Βυθίζεται το υπερωκεάνειο Λουζιτάνια παρασύροντας στο θάνατοι 1201 ανθρώπους – Οι ΗΠΑ έχουν λόγο πια να πάρουν μέρος στον Μεγάλο Πόλεμο

Το γεγονός υπήρξε μια από τις αφορμές για τη συμμετοχή των ΗΠΑ στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο. Το υπερωκεάνιο, που θεωρείτο το καμάρι της ναυπηγικής βιομηχανίας, ταξίδευε από τη Νέα Υόρκη προς το Λίβερπουλ. Περίπου μετά τις 14:00 της 7ης Μαΐου, το πλοίο βρισκόταν 6 μίλια ανοιχτά από τις νότιες ακτές της Ιρλανδίας, όταν μια τορπίλη πέτυχε το σκάφος στη δεξιά πλευρά. Την έκρηξη ακολούθησε μία δεύτερη πιο ισχυρή, που έσχισε στα δύο το σκάφος. Το πλοίο βυθίστηκε μέσα σε 20 λεπτά και 1.201 άνθρωποι χάθηκαν στη θάλασσα. Ανάμεσα στους νεκρούς ήταν και τέσσερις Έλληνες ενώ δύο ακόμα διασώθηκαν.

Η επίθεση του γερμανικού υποβρυχίου προκάλεσε ταραχή στις ΗΠΑ και στη Μεγάλη Βρετανία. Η βρετανική κυβέρνηση εκμεταλλεύτηκε το γεγονός υποδαυλίζοντας την έκρηξη οργής ενάντιον των Γερμανών, ακόμα και με αφίσες, που καλούσαν σε εκδίκηση για το «Λουζιτάνια». Αυτό αποδείχτηκε αποτελεσματικό στην Ιρλανδία, όπου η στράτευση δεν ήταν υποχρεωτική. Παράλληλα, βοήθησε τον πρόεδρο των ΗΠΑ Γούντροου Ουίλσον να δρομολογήσει τη διαδικασία για να μπουν - το 1917 - οι ΗΠΑ στον Μεγάλο Πόλεμο. Ακραία σενάρια υποστηρίζουν ότι το «Λουζιτάνια» εγκαταλείφθηκε στη τύχη του, σύμφωνα με ένα σχέδιο του Τσώρτσιλ, για να υποχρεωθούν να μπουν οι ΗΠΑ στον πόλεμο.

Επίσης οι άγνωστοι θησαυροί, που βυθίστηκαν μαζί με το «Λουζιτάνια», εξάπτουν τη φαντασία και ακόμα και σήμερα τροφοδοτούν ιστορίες που κινούνται στα όρια του μύθου. Για παράδειγμα οι αμύθητης αξίας πίνακες ζωγραφικής, που είχε στην καμπίνα του με αριθμό D26, ο συλλέκτης έργων τέχνης σερ Χιου Λέιν (Hugh Lane). Αυτόπτης μάρτυς είχε ιστορήσει χρόνια μετά το ναυάγιο ότι είχε δει έργα των Ρούμπενς, Μονέ, Ρέμπραντ και Τισιάνο. Να σημειώσουμε πως ανάμεσα στους διασωθέντες του ναυαγίου υπήρχε και ο ναύτης Τζορτζ Μπιούτσαμπ, που είχε επιβιώσει τρία χρόνια πριν και από το ναυάγιο του Τιτανικού! Η βύθιση του Λουζιτάνια ήταν μια τραγωδία που μπορεί να συγκριθεί μ’ εκείνη του Τιτανικού.
«Υποθέτω ότι αν ο Τιτανικός δεν είχε βυθιστεί ποτέ, όλοι θα μιλούσαμε για το Lusitania πιο συχνά», υποστηρίζει ο Michael Poirier, συν-συγγραφέας του «Into the Danger Zone: Sea Crossings of the First World War».

Η σκέψη ότι το Λουζιτάνια εστάλη ως πρόβατο επί σφαγής, δεν είναι υπερβολική. Η Αυτοκρατορική Γερμανική Πρεσβεία στην Ουάσιγκτον δημοσίευσε ανακοινώσεις σε εφημερίδες της Νέας Υόρκης προειδοποιώντας τους ταξιδιώτες ότι οποιαδήποτε σκάφη που ανήκουν στη Βρετανία ή τους συμμάχους της, που θα έπλεαν στην καθορισμένη εμπόλεμη ζώνη ήταν εν δυνάμει «στόχοι».
«Αν σχεδιάζατε να ταξιδέψετε στην Ευρώπη και είχατε διαβάσει τους New York Times, σίγουρα θα έπρεπε - τουλάχιστον - να ανησυχούσατε για την προοπτική της βύθισης του πλοίου», δήλωσε ο William Keylor, καθηγητής διεθνών σχέσεων και ιστορίας στο Pardee School of Global Studies του Πανεπιστημίου της Βοστώνης.
Οι Γερμανοί γνώριζαν ότι το Λουζιτάνια, παρά τις διαψεύσεις από τη βρετανική κυβέρνηση, μετέφερε πυρομαχικά με προορισμό τις βρετανικές δυνάμεις και το ίδιο το υπερωκεάνιο ήταν σχεδιασμένο έτσι ώστε να μπορεί να μετατραπεί σε ένοπλο εμπορικό καταδρομικό σε καιρό πολέμου.

Ο Τσώρτσιλ πίσω από όλα...

Η βύθιση του πλοίου προκάλεσε θεωρίες συνωμοσίας με την πιο δημοφιλή να υποστηρίζει ότι ο Ουίνστον Τσώρτσιλ, τότε υπουργός Ναυτικών, γνώριζε πού περιπολούσε το γερμανικό υποβρύχιο και με κάποιο τρόπο το καθοδήγησε να βυθίσει το Λουζιτάνια με την ελπίδα ότι θα παρασύρονταν οι Ηνωμένες Πολιτείες τον πόλεμο κατά της Γερμανίας, όπως κι έγινε.
Οι Αμερικάνοι εξοργίστηκαν με το «ύπουλο» χτύπημα των Γερμανών και έστειλαν τα «παιδιά» τους να χαθούν στα χαρακώματα της Ευρώπης. Έτσι απλά!
Οι επιφανείς Νεοϋορκέζοι που χάθηκαν στο ναυάγιο του Λουζιτάνια ήταν ένα ακόμη κίνητρο για να οπλιστούν οι ΗΠΑ κατά των Γερμανών. Ανάμεσα στα θύματα ήταν: Ο 37χρονος εκατομμυριούχος Άλφρεντ Βάντερμπιλτ, ξενοδόχος, τραπεζίτης και μεγιστάνας των σιδηροδρόμων. Ο Τσαρλς Φρόμαν, παραγωγός του Μπρόντγουεϊ. Ο Τζορτζ Βέρνον ήταν τραγουδιστής της όπερας.
Δύο χρόνια μετά και αφού η Γερμανία αθέτησε την υπόσχεσή της να αναστείλει τη χρήση υποβρυχίων στον πόλεμο, οι ΗΠΑ, υπό τον πρόεδρο Γούντροου Γουίλσον, ξεχύθηκαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.