Πιστωτική κάρτα: Πώς γεννήθηκε το 1951, μεγάλωσε, μπήκε στη ζωή μας και μας εξουσιάζει δραματικά

Μια μέρα σαν σήμερα εκδίδεται η πρώτη πιστωτική κάρτα. Το πλαστικό χρήμα θα εισβάλει στη ζωή μας λίγες 10ετίες μετά.

Δεν το μπορούσε ο άνθρωπος να ζήσει δίχως να καταναλώνει. Από την ημέρα που δημιουργήθηκε (λέμε τώρα…) από τον Θεό. Έφαγε το μήλο; Πλήρωσε!… Και τα χρόνια πέρασαν και στα τότε Mall αντί για χρήμα έδιναν καλαμπόκι και μοσχάρια κι αγόραζαν ό,τι τους έλειπε. Μετά ήρθαν τα κοχύλια να γίνουν είδος πληρωμής και μετά δέρματα ζώων και καπνός κι αλάτι και κεχριμπάρι.
Και σκέψου τώρα, πού να βρεις πορτοφόλι για βόδια ή για αραποσίτια και τομάρια; Έτσι ο νοήμων άνθρωπος σκέφτηκε το νόμισμα (η ρίζα της λέξης έχει να κάνει με τον νόμο και εμφανίστηκε – πού αλλού; - στην Αρχαία Ελλάδα, στην Λυδία της Μικράς Ασίας (σήμερα Τουρκία), κατά το τέλος του 7ου με αρχές του 6ου αιώνα π. Χ.
Τα πρώτα νομίσματα ήταν κατασκευασμένα από ένα κράμα χρυσού και αργύρου. Και το επόμενο άλμα ήταν τι; Το χαρτονόμισμα! Το πρώτο επίσημο χαρτονόμισμα, νόμισμα δηλαδή από χαρτί, το οποίο έγινε αποδεκτό ως μέσο πληρωμής, εμφανίστηκε στην Κίνα τον 11ο αιώνα μ.Χ.

Και περάσανε αιώνες πολλοί μέσα σε λίγην ώρα… Να, σαν να πηγαίνεις μια βόλτα στο παζάρι… Κι ο άνθρωπος, ο ανικανοποίητος, ένα πρωί, εκεί στη 10ετία του 1950 είπε: Ποια χαρτονομίσματα και ποια «κόινς»; Ένα τόσο δα κομματάκι πλαστικό για όλα! Και είπεν ο άνθρωπος: «γεννηθήτω το πλαστικό χρήμα» και εγένετο η πιστωτική κάρτα!

Η πιστωτική κάρτα, μικρή πλαστική κάρτα που περιέχει ένα μέσο αναγνώρισης, όπως μια υπογραφή ή μια εικόνα, που εξουσιοδοτεί το πρόσωπο που αναφέρεται σε αυτήν να χρεώνει αγαθά ή υπηρεσίες σε έναν λογαριασμό, για τον οποίο ο κάτοχος της κάρτας χρεώνεται περιοδικά! Πόσο έξυπνο και πονηρό και δόλωμα και αποπροσανατολιστικό….

Η χρήση πιστωτικών καρτών άρχισε δειλά δειλά στις Ηνωμένες Πολιτείες (πού αλλού;) στη δεκαετία του 1920, όταν εταιρείες πετρελαίου και αλυσίδες ξενοδοχείων, άρχισαν να τις εκδίδουν σε πελάτες για αγορές που πραγματοποιούνταν στα καταστήματα τους. Η πρώτη γενικής χρήσης πιστωτική κάρτα, η οποία μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε διάφορες συναλλαγές, εισήχθη από την Diners' Club, Inc., το 1950. Μια άλλη σημαντική κάρτα αυτού του τύπου, γνωστή ως κάρτα ταξιδιού και ψυχαγωγίας, ιδρύθηκε από την American Express Company το 1958. Σύμφωνα με αυτό το σύστημα, η εταιρεία πιστωτικών καρτών χρεώνει τους κατόχους καρτών της μια ετήσια χρέωση και τους τιμολογεί σε περιοδική βάση — συνήθως μηνιαία. Οι συνεργαζόμενοι έμποροι σε όλο τον κόσμο πληρώνουν χρέωση υπηρεσιών στον εκδότη της πιστωτικής κάρτας που κυμαίνεται μεταξύ 4–7 % των συνολικών χρεώσεων.

Η πρώτη Τράπεζα

H Franklin National Bank ήταν η πρώτη Τράπεζα που εξέδωσε τραπεζική πιστωτική κάρτα στις 15 Απριλίου του 1951 ακολουθώντας την καινοτόμο και ριζοσπαστική σκέψη του Άρθουρ Ροτ (γνωστός ως κύριος Λονγκ Άιλαντ) που από ταμίας εξελίχθηκε σε έναν από τους ισχυρότερους τραπεζίτες του κόσμου! Στην αρχή, όπως και σε κάθε αρχή, κυριάρχησε η δυσπιστία στο καταναλωτικό κοινό, όμως σύντομα τα πορτοφόλια άρχισαν να κυκλοφορούν με κάτι μικρές σχισμές στο πλάι τους, που συνεχώς πολλαπλασιάζονταν: Οι θήκες για τις πιστωτικές κάρτες… τεμάχισαν τα πορτοφόλια! Κι έπειτα ήρθε η καταιγίδα…
Γρήγορα, η αυξανόμενη εμβέλεια των πιστωτικών δικτύων επέτρεψε σε ένα άτομο να κάνει αγορές με πιστωτική κάρτα σε εθνική και, τελικά, διεθνή κλίμακα.

Στα τέλη του 20ου αιώνα, η χρήση πιστωτικών καρτών άρχισε να αυξάνεται δραματικά, με πολλούς πελάτες σύντομα να ξεπερνούν τα κέρδη τους. Οι χρήστες που δεν μπόρεσαν να πραγματοποιήσουν τις μηνιαίες πληρωμές για τα οφειλόμενα υπόλοιπα, που συγκεντρώθηκαν σε κάρτες υψηλού επιτοκίου επλήγησαν με υψηλές ποινές και γρήγορα υπέκυψαν σε χρεοκοπία . Η ύφεση και η αυξανόμενη ανεργία που συνόδευε την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008-09 οδήγησε σε αύξηση των χρεοκοπιών καθώς οι καταναλωτές αναγκάζονταν όλο και περισσότερο να βασίζονται στην πίστωση. Το χρέος πιστωτικών καρτών είναι συνήθως υψηλότερο σε βιομηχανικές χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες - η πιο υπερχρεωμένη χώρα του κόσμου - το Ηνωμένο Βασίλειο και η Αυστραλία .
Οι χρεωστικές κάρτες είναι κατά κάποιο τρόπο παρόμοιες με τις πιστωτικές κάρτες - για παράδειγμα, όσον αφορά την εμφάνιση και τη λειτουργικότητα. Ωστόσο, σε αντίθεση με τις πιστωτικές κάρτες, όταν πραγματοποιείται συναλλαγή με χρεωστική κάρτα, το ποσό αφαιρείται αμέσως από τον τραπεζικό λογαριασμό.

Κάποτε ήταν τα βερεσέδια γραμμένα στο δεφτέρι του μπακάλη, τώρα σε ένα κομματάκι πλαστικό είναι φυλακισμένα τα ρέστα από τη ζωή μας... Αυτά!