Σαν Σήμερα | 27.12.2023 00:00

Οι Σοβιετικοί εισβάλλουν στο Αφγανιστάν: 10 χρόνια θα κρατήσει ο πόλεμος – Πώς οι ΗΠΑ εκμεταλλεύτηκαν τις συγκυρίες

Newsroom

Ήταν μια μέρα σαν σήμερα, 27 Δεκεμβρίου του 1979, όταν τα στρατεύματα της Σοβιετικής Ένωσης εισέβαλλαν στο Αφγανιστάν. Οι ΗΠΑ θα αδράξουν την ευκαιρία…

Η ΕΣΣΔ παρενέβη για να στηρίξει την αφγανική κομμουνιστική κυβέρνηση, που κινδύνευε να ανατραπεί από αντικομμουνιστές μουσουλμάνους αντάρτες. Οι πολεμικές συγκρούσεις ανάμεσα σε Σοβιετικούς και Αφγανούς κράτησαν μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου 1989· δηλαδή 10 ολόκληρα χρόνια!

Τον Απρίλιο του 1978, η κεντρώα κυβέρνηση του Μοχάμεντ Νταούντ Καν, ανατράπηκε από αριστερούς στρατιωτικούς με επικεφαλής τον Νουρ Μοχάμεντ Ταράκι. Στη συνέχεια, την εξουσία στο Αφγανιστάν μοιράστηκαν δύο μαρξιστικές-λενινιστικές πολιτικές φατρίες: το Λαϊκό Κόμμα (Khalq) και το Κόμμα Banner (Parcham).

Η νέα κυβέρνηση, η οποία δεν απολάμβανε λαϊκής υποστήριξης, σφυρηλάτησε στενούς δεσμούς με τη Σοβιετική Ένωση, άρχισε ανελέητες εκκαθαρίσεις στον χώρο της αντιπολίτευσης και προγραμμάτισε εκτεταμένες κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, που ήταν αντίθετες με τη βούληση του μουσουλμανικού- αντικομμουνιστικού πληθυσμού. Οι εξεγέρσεις άρχισαν να ξεσπούν με σφοδρότητα.

Οι Μουτζαχεντίν (ο πληθυντικός του μουτζαχίντ, δηλαδή αυτός που ασχολείται με τη τζιχάντ), προσπαθούσαν με κάθε τρόπο- ένοπλό κυρίως- να ανατρέψουν την κυβέρνηση. Η κατάσταση στην Καμπούλ ήταν έκρυθμη. Και τη νύχτα της 27ης Δεκεμβρίου τα σοβιετικά άρματα μάχης πέρασαν τα σύνορα του Αφγανιστάν. 30.000 στρατιώτες του Λεονίντ Μπρέζνιεφ ανέτρεψαν τον βραχύβιο πρόεδρο- τον έχοντα τη λαϊκή υποστήριξη- Χαφιζουλάχ Αμίν και ανέβασαν στην εξουσία τον «δικό» τους Μπαμπράκ Καρμάλ.

Και οι ΗΠΑ άδραξαν την ευκαιρία: εξόπλισαν σημαντικά τους Μουτζαχεντίν και οι καπνοί του πολέμου πύκνωσαν επικίνδυνα. Οι Σοβιετικοί, αρχικά, εμπιστεύτηκαν την καταστολή των εξεγέρσεων στον αφγανικό στρατό, που όμως μαστίζονταν από μαζικές λιποταξίες κάτι που τον καθιστούσε αναποτελεσματικό! Ο πόλεμος στο Αφγανιστάν, για τους Σοβιετικούς, γρήγορα κατέληξε σε αδιέξοδο. Μαζικές σφαγές, βομβαρδισμοί αμάχων, ερήμωση αγροτικών περιοχών, δεν έκαμψαν το πάθος για αντίσταση από τους Αφγανούς. Κάποιοι πήραν το δρόμο της προσφυγιάς: μέχρι το 1982, περίπου 2,8 εκατομμύρια Αφγανοί είχαν ζητήσει άσυλο στο Πακιστάν και άλλοι 1,5 εκατομμύριο είχαν καταφύγει στο Ιράν.

Οι Μουτζαχεντίν μπόρεσαν τελικά να εξουδετερώσουν τη σοβιετική αεροπορική δύναμη μέσω της χρήσης αντιαεροπορικών πυραύλων made in USA… Οι Σοβιετικοί καθημερινά βυθίζονταν: μέτρησαν περίπου 15.000 νεκρούς, αγνοούμενους και χιλιάδες τραυματίες. Το 1988, η Σοβιετική Ένωση υπέγραψε συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Πακιστάν και το Αφγανιστάν και συμφώνησε να αποσύρει τα στρατεύματά της. Η σοβιετική αποχώρηση ολοκληρώθηκε στις 15 Φεβρουαρίου του 1989 και το Αφγανιστάν ξαπόστασε, περιμένοντας την επόμενη εισβολή…

ΕΣΣΔεισβολήΑφγανιστάνσαν σημεραΣοβιετική Ένωσηειδήσεις τώρα