Ο Φερδινάνδος Μαγγελάνος πλέει για πρώτη φορά σε έναν ήρεμο ωκεανό – Θα τον ονομάσει Ειρηνικό

Είχε διαλύσει μίαν ανταρσία, είχε χάσει ένα από τα πολυτιμότερα καράβια του από την αντάρα μιας καταιγίδας, ένα άλλο πλοίο χάθηκε από λιποταξία, αλλά είχε βρει το δρόμο του, ταξιδεύοντας στα τυφλά μέσα από ένα αχαρτογράφητο πέρασμα γεμάτο κινδύνους.

Μία μέρα σαν σήμερα, στις 28 Νοεμβρίου του 1520 ο Φερδινάνδος Μαγγελάνος και τα τρία καράβια που του είχαν απομείνει βρέθηκαν σε έναν νέο ωκεανό. Ο ήλιος έκαιγε απέραντος, ο ανοιξιάτικος καιρός ήταν ζεστός κι η θάλασσα ήρεμη και αρυτίδωτη· ποιο άλλο όνομα θα μπορούσε να της δώσει ο μέγας θαλασσοπόρος από Ειρηνικό Ωκεανό;

Ο Μαγγελάνος, ένας αριστοκράτης πορτογάλος εξερευνητής, που είχε πέσει σε δυσμένεια από τον βασιλιά και είχε αυτομολήσει στην Ισπανία, ήθελε να ολοκληρώσει το έργο που άρχισε ο Χριστόφορος Κολόμβος: να πλεύσει δυτικά και να βρει τα νησιά των Μπαχαρικών της Ανατολής. Είχαν αναχωρήσει το Σεπτέμβριο του 1519 κι είχαν βγάλει το χειμώνα τους στη σημερινή νότια Παταγονία. Εκεί αναγκάστηκε να σκοτώσει κάποιους από τους καπετάνιους του που είχαν επαναστατήσει. Δεκαετίες αργότερα ο σερ Φράνσις Ντρέικ βρήκε τα κόκαλά τους ξασπρισμένα από τον ήλιο να ξεπροβάλουν από την άμμο.
Στα τέλη του Οκτώβρη έχει αρχίσει να διασχίζει τα έχει σχεδόν 350 μίλια του περάσματος που σήμερα φέρει το όνομα του Πορθμός του Μαγγελάνου.
Ένα από τα πλοία του ανέκρουσε πρύμναν και έπλευσε πίσω στην Ισπανία όπου ο καπετάνιος φυλακίστηκε με το που πάτησε το πόδι του στο λιμάνι. Στις 28 Νοεμβρίου τα πληρώματα των τριών εναπομεινάντων πλοίων έγιναν οι πρώτοι Ευρωπαίοι που έπλευσαν στον ανατολικό Ειρηνικό Ωκεανό.

Οι ντόπιοι έπεσαν πάνω του και τον πετσόκοψαν

Ο Μαγγελάνος δεν θα ξανάβλεπε ποτέ την Ευρώπη. Αφού διέσχισε τον Ειρηνικό έφτασαν με τους άντρες τους στις Φιλιππίνες. Εκεί πάνω σε μια μάχη με τους ιθαγενείς χτυπήθηκε (άλλοι λένε στο πρόσωπο) με ένα ακόντιο από μπαμπού και ύστερα οι ντόπιοι έπεσαν πάνω του και τον πετσόκοψαν. Τη θέση του Μαγγελάνου πήρε ο Χουάν Σεμπαστιάν Ελκάνο και υπό την ηρωική του καθοδήγηση ένα μονάχα πλοίο, το «Victoria», κατάφερε να επιστρέψει στη Σεβίλλη. Είχαν ολοκληρώσει τον πρώτο περίπλου της Γης! Από τους 237 άνδρες που επέβαιναν στα πλοία του Μαγγελάνου όταν άρχισε το ταξίδι τρία χρόνια νωρίτερα, επιβίωσαν μόλις 18.

Η διήγηση όσων επέζησαν

Όσοι επέζησαν διηγούνταν πως στα πέρατα του Νότου, εκεί όπου ανοίγει η γη και αγκαλιάζονται οι ωκεανοί, Ινδιάνοι ανάβουν τεράστιες φωτιές μέρα-νύχτα για να μην πεθάνουν από το κρύο. Αυτοί οι Ινδιάνοι είναι αληθινοί γίγαντες. Το κεφάλι των Ευρωπαίων, έλεγαν πως έφτανε μονάχα στη μέση τους.
Ο Μαγγελάνος, ο αρχηγός της αποστολής, έπιασε δύο απ’ αυτούς και τους αλυσόδεσε χειροπόδαρα. Όμως αργότερα ο ένας πέθανε από σκορβούτο και ο άλλος από τη ζέστη!
Ιστορούσαν ότι αναγκάστηκαν να πιούν στάσιμα νερά κλείνοντας τη μύτη και να φάνε πριονίδι και προβιές και κρέας ποντικών από εκείνα τα ποντίκια που διεκδικούσαν και αυτά τα τελευταία σκουληκιασμένα ξεροκόμματα στο αμπάρι . Όσους πέθαιναν από ασιτία, τους πετούσαν στη θάλασσα και καθώς δεν είχαν πέτρες να δέσουν πάνω τους, τα πτώματα επέπλεαν στο νερό. Οι λευκοί με το πρόσωπο στραμμένο στον ουρανό και οι Ινδιάνοι κοιτάζοντας το βυθό...
Όταν έφτασαν στις Μολούκες, ένας ναυτικός αντάλλαξε ένα τραπουλόχαρτο το Ρήγα Κούπα με έξι πουλιά, αλλά τα ούλα του ήταν τόσο πρησμένα που δεν μπόρεσε να φάει ούτε μπουκιά.

Είχαν δει τον Μαγγελάνο να κλαίει. Είχαν δει δάκρυα στα μάτια του σκληρού πορτογάλου εξερευνητή, όταν τα καράβια μπήκαν στον ωκεανό που ποτέ κανείς άλλος Ευρωπαίος δεν είχε διασχίσει και είχαν γνωρίσει την ανελέητη οργή του όταν αποκεφάλισε και κομμάτιασε δύο καπετάνιους που είχαν κάνει ανταρσία και όταν εγκατέλειψε στην έρημο άλλους εξεγερμένους. Ο Μαγγελάνος είναι τώρα βορά των αρπακτικών και τρόπαιο των ιθαγενών των Φιλιππίνων που του κάρφωσαν στο πόδι ένα δηλητηριασμένο βέλος.
Από τους 237 ναυτικούς που έφυγαν από τη Σεβίλλη, πριν από τρία χρόνια, γύρισαν 18! Έφτασαν μ’ ένα μονάχα σαπιοκάραβο με σπασμένη καρίνα που έμπαζε νερά από παντού κι όσοι επέζησαν, αυτοί οι σκελετωμένοι, με τα κουρέλια, ήταν οι πρώτοι που έκαναν το γύρο του κόσμου!
Πηγές: Dan Snow: On this day in history, John Murray 2018 και Eduardo Galeano : Memoria del Fuego