Το Τρίγωνο της Μπαρμπούτας στη «Μικρή Ιερουσαλήμ» της Ελλάδας

Περιδιαβαίνοντας στη «Μικρή Ιερουσαλήμ» της Ελλάδας, την πανέμορφη Βέροια, πολλά είναι τα σημεία εκείνα που θα σε καθηλώσουν και θα σε κάνουν να σκεφτείς πως από πολλές απόψεις πρόκειται για έναν τόπο που σίγουρα κερδίζει τον επισκέπτη. Τόσο η αστείρευτη πολύχρωμη ομορφιά της, όσο και η μακρά ιστορία της με μια διαδρομή 2500 χρόνων, η οποία έχει αφήσει το αποτύπωμά της σε κάθε γωνιά της πόλης, θα σε εντυπωσιάσει στο λεπτό.

Περί τα μέσα του 19ου αιώνα, η πόλη αριθμούσε 16 συνοικίες (μαχαλάδες), σύμφωνα με το travelinspiration. Μια από τις πιο γνωστές που διασώζονται στις μέρες μας, είναι η Εβραϊκή Συνοικία, γνωστή με την ονομασία Μπαρμπούτα. Η Μπαρμπούτα χρονολογείται από τα ρωμαϊκά χρόνια (50 μ.Χ.), ενώ οφείλει το όνομά της σε μία βρύση στην περιοχή, η οποία διατηρείται ακόμα και σήμερα.

Τοποθετείται στη δυτική πλευρά της πόλης, πλάι στον ποταμό Τριπόταμο και έχει τον δικό της ιδιαίτερο χαρακτήρα, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί ένα ζωντανό μνημείο της διαχρονικής παρουσίας των Εβραίων στην πόλη, καθώς και αντιπροσωπευτικό δείγμα της θρησκευτικής, αρχιτεκτονικής και καλλιτεχνικής τους παράδοσης.

Μάλιστα, λέγεται πως οι Εβραίοι κατοίκησαν αυτήν την περιοχή από την εποχή του Αποστόλου Παύλου. Μπορεί να πει κανείς πως αρχικά εξυπηρετούσε μια μικρή κοινότητα Εβραίων, η οποία προς το τέλος του 15ου αιώνα μ.Χ. μεγάλωσε με την άφιξη πολυάριθμων Εβραίων από την Ισπανία και την Πορτογαλία.

Η περιοχή είναι χτισμένη με μια καθαρά αμυντική πολεοδομική συγκρότηση και είναι απομονωμένη και περίκλειστη. Από την μια η απότομη κλίση του εδάφους προς την πλευρά του ποταμού, και από την άλλη το κλειστό τρίγωνο που δημιουργείται από το ιδιαίτερο χτίσιμο των σπιτιών με τα λιγοστά ανοίγματα στους γύρω δρόμους, δημιουργεί μια φυσική οχύρωση για τη συνοικία, ολοκληρώνοντας το έντονο αίσθημα της απομόνωσης που νοιώθει ο επισκέπτης σαν βρεθεί εκεί.

Στη μέση όλων βρίσκεται το πέτρινο κτίριο της Συναγωγής, το οποίο επισκευάστηκε το 1850 με σουλτανικό φιρμάνι και αναστηλώθηκε το 1977 μαζί με τα υπόλοιπα σπίτια της συνοικίας, μέσω ειδικού προγράμματος του Δήμου Βέροιας. Χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά στοιχεία της γειτονιάς αποτελούν τα περίφημα σαχνισιά, οι προεξοχές στις προσόψεις των κτιρίων, στηριγμένες σε ξύλινα δοκάρια με τα υπέροχα γλυκά και ζωηρά χρώματα καθώς και οι βαριές δίφυλλες εξώπορτες με τα οριζόντια και διαγώνια ξύλα που φέρουν πλατυκέφαλα καρφιά. Μέχρι σήμερα διατηρούνται περί τα πενήντα παλιά σπίτια μακεδονικής αρχιτεκτονικής ενώ σε ορισμένα από αυτά υπάρχουν ακόμα οι εβραϊκές επιγραφές. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Συναγωγή αποτελεί την παλαιότερη συναγωγή στη Βόρεια Ελλάδα και μια από τις παλαιότερες της Ευρώπης.