γρήγορα.

Στην πολιτική, όπως η Μαριλού, έχετε σκεφτεί να κατέβετε; 

Όχι, δεν αγαπώ την πολιτική. Θεωρώ πως για να επιβιώσεις σε αυτόν το χώρο, πρέπει να κάνεις πολλά πισωγυρίσματα στα πιστεύω σου, στις ιδέες σου. Πρέπει να είσαι λίγο ψεύτης για να επιβιώσεις. Εγώ, που αναζητούσα μια ζωή την αλήθεια μέσα στο θέατρο - ένα ψέμα, ουσιαστικά - δεν μπορώ να ασχοληθώ με κάτι που ήδη γνωρίζω ότι απαιτεί υποκρισία. Δεν με ενδιαφέρει. Δεν ονειρεύομαι κάτι τέτοιο, ούτε μου αρέσουν οι θέσεις εξουσίας. Πιστεύω ότι αυτό σε αλλοτριώνει.

Σ' έναν απολογισμό του έτους που φεύγει, τι κρατάτε και τι αφήνετε; 

Η περασμένη χρονιά ήταν πραγματικά δύσκολη, και φαίνεται ότι μπροστά μας έχουμε να αντιμετωπίσουμε πιο περίπλοκες προκλήσεις. Πρόσφατα, θυμήθηκα πως στο δημοτικό μάς είχαν βάλει να γράψουμε μια έκθεση για το «Πώς φανταζόμαστε το 2020». Εγώ είχα γράψει για κρεμαστές γέφυρες, αεροπλάνα να πετούν πάνω από το κεφάλι μας και διάφορα άλλα. Η πραγματικότητα ακολουθεί μια πιο κανονική πορεία, και καθώς προετοιμαζόμαστε για τον νέο χρόνο, αντιλαμβανόμαστε ότι κάθε περίοδος έχει τις δικές της συνέπειες. Σαν κοινωνία και ως άτομα, είναι ένα παιχνίδι που παίζουμε για να ικανοποιήσουμε τη βαθιά μας ανάγκη για ελπίδα. Κάθε χρόνος φεύγει, κι εμείς περιμένουμε τον επόμενο, ελπίζοντας ότι θα φέρει καλύτερες μέρες. Ωστόσο, ο τρόπος που στρώνουμε το κρεβάτι μας καθορίζει πώς θα ζήσουμε το νέο έτος.

Λάθη που μπορεί να κάνετε όσο μεγαλώνατε τον γιο σας, έχετε προσπαθήσει να τα διορθώσετε τώρα με την εγγονή σας;

Οταν γίνεσαι γιαγιά, αναλαμβάνεις μια νέα ευθύνη για το πώς μεγαλώνει το εγγόνι σου. Πιστεύω ότι ο ρόλος των γονέων και των γιαγιάδων είναι σημαντικός και πρέπει να είναι συνεπής. Η σχέση μου με την εγγονή μου περιλαμβάνει παιχνίδια, βόλτες, και θέατρο, ότι κανάμε και με τον γιο μου. Θυμάμαι παλιότερα η αγάπη δεν εκφραζόταν. Οι γονείς δεν έλεγαν ποτε σ' αγαπώ στο παιδί. Στην παιδική χαρά με πήγαινε η κοπέλα που είχαμε στο σπίτι. Εκείνα τα χρόνια ήταν διαφορετικά, όπου άφησε φοβερά τραύματα. Δυστυχώς, αυτή η νοοτροπία δεν έχει εξαλειφθεί ακόμα από την ελληνική κοινωνία. Πολλοί γονείς εξακολουθούν να μεγαλώνουν τα παιδιά τους με αυστηρότητα, παραμερίζοντας την αγκαλιά που χρειάζονται. Πιστεύω, ωστόσο, ότι σιγά-σιγά θα έρθει μια γενιά που θα έχει μεγαλώσει μέσα στην αγάπη. Κι άμα μεγαλώνει ένα παιδί μες την αγάπη, την περιέχει και όταν μεγαλώσει.