Θέατρο|14.01.2020 12:16

Στο παλαιότερο χάνι της Θεσσαλονίκης «έρχεται» η Έντα Γκάμπλερ

Μαρία Ριτζαλέου

Τα άλογα έμεναν στο ισόγειο και με την θερμότητα των σωμάτων τους ζέσταιναν τα 7 δωμάτια με τα 15 κρεβάτια στον πρώτο όροφο. Ήταν κι αυτό ένα είδος… θέρμανσης τους παγωμένους χειμώνες του 1810. Το παλαιότερο σωζόμενο χάνι της Θεσσαλονίκης, είχε εκπληκτική θέα στο λιμάνι της πόλης και στη θάλασσα, είχε αρκετές από τις ανέσεις που ήθελαν οι ταξιδιώτες του 19ου αιώνα και μια εντυπωσιακή μαρμάρινη σκάλα. Το Μπενσουσάν Χαν, πήρε το όνομά του από τον πρώτο ιδιοκτήτη του ακινήτου -και του οικοπέδου-, τον Εβραίο έμπορο, Σαμουήλ Μπενσουσάν.

Το Χάνι του Μπενσουσάν, δέσποζε στα Άνω Λαδάδικα και η φήμη του ξεπερνούσε τα όρια της πόλης. Η θεμελίωση του κτιρίου και το ισόγειο έγιναν το 1810, όπως αποκαλύπτουν οθωμανικά αρχεία και σταδιακά «σηκώθηκε» ο πρώτος όροφος. Τα παιδιά του Σαμουήλ Μπενσουσάν πούλησαν το ακίνητο το 1930 σε έναν μεγαλέμπορο της Θεσσαλονίκης, τον Βασίλειο Ζωτιάδη, και έκτοτε άλλαξε πολλές χρήσεις, φιλοξενώντας κυρίως γραφεία και εμπορικά καταστήματα, μέχρι το 1996, όταν και εγκαταλείφθηκε.

Η Αναστασία Θεοφανίσου (φωτ. Κωνσταντίνος Ρωμούδης)

Ωστόσο και σε αντίθεση με άλλα χάνια της περιοχής, δεν κατεδαφίστηκε και σήμερα στέκει στη θέση του για να θυμίζει ιστορίες του παρελθόντος. Στο ισόγειο γίνονται εναλλακτικές εκδηλώσεις και στην Μαγική Σοφίτα δίνονται θεατρικές παραστάσεις. Το «Σχήμα εκτός Άξονα», που πέρσι παρουσίασε την παράσταση «Συνομιλίες γυναικών. Woolf vs Joyce», επιστρέφει στην Μαγική Σοφίτα του Μπενσουσάν Χαν, με τον μονόλογο «Έντα Γκάμπλερ», βασισμένο στο έργο του Ερρίκου Ίψεν. Ο μονόλογος επικεντρώνεται στο πρόσωπο της ηρωίδας μέσα από ένα νέο κείμενο που προέκυψε για το συγκεκριμένο ανέβασμα.

Με την ερμηνεία της η Αναστασία Θεοφανίδου, σε σκηνοθεσία Νίκου Βουδούρη, ακροβατεί ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο με το χιούμορ, την ειρωνεία και όλα τα υπόλοιπα αντικρουόμενα και αντιθετικά στοιχεία που διαθέτει ο Ίψεν στο έργο του από γραφής. Ένας μονόλογος μέσα στον οποίο θα μπορούσαν ίσως να χωρέσουν οι σκέψεις της Έντα Γκάμπλερ στην τελευταία ώρα της ζωής της. Όπως σημειώνει ο σκηνοθέτης, επί σκηνής παρουσιάζεται «η αναίτια έκλαμψη μιας προσωπικότητας, όπως απορρέει από ένα ξεκάθαρο και συνειδητό μυστικό σύστημα αξιών της άρχουσας τάξης, καθώς προετοιμάζεται να κάψει τους γύρω της… Τελικά η φλόγα θα κινηθεί προς την αντίθετη κατεύθυνση».

«Παρανοϊκή», «ατομίστρια», «άτεγκτη», «οραματίστρια», είναι μερικοί από τους χαρακτηρισμούς που έχουν χρησιμοποιηθεί από τους κριτικούς για να περιγράψουν την αμφιλεγόμενη ηρωίδα του Ίψεν. Η πρώτη παρουσίαση  του έργου έγινε το 1891 και στο πέρασμα του χρόνου έχει επισύρει την αποδοκιμασία αλλά και την εκτίμηση, τον θαυμασμό αλλά και τον αποτροπιασμό. Οι παραστάσεις θα δοθούν στις 15-20 και 23-27 Ιανουαρίου στις 21.15 και λόγω του περιορισμένου αριθμού θέσεων, είναι απαραίτητη η κράτηση. 

Μπενσουσάν ΧανΝίκος ΒουδούρηςΑναστασία Θεοφανίδουθεατρική παράσταση