Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Άρχισε σαν σήμερα – Ποιες εκπληκτικές εφευρέσεις άφησε πίσω του που ακόμα χρησιμοποιούμε

Ήταν μια μέρα σαν σήμερα, 28 Ιουλίου του 1914, όταν η Αυστρουγγαρία κήρυξε τον πόλεμο στη Σερβία. Η Ευρώπη σύντομα θα γίνει παρανάλωμα. Ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος μόλις αρχίζει!

Όμως ουδέν κακόν αμιγές καλού, όμως, και ακόμα και αυτός ο ανθρωποβόρος Μεγάλος Πόλεμος παρέδωσε στον άνθρωπο εφευρέσεις, που αποδείχθηκαν χρήσιμες και που παρέμειναν δημοφιλείς μέχρι τις μέρες μας. Ας δούμε κάποιες από αυτές.

Ηλιακοί λαμπτήρες

Τα παιδάκια στη Γερμανία αρρώσταιναν λόγω υποσιτισμού και ραχίτιδας, αποτέλεσμα της έλλειψης βιταμίνης D. Η θρεπτική τροφή ήταν σπάνια κατά τη διάρκεια του πολέμου πολύ περισσότερο δε για τους φτωχούς, αλλά η αιτία της ραχίτιδας ήταν άγνωστη εκείνη την εποχή. Τα οστά των παιδιών δεν μεγάλωναν σωστά επειδή οι πλάκες ανάπτυξής τους ήταν πολύ μαλακές.

Τότε ήταν που δρ Kurt Huldschinsky αποφάσισε να τοποθετήσει τους νεαρούς ασθενείς του κάτω από φώτα χαλαζία υδραργύρου που απελευθέρωναν υπεριώδη ακτινοβολία. Έπειτα από λίγο, άρχισε να παρατηρεί ότι τα οστά των παιδιών άρχισαν να δυναμώνουν. Τον Μάιο του 1919, περίπου έξι μήνες μετά τις θεραπείες, έβαλε τα παιδιά να κάθονται στο φως του ήλιου για αρκετές ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας. Το πείραμα στέφθηκε με επιτυχία και διαδόθηκε σε όλη τη Γερμανία και στην Ευρώπη. Η θεραπεία πολέμησε την ασθένεια και οι γιατροί αναγνώρισαν την ανάγκη των ακτίων του ήλιου ώστε το σώμα να απορροφήσει την πολύτιμη βιταμίνη D.

Το κρέας σόγιας

Οι επιλογές φαγητού ήταν περιορισμένες κατά τη διάρκεια του πολέμου και η πείνα ήταν καθημερινότηυτα για πολλούς Γερμανούς. Ο Κόνραντ Αντενάουερ, δήμαρχος της Κολωνίας κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πολέμου (καγκελάριος μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο), εισήγαγε ένα νέο είδος ψωμιού που παρασκευαζόταν από αλεύρι ρυζιού, κριθάρι και ρουμανικό καλαμποκάλευρο. Έπειτα από περισσότερες δοκιμές, ανακάλυψε ότι η σόγια θα μπορούσε να αντισταθμίσει την έλλειψη κρέατος κι έτσι γεννήθηκε το Friedenswurst (το λουκάνικο σόγιας). Η Γερμανία δεν θα εκδώσει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας επειδή τεχνικά δεν ήταν λουκάνικο, αλλά τον Ιούνιο του 1918, ο βασιλιάς Γεώργιος Ε' της Αγγλίας χορήγησε στον Αντενάουερ το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας!

Φακελάκια τσαγιού

Στις αρχές του 20ου αιώνα, το τσάι ερχόταν συσκευασμένο σε βαριά ξύλινα κουτιά. Για να εξοικονομήσει χρήματα, ο αμερικανός έμπορος τσαγιού Τόμας Σάλιβαν άρχισε να συσκευάζει τσάι σε μικρά μεταξωτά σακουλάκια το 1908. Οι καταναλωτές στην αρχή δεν κατάλαβαν τη χρησιμότητα της συσκευασίας. Αργότερα, όταν συνειδητοποίησαν την ευκολία, βύθιζαν το τσάι που περιείχε η συσκευασία στις τσαγιέρες τους. Η νέα εφεύρεση έκανε την κατανάλωση τσαγιού πολύ πιο βολική κατά τη διάρκεια του πολέμου. Σήμερα τα φακελάκια τσαγιού κατασκευάζονται συνήθως από ίνες χαρτιού που εφευρέθηκαν από τον William Hermanson.

Το φερμουάρ

Το φερμουάρ σχεδιάστηκε στη δεκαετία του 1860, αλλά η ιδέα δεν τέθηκε αμέσως σε χρήση για τα ρούχα. Ο Σουηδός-αμερικανός Gideon Sundback, επικεφαλής σχεδιαστής της Universal Fastener Company, επινόησε αυτό που ονόμασε «hookless fastener». Ο στρατός των ΗΠΑ το εκμεταλλεύτηκε και άρχισε να προσθέτει τις νέες αυτές «συσκευές» σε στολές και μπότες. Αποδείχθηκε τόσο επιτυχημένη εφεύρεση που γρήγορα οι σχεδιαστές ενδυμάτων ενσωμάτωσαν τα φερμουάρ στα σχέδιά τους.

Ανοξείδωτο ατσάλι

Κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο βρετανικός στρατός έψαχνε για ένα μέταλλο όπλων που θα μπορούσε να αντέξει την υψηλή θερμοκρασία από τους επαναλαμβανόμενους πυροβολισμούς. Απευθύνθηκαν στον μεταλλουργό Harry Brearley του Σέφιλντ για βοήθεια. Ο Brearley άρχισε να πειραματίζεται προσθέτοντας διαφορετικά στοιχεία στο ατσάλι. Τυχαία, πολλά από τα πειράματά του κατέληξαν σε σωρούς σε εξωτερικούς χώρους. Με το υγρό κλίμα της Αγγλίας, δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος για να παρατηρήσει ότι το μέταλλο που παραγόταν με την προσθήκη χρωμίου δεν σκούριαζε όπως έκαναν άλλα μέταλλα. Ο Brearley είχε εφεύρει τον ανοξείδωτο χάλυβα! Στον πόλεμο, χρησιμοποιήθηκε σε κινητήρες αεροπλάνων επειδή ήταν πολύ πιο ελαφρύ από τον κανονικό χάλυβα. Μετά το τέλος του πολέμου έγινε ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο προϊόν για μαχαιροπήρουνα, ιατρικά όργανα, κοσμήματα και μαγειρικά σκεύη, για να αναφέρουμε μερικές μόνο από τις πολλές χρήσεις του.

Η θερινή ώρα

Το 1784, ο Βενιαμίν Φρανκλίνος πρότεινε τη θερινή ώρα για τη Γαλλία. Πίστευε ότι πάρα πολλή ενέργεια σπαταλούνταν τα μακρά καλοκαιρινά βράδια. Η Νέα Ζηλανδία και η Μεγάλη Βρετανία είχαν την ίδια ιδέα στις αρχές του 20ου αιώνα, αλλά δεν την εφάρμοσαν.

Μέχρι το 1915, η Γερμανία αντιμετώπιζε ελλείψεις σε άνθρακα και άλλους σημαντικούς πόρους. Για εξοικονόμηση φωτός και ζέστης το φθινόπωρο και την άνοιξη, η κυβέρνηση υιοθέτησε τη θερινή ώρα στις 30 Απριλίου 1916. Η Μεγάλη Βρετανία εφάρμοσε τις νέες ρυθμίσεις τρεις εβδομάδες αργότερα και σύντομα ακολούθησαν και άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Στις 19 Μαρτίου 1918, το Κογκρέσο καθόρισε τις ζώνες ώρας που χρησιμοποιούν σήμερα οι ΗΠΑ και η χώρα παρέμεινε στη θερινή ώρα για τη διάρκεια του πολέμου.

Κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης στις αρχές της δεκαετίας του 1970, η θερινή ώρα επανήλθε, όχι μόνο για να εξοικονομηθεί ενέργεια, αλλά και για να μην χρειάζεται τα παιδιά να πηγαίνουν με τα πόδια στο σχολείο στο σκοτάδι. 

Φορητό μηχάνημα Ακτίνων Χ

Όταν ξεκίνησε ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, τα περισσότερα ιατρικά μηχανήματα ήταν ογκώδη και βαριά. Η Μαρία Κιουρί συνειδητοποίησε ότι θα μπορούσαν να σωθούν ζωές αν οι γιατροί μπορούσαν να δουν πού είχαν σφηνώσει οι σφαίρες και τα θραύσματα στα σώματα των στρατιωτών. Η Κιουρί συγκέντρωσε τα χρήματα για να αναπτύξει μικρότερα μηχανήματα Ακτίνων Χ και τα εγκατέστησε σε στρατιωτικά οχήματα. Κάποια από αυτά τα έφερε η ίδια προσωπικά στο μέτωπο και τα εγκατέστησε σε σταθμούς πρώτων βοηθειών για να βοηθήσει τους γιατρούς στον εντοπισμό των πληγών στα σώματα των τραυματισμένων στρατιωτών.

Ασύρματος αέρος-εδάφους

Ο Γουλιέλμο Μαρκόνι εφηύρε τον ασύρματο το 1894, αλλά χρειάστηκε μέχρι τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο για να συνειδητοποιήσει την αξία των επικοινωνιών μεταξύ πιλότων και πληρώματος εδάφους.
Οι αμφίδρομοι ασύρματοι εγκαταστάθηκαν σε αμερικανικά αεροπλάνα το 1916, δίνοντας στους πιλότους τη δυνατότητα να εκπέμπουν σε απόσταση πάνω από 200 χιλιόμετρα. Μετά λίγους μήνες, εφευρέθηκε κράνος με ενσωματωμένα ακουστικά μείωσης θορύβου και μικρόφωνο. Οι τεχνολογίες που χρησιμοποιήθηκαν για αυτές τις συσκευές έγιναν η βάση για τον σύγχρονο ελέγχο εναέριας κυκλοφορίας.

Το αγροτικό λίπασμα

Μια διαδικασία για την παραγωγή αμμωνίας από το ατμοσφαιρικό άζωτο αναπτύχθηκε από τους Fritz Haber και Carl Bosch στη Γερμανία πριν από την έναρξη του πολέμου.
Με την ικανότητα να παράγουν αμμωνία και τα νιτρικά άλατα που απαιτούνται για την κατασκευή εκρηκτικών, οι Γερμανοί κατασκεύαζαν όλο και περισσότερα όπλα. Η διαδικασία επέτρεπε επίσης την παραγωγή λιπάσματος νιτρικής αμμωνίας από αέριο άζωτο. Το λίπασμα χρησιμοποιείται στη βιομηχανική γεωργία και βοηθά στη διατροφή του ενός τρίτου του πληθυσμού της Γης.

Οι σερβιέτες

Όταν ο επικεφαλής έρευνας της εταιρείας «Kimberly-Clark», Ernst Mahler, και ο αντιπρόεδρος της εταιρείας James Kimberly επισκέφτηκαν βιοτεχνίες χαρτιού στην Αυστρία και τη Γερμανία το 1914, είδαν ένα υλικό που ήταν πιο απορροφητικό και φθηνότερο από το βαμβάκι. Οι άνδρες έφεραν αυτό το υλικό πίσω στις ΗΠΑ και το κατοχύρωσαν ως Cellucotton με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Όταν οι ΗΠΑ μπήκαν στον πόλεμο το 1917, το υλικό αντικατέστησε τους επίδεσμους για τους τραυματίες στο μέτωπο. Καθώς οι νοσοκόμες εξοικειώθηκαν με τη χρήση του Cellucotton, συνειδητοποίησαν ότι θα μπορούσε να τους εξυπηρετήσει μια άλλη ανάγκη που προέκυπτε μία φορά το μήνα…
Μετά τον πόλεμο, η «Kimberly-Clark» σκέφτηκε ότι δεν υπήρχε πλέον ανάγκη για Cellucotton μέχρι που έμαθαν πως το χρησιμοποιούσαν οι νοσοκόμες. Μετά δύο χρόνια έρευνας, η πρώτη σερβιέτα παρουσιάστηκε το 1920 με το όνομα Kotex.

Οι γυναίκες χρειάστηκαν λίγο χρόνο για να «αγκαλιάσουν» το προϊόν, καθώς ντρέπονταν να το αγοράσουν με τους άντρες τριγύρω. Όταν έγινε επιτρεπτό να ρίχνουν τα χρήματα σε ένα κουτί αντί να συναλάσονται με άντρες υπαλλήλους, το προϊόν έγινε πιο δημοφιλές. Η «Kimberly-Clark» συνέχισε τον πειραματισμό με το υλικό μετά τον πόλεμο και το 1924 δημιουργήθηκαν χαρτομάντηλα που τα ονόμασαν Kleenex.

Είδες ο πόλεμος;