Κωνσταντίνος Ζούλας: Ο απολογισμός για τα 5 χρόνια στην ΕΡΤ - «Ο πιο δημιουργικός κύκλος στη μέχρι τώρα διαδρομή μου»

Το μεσημέρι της Τετάρτης, 11 Σεπτεμβρίου, ο Κωνσταντίνος Ζούλας υποδέχθηκε για τελευταία φορά τους τηλεοπτικούς συντάκτες ως Πρόεδρος του Δημόσιου Ραδιοτηλεοπτικού φορέα, σε μια συνέντευξη Τύπου με τίτλο «Πέντε χρόνια ΕΡΤ». Στην ομιλία του, διάρκειας περίπου μιας ώρας, ο ίδιος εστίασε στην οικονομική ενίσχυση της ΕΡΤ, στη δημιουργία του ERTNEWS, στην επιτυχία του ERTFLIX και στην επιστροφή της μυθοπλασίας στο πρόγραμμά της.

Στη διάρκεια της θητείας του, η ΕΡΤ κατάφερε να κάνει σημαντικά βήματα σε τομείς που παλαιότερα έμοιαζαν αδιανόητοι για τη δημόσια τηλεόραση. Μιλώντας στο ethnos.gr, ο κ. Ζούλας εξήγησε πως ένα σημαντικό μέρος της αύξησης των εσόδων της ΕΡΤ οφείλεται στην αύξηση των ενεργών ρολογιών της ΔΕΗ, αποτέλεσμα της νέας οικοδομικής δραστηριότητας αλλά και της αύξησης των ακινήτων που αξιοποιούνται μέσω Airbnb. Συγκεκριμένα, ανέφερε πως αυτή η αύξηση υπερβαίνει το 10%, κάτι που βοήθησε αρκετά στην ανάπτυξη της δημόσιας τηλεόρασης. 

Μιλώντας στον χώρο που περνούσε τις περισσότερες ώρες της ημέρες τα τελευταία αυτά χρόνια, στο Ραδιομέγαρο και σ' ένα γεμάτο από εργαζόμενους και δημοσιογράφους στούντιο, ο Κωνσταντίνος Ζούλας αναφέρθηκε με κάθε λεπτομέρεια στα πεπραγμένα της απερχόμενης διοίκησης αποκαλύπτοντας έως και ξεκαρδιστικά περιστατικά, που έγιναν επί των ημερών του. Όπως το γεγονός ότι λόγω της παλαιότητας το 2019 του τεχνικού εξοπλισμού παραλίγο να μην παίξει στην ώρα του το διάγγελμα του πρωθυπουργού για την ανακοίνωση της Κατερίνας Σακελλαροπούλου, στην ΠτΔ το οποίο έμελλε να προβληθεί σε πανελλαδικό δίκτυο από ένα δικό του στικάκι USB.

Όπως αποκάλυψε, όταν ανέλαβαν με τον πρώην διευθύνοντα σύμβουλο Γιώργο Γαμπρίτσο τη Διοίκηση, το αρχικό στοίχημα ήταν να ανακτηθεί άμεσα η πολυφωνία της ΕΡΤ και η δημόσια τηλεόραση να πείσει τους πολίτες να την ξαναδοκιμάσουν, να μπει δηλαδή στο καθημερινό τους ζάπινγκ, καθώς τότε 3 στους 10 πολίτες την είχαν εγκαταλείψει πλήρως. Ο Κωνσταντίνος Ζούλας αναφέρθηκε εκτενώς στα βήματα που έγιναν, ώστε να αποκτήσει η ΕΡΤ, μετά από δεκαετίες, ψυχαγωγία με την παραγωγή σειρών μυθοπλασίας, αλλά και ποιοτικές εκπομπές, όπως για παράδειγμα το «Μουσικό Κουτί».

«Στην συντριπτική πλειονότητά τους οι πολίτες προς μεγάλη μας έκπληξη ζητούσαν αυθόρμητα ελληνική μυθοπλασία και μάλιστα κωμωδία. Η προφανής εξήγηση που καταλήξαμε ήταν μάλλον απλή. Μετά την δεκαετή οικονομική κρίση, αλλά και όσα επακολούθησαν, οι πολίτες είχαν απλά ανάγκη να ξεχαστούν και να χαμογελάσουν. Και κάπως έτσι χωρίς να το πολυκαταλάβουμε βρεθήκαμε ξαφνικά να διαβάζουμε προτάσεις σεναρίων, καθώς ανάλογα στελέχη δεν υπήρχαν τότε στην ΕΡΤ. Η ψυχαγωγία πόσο μάλλον η μυθοπλασία ήταν ένα είδος εντελώς ξεχασμένο ως τυπολογία προγράμματος. Ετσι εγκρίθηκαν δειλά - δειλά ήδη από τους πρώτους μήνες του 2020 οι πρώτες μας σειρές. Το Χαιρέτα μου τον Πλάτανο, τα Καλύτερά μας Χρόνια και η Τούρτα της Μαμάς. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την ημέρα που διάβασα τα πρώτα επεισόδια των Ρήγα και Αποστόλου. Είχα πραγματικά καιρό να γελάσω τόσο, ίσως το είχα ανάγκη και εγώ. Όπως δεν θα ξεχάσω ότι αμέσως μετά την έγκριση της Τούρτας της Μαμάς με επισκέφτηκε ο Δημήτρης Αποστόλου στο γραφείο μου και ολίγον μυστικοπαθώς μου είπε: "Δεν γνωριζόμαστε αλλά θέλω να σου εκμυστηρευτώ κάτι. Εγώ δεν ψήφισα τη σημερινή κυβέρνηση αλλά ΣΥΡΙΖΑ". Χαμογέλασα και εντελώς αυθόρμητα του απάντησα ναι, αλλά εγώ ψηφίζω το σενάριο σου, γιατί είναι καταπληκτικό» είπε αρχικά ο ίδιος.

Το σκανδαλώδες προσύμφωνο και η επιστροφή της μυθοπλασίας έπειτα από 20 χρόνια

Και συνέχισε: «Δεν αναδεικνύω τυχαία την Τούρτα της Μαμάς ως το πρώτο τόλμημα της διοίκησης που ανέλαβε την ΕΡΤ το 2019. Τη συγκεκριμένη σειρά τη θεωρώ πια μια μεγάλη τομή για την αλλαγή της αίσθησης που είχαν για την ΕΡΤ μέχρι τότε οι πολίτες. Και αυτό γιατί ήταν η πρώτη σειρά της ΕΡΤ που εντελώς ακομπλεξάριστα προέβαλε τον ατομικό αυτοπροσδιορισμό ως κάτι απολύτως φυσιολογικό, αναδεικνύοντας όμως ταυτόχρονα και ποια είναι η σήμερα η σύγχρονη ελληνική οικογένεια. Και δεν θα ξεχάσω ποτέ το πρώτο επεισόδιο, όταν μας το έφεραν οι συντελεστές της και το είδαμε πριν προβληθεί στην τηλεόραση. Στην πρώτη σκηνή εμφανιζόταν ένας αξιωματικός του στρατού, ντυμένος με τη στολή του, που τσακωνόταν στο τηλέφωνο με κάποιον φίλο του. Ήδη από τις πρώτες του κουβέντες καταλάβαμε ότι ήταν γκέι. Το ξαναλέω. Ήταν γκέι αξιωματικός του στρατού. Στη δεύτερη σκηνή ο αδερφός του, εμφανιζόταν ως οικογενειάρχης αλλά όλοι υποψιάζονταν ότι μάλλον δεν είναι στρέιτ. Και στην τρίτη σκηνή η γιαγιά του σίριαλ η υπέροχη ηθοποιός Λυδία Φωτοπούλου αναζητούσε που είναι κρυμμένο το γλαστράκι με την κάνναβη που διατηρούσε απολύτως απενοχοποιημένα στο σπίτι της οικογένειας.

Όταν τελείωσε η άτυπη προβολή του πρώτου επεισόδιο δεν σας κρύβω ότι μ' έπιασε τρόμος για το τι θα επακολουθούσε την επόμενη μέρα από το κοινό που θα το έβλεπε. "Μα όλα στο πρώτο επεισόδιο τα βάλατε" ρώτησα αυθόρμητα τον Κώστα Κόκλα που είχε έρθει στην ΕΡΤ για να προμοτάρει στο δελτίο ειδήσεων την τηλεοπτική πρεμιέρα της σειράς. Μην ανησυχείς μου είπε. Γελάμε τόσο μεταξύ μας οι ηθοποιοί στα γυρίσματα που ακόμη και οι ανησυχίες σου θ' αποδειχθούν αστείες. Είχε απόλυτο δίκιο. Με την Τούρτα της Μαμάς απεδείχθη, κάτι που υποσυνείδητα μέσα μου το φανταζόμουν από καιρό. Ότι η κοινωνία αποδεικνύεται κατά κανόνα πολύ πιο έτοιμη απ’ ό,τι συχνότατα προκαλεί ανησυχία σε όσους λαμβάνουν αποφάσεις για εκείνην. Και αυτό εκτιμώ ότι είναι μια από τις πιο σημαντικές παρακαταθήκες αυτής της πενταετίας. Η τελευταία φορά που η ΕΡΤ είχε κάνει καθημερινή σειρά μυθοπλασίας ήταν το 1999. Δηλαδή ακριβώς 20 χρόνια πριν από την επιστροφή της ΕΡΤ σε αυτήν την τυπολογία. Δεν σας κρύβω ότι την εποχή εκείνη αναρωτήθηκα για ποιο λόγο τόσες προηγούμενες διοικήσεις είχαν απεμπολήσει την μυθοπλασία. Ειλικρινά ακόμη και σήμερα δεν έχω ασφαλή απάντηση. Αυτό που ξέρω ωστόσο είναι ότι όταν ήρθαμε με τον Γιώργο όχι μόνο δεν βρήκαμε κανένα απολύτως νέο πρόγραμμα αλλά και ένα σκανδαλώδες προσύμφωνο της τάξεως των 16 εκατομμυρίων ευρώ για να έχει η ΕΡΤ την αποκλειστική μετάδοση της Β εθνικής ποδοσφαίρου. Και το χαρακτηρίζω σκανδαλώδες γιατί μέχρι μέχρι το 2017 το ανώτατο ποσό που διέθετε η ΕΡΤ γι’ αυτό το πρωτάθλημα ήταν της τάξεως του ενάμιση εκατομμυρίου κατ’ έτος».

Η επιτυχία του ERTFLIX

Σε ό,τι αφορά την ψηφιακή πλατφόρμα της ΕΡΤ, το ERTFLIX, θυμήθηκε πώς ξεκίνησε αυτό το μεγάλο εγχείρημα κατά την περίοδο του κορωνοϊού, αποκλειστικά από ανθρώπους της ΕΡΤ με την υβριδική τηλεόραση, που τότε επισκέπτονταν καθημερινά περί τους 3.000 πολίτες την ημέρα, ενώ σήμερα το ERTFLIX δέχεται περισσότερες από μισό εκατομμύριο καθημερινές επισκέψεις.

«Eβλεπα την επιτυχία του Netflix και έθεσα στην ομάδα το παράτολμο ερώτημα αν μπορούμε να κάνουμε κάτι αντίστοιχο και εμείς. Και κάπως έτσι άρχισε μια σειρά ατελείωτων συναντήσεων και συσκέψεων, που έφταναν συχνά στο ξημέρωμα για να δούμε αν μπορούμε να στηρίξουμε τεχνολογικά ένα τόσο ριψοκίνδυνο εγχείρημα. Δεν θα ξεχάσω ποτέ το κέφι αυτής της πρώτης ομάδας για κάτι που σε κανέναν μας δεν ήταν εκείνη την εποχή απολύτως σαφές. Το Μάρτιο του 2020 άρχισε δειλα - δειλά να φτιάχνεται πειραματικά η εισαγωγική σελίδα. Δεν θα ανακαλύψουμε την πυρίτιδα ας μιμηθούμε το Netflix έλεγα και ξαναέλεγα. Και χωρίς να πολυκαταλάβουμε στις 21 Απριλίου του 2020 έκανα ένα προσωπικό ποστ στο facebook. Με ασυναγώνιστο και απύθμενο θράσος έγραψα το εξής: "Θα μπορούσε να λέγεται και ERTFLIX αλλά δεν έχουμε ακόμα αποφασίσει το όνομα. Oσοι έχετε στις τηλεοράσεις κόκκινο κουμπί δοκιμάστε το". Έγινε ένας μικρός χαμός. Η επισκεψιμότητα εκτοξεύθηκε ξαφνικά στις 90.000 σε μια μόλις μέρα αλλά η ομάδα αντέδρασε σθεναρά. Δεν ήθελαν με τίποτε το όνομα ERTFLIX. Αναθέσαμε σε μία διαφημιστική εταιρεία να μας προτείνει τόσο εναλλακτικό όνομα όσο και λογότυπο. Και προς έκπληξη όλων μας η επικεφαλής της μας είπε ότι θα πυροβολήσουμε τα πόδια μας αν αλλάξουμε τ' όνομα γιατί με μια λέξη είχαμε καταφέρει να εξηγήσουμε τι ακριβώς επιδιώκαμε».

O άγραφος, αλλά και παράλογος κανόνας

Για το ΕΡΤNEWS, την ενημέρωση και την επιμονή της δημόσιας Τηλεόρασης στην αμεροληψία και τον πλουραλισμό, διαβεβαίωσε ότι «τα τελευταία πέντε χρόνια η ΕΡΤ δεν δέχθηκε ούτε πιέσεις ούτε υποδείξεις από το Μέγαρο Μαξίμου. Κάτι που, όπως είπε, έχει γίνει ήδη αντιληπτό όχι μόνον από τους πολίτες, αλλά επιβεβαιώνεται ακόμη και από διεθνείς έρευνες (REUTERS) που κατατάσσουν το 24ωρο ενημερωτικό κανάλι της ΕΡΤ πρώτο στον δείκτη εμπιστοσύνης των πολιτών, ανάμεσα σε όλα τα τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά κανάλια της χώρας μας. Όταν ήρθα στο Ραδιομέγαρο τέτοιες μέρες το 2019 υπήρχε ένα άγραφος, αλλά και παράλογος κανόνας. Η κομματική δραστηριότητα της κυβέρνησης έπαιζε πάντα στην ΕΡΤ1, της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην ΕΡΤ2 και των μικρότερων κομμάτων στην ΕΡΤ2 και όταν δεν υπήρχε χρόνος στην ΕΡΤ3. Προσέξτε, δεν εννοώ τις ειδήσεις, αλλά την υποχρεωτική μετάδοση από την ΕΡΤ όλων ανεξαιρέτως των κομματικών δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων. Για να το πω απλά, έκανε Κεντρική Επιτροπή το ΠΑΣΟΚ ή το ΚΚΕ; Η ΕΡΤ αυτονοήτως όφειλε να διακόψει το πρόγραμμά της και να μεταδώσει τις ομιλίες των αρχηγών τους. Το ίδιο συνέβαινε και με τις κοινοβουλευτικές συνεδριάσεις, μάλιστα επί ΣΥΡΙΖΑ συνέβη το απίστευτο να μεταδίδεται κάθε εβδομάδα ολόκληρο το μπρίφινγκ των πολιτικών συντακτών. Ήξερα ήδη πριν έρθω στην ΕΡΤ αυτόν τον παραλογισμό που δεν απαντάται σε κανένα άλλο δημόσιο μέσο ενημέρωσης της Ευρώπης. Και τη βίωσα ήδη από τις πρώτες μου μέρες στην ΕΡΤ.

Τον Οκτώβριο του 2019 ήρθε ξαφνικά ένα μήνυμα από το ΠΑΣΟΚ να μεταδώσουμε ζωντανά μια ομιλία της αείμνηστης Φώφης Γεννηματά σε ώρα που ήδη προβαλλόταν μια ταινία στην ΕΡΤ2. Και καθώς η ταινία ήθελε λίγα λεπτά για να τελειώσει ζήτησα από το τμήμα της ροής να μην την διακόψει αλλά να μεταδώσει αμέσως μετά την ομιλία. Όμως αυτό δεν μπορούσε να γίνει ελλείψει του κατάλληλου εξοπλισμού. Με συνέπεια η ταινία να διακοπεί να μπει η γνωστή τότε κάρτα "έκτακτη επικαιρότητα" και να μεταδοθεί ολόκληρη η ομιλία της τότε προέδρου του ΠΑΣΟΚ, χωρίς βέβαια να δει κανείς το τέλος της ταινίας. Δεν πέρασαν λίγες εβδομάδες και ήρθε ένα αντίστοιχο αίτημα από το ΣΥΡΙΖΑ. Αν θυμάμαι καλά ο Αλέξης Τσίπρας επρόκειτο να μιλήσει σε μια συγκέντρωση της νεολαίας και η εντολή ήταν να διακόψουμε το πρόγραμμα της ΕΡΤ2 ακριβώς στις 7 το απόγευμα. Έλα όμως που την ίδια ώρα είχε προγραμματιστεί η μετάδοση ενός τελικού εθνικών ομάδων στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα βόλεϊ τα δικαιώματα του οποίου είχε ακριβοπληρώσει η ΕΡΤ. Μην τα πολυλογώ, η ομιλία Τσίπρα άρχισε στις 9 παρα τέταρτο το βράδυ, η ΕΡΤ μετέδιδε ως εκείνη την ώρα ντοκυμαντέρ και ο αγώνας έπαιξε αξημέρωτα σε μαγνητοσκόπηση. Τηλεφώνησα τότε στον ίδιο τον πρωθυπουργό και του εξήγησα όσα μόλις σας είπα. Του είπα ότι πουθενά στην Ευρώπη η δημόσια τηλεόραση δεν διακόπτει το πρόγραμμα της για να μεταδίδει κομματικές ομιλίες πόσο μάλλον ολόκληρες κοινοβουλετικές συνεδριάσεις. Και του πρότεινα το ρόλο αυτόν να τον αναλάβει ο φυσικός του χώρος, δηλαδή το κανάλι της Βουλής. Όχι μόνο συμφώνησε αλλά με απελευθέρωσε πλήρως». 

Επιτυχημένος ή όχι ο Κωνσταντίνος Ζούλας ως πρόεδρος της ΕΡΤ;

Στη διάρκεια των πέντε χρόνων στην ΕΡΤ, παρά τις θετικές εξελίξεις, υπήρξαν και κάποια αρνητικά σημεία στη θητεία του Κωνσταντίνου Ζούλα. Αν και το ERTNEWS είναι μια κίνηση με θετική κατεύθυνση, το κανάλι χαρακτηρίζεται από έλλειψη ζωντάνιας και δυναμικής. Συχνά αποπνέει αχρωμία και δεν καταφέρνει να παράγει ειδήσεις και θέματα που θα κεντρίσουν το ενδιαφέρον των τηλεθεατών. Επιπλέον, έχει παρατηρηθεί η υποβάθμιση της ΕΡΤ2, που προβάλλει κυρίως επαναλήψεις. Αυτό οδήγησε σε σημαντική μείωση της τηλεθέασης, φτάνοντας σε τόσο χαμηλά επίπεδα που κάποιες ημέρες το ποσοστό έπεσε κάτω από το 1%. Παρόμοια κατάσταση παρατηρήθηκε και στην ΕΡΤ3, με το κανάλι ν' αντιμετωπίζει επίσης σημαντικά προβλήματα όσον αφορά την τηλεθέασή του. Ένα από τα μεγαλύτερα λάθη, ωστόσο, ήταν η διακοπή ορισμένων σημαντικών εκπομπών, όπως το «Πλάνα με Ουρά». Η συγκεκριμένη εκπομπή ήταν μοναδική στην ελληνική τηλεόραση που εστίαζε στη φροντίδα και προστασία των ζώων, και η απουσία της άφησε ένα κενό στην ενημέρωση γύρω από αυτά τα θέματα.

Ο Κωνσταντίνος Ζούλας ολοκλήρωσε τον απολογισμό του έργου του, τονίζοντας συγκινημένος ότι κλείνει αυτόν τον πενταετή κύκλο «όχι μόνο με απολύτως ήσυχη τη συνείδησή μου, αλλά και υπερήφανος για όσα όλοι μαζί πετύχαμε. Δεν σας κρύβω ήταν ο πιο δημιουργικός κύκλος στη μέχρι τώρα διαδρομή μου». 

Επειτα από μια πενταετή θητεία στο τιμόνι της ΕΡΤ, ο Κωνσταντίνος Ζούλας αναμένεται ν' αναλάβει διευθύνων σύμβουλος του ΣΚΑΪ, στην κενή θέση που άφησε η Εύη Κουτσαυτάκη, ενώ τη θέση του αναλαμβάνει ο δημοσιογράφος Γιάννης Παπαδόπουλος. «Η ΕΡΤ ξεκινά αυτή τη σεζόν με όρους που ζηλεύουν ακόμα και τα ιδιωτικά κανάλια και δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε τέτοια εποχή το 2019. Τόσο από πλευράς οικονομικής ευρωστίας όσο και από την έγκαιρη προετοιμασία του προγράμματος όλων των καναλιών της. Ειλικρινά πιστεύω ότι η χρονιά που διανύουμε η ΕΡΤ θα κεφαλοποιήσει από κάθε άποψη τα όσα έγιναν τα τελευταία πέντε χρόνια» κατάληξε.