Γεώργιος Ιβάνοφ: ο ήρωας της Αντίστασης που τον πρόδωσαν δυο φορές – Ο φόβος και ο τρόμος των κατακτητών

Το όνομά του ήταν Γεώργιος Ιβάνoφ. Μια μέρα σαν σήμερα, 4 Ιανουαρίου του 1943 οι ναζί εγκληματίες-κατακτητές, που λέρωσαν με το πέρασμά τους (και) την ιστορία της Ελλάδας, τον έστησαν στον τοίχο και τον εκτέλεσαν. Ο Ιβάνοφ ήταν αντιστασιακός· έπρεπε να πεθάνει!

Ο πατέρας του Ιβάνοφ ήταν Ρώσος, ο κόμης Βλαντιμίρ Ιβάνοφ συνταγματάρχης του ρωσικού στρατού και η μητέρα του Πολωνή, που στον δεύτερο γάμο της είχε παντρευτεί τον έλληνα έμπορο Γιάννη Λαμπριανίδη και μετοίκισε στη Θεσσαλονίκη. Ο Ιβάνοφ είχε γεννηθεί στη Βαρσοβία το 1911, είχε κλίση στον αθλητισμό και διακρίθηκε ιδιαίτερα σε κολυμβητικά αθλήματα.

Στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Ιβάνοφ, εκπαιδεύτηκε από τη βρετανική SOE στη Μέση Ανατολή στις δολιοφθορές. Ο Ιβάνοφ μιλούσε έξι γλώσσες: ελληνικά, πολωνικά, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά και ρωσικά, κάτι που τον καθιστούσε πολύτιμο πράκτορα για τους Συμμάχους. Τον Οκτώβριο του 1941, ο Ιβάνοφ αποβιβάστηκε στην ακτή στο Ζούμπερι του (σημερινού) δήμου Μαραθώνα από συμμαχικό υποβρύχιο.

Οι Γερμανοί, δυο μήνες μετά, συνέλαβαν τον Ιβάνοφ για αντιστασιακή δράση· τον είχε προδώσει ένας παιδικός του φίλος! Ο Ιβάνοφ κατάφερε να αποδράσει από τα διαβόητα κρατητήρια της οδού Μέρλιν και να συνεχίσει την πορεία του: ανατίναξε αποθήκες καυσίμων στο αεροδρόμιο του Τατοΐου, έβαλε φωτιά στο εργοστάσιο «Μαλτσινιώτη» (μετέπειτα ΠΥΡΚΑΛ), όπου επισκευάζονταν κινητήρες αεροπλάνων της Λουφτβάφε, προκαλώντας ανυπολόγιστες και μακροπρόθεσμες ζημιές στους κατακτητές. Σαν ναυτεργάτης, στα ναυπηγεία του Σκαραμανγκά, ο Ιβάνοφ κατάφερε να ανατινάξει ένα γερμανικό υποβρύχιο U-133, κολυμπώντας και τοποθετώντας τα εκρηκτικά στα ύφαλά του. Το υποβρύχιο βυθίστηκε με τα 45 μέλη του πληρώματος του στις 14 Μαρτίου 1942. Με τον ίδιο τρόπο, δύο μήνες μετά, ο Ιβάνοφ, ανατίναξε στο λιμάνι του Πειραιά το ισπανικό ατμόπλοιο «San Isidore», που ήταν στην υπηρεσία των Γερμανών.

Η δράση του σπουδαίου σαμποτέρ- που ποτέ δεν πήρε την ελληνική ιθαγένεια- συνεχίστηκε με ένταση: ανατίναξε αεροπλάνα στα αεροδρόμια Ελληνικού και Ελευσίνας, αχρήστεψε ακόμα ένα υποβρύχιο. Οι Γερμανοί τον επικήρυξαν για 2 εκατ. δραχμές. Και όλα έχουν κάποτε ένα τραγικό τέλος… Τον κατέδωσαν και πάλι! Ο Ιβάνοφ έπεσε ξανά στα νύχια των δημίων. Ιταλοί συνέλαβαν, για δεύτερη φορά, τον Ιβάνοφ στο Πεδίο του Άρεως.

Τρεις φορές σε θάνατο

Ο Γεώργιος Ιβάνοφ καταδικάστηκε τρεις φορές σε θάνατο και ακόμα και μπροστά από το εκτελεστικό απόσπασμα, στην Καισαριανή, προσπάθησε να διαφύγει χτυπώντας τους στρατιώτες, αλλά τον τραυμάτισαν στο πόδι και δεν τα κατάφερε. Πριν αφήσει την τελευταία πνοή του φώναξε «Ζήτω η Ελλάς! Ζήτω η Πολωνία!».

Ο αθλητικός σύλλογος Ηρακλής Θεσσαλονίκης, τιμώντας τη μνήμη του πρωταθλητή του, ο οποίος συμμετείχε από το 1928 με την ομάδα του στους κολυμβητικούς αγώνες, καθιέρωσε από το 1953 ετήσιους Πανελλήνιους Κολυμβητικούς Αγώνες: «Ιβανώφεια», επίσης ονόμασε το κλειστό γήπεδο του συλλόγου, «Ιβανώφειο».

Στις 30 Οκτωβρίου του 1985, ανδριάντας του Ιβάνοφ αποκαλύφθηκε στη συμβολή των οδών Λαγκαδά, Αγίου Δημητρίου και Νέστορος, σε απόσταση 200 μέτρων από την οδό Γεωργίου Ιβάνοφ, που φέρει τιμητικά το όνομά του, στην περιοχή της Ξηροκρήνης του Δήμου Θεσσαλονίκης. Στον Γεώργιο Σαϊνόβιτς Ιβάνοφ, τόσο η πατρίδα του η Πολωνία όσο και η Ελλάδα αλλά και η Αγγλία απένειμαν ανώτατα πολεμικά παράσημα και τιμητικές διακρίσεις.
Ο Ιβάνοφ ήταν ο κεντρικός ήρωας στο διήγημα του Stanislaw Strumph-Wojtkiewicz «Agent Νο 1», από το οποίο αντλήθηκαν οι πληροφορίες για να γυριστεί, το 1971, η ταινία «Ιβάνοφ – Μυστικός Πράκτωρ υπ’ αριθ. 1» σε σκηνοθεσία Robert Kuzminski.