Οι πράσινοι βάτραχοι του Τσερνόμπιλ, έγιναν… μαύροι και άφησαν έκπληκτους τους επιστήμονες: Γιατί συνέβη αυτό

Ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι πράσινοι δενδροβάτραχοι στη ζώνη αποκλεισμού του Τσερνόμπιλ έχουν σκουρύνει, προκειμένου να μετριάσουν καλύτερα τις επιπτώσεις της ακτινοβολίας.

Η επίδραση της ραδιενέργειας στην πανίδα και τη χλωρίδα

Ενώ οι αρχές κατάφεραν να απομακρύνουν τους περισσότερους πολίτες από την περιοχή που βρισκόταν πιο κοντά στην πυρηνική καταστροφή το 1986, τα ζώα αφέθηκαν στην τύχη τους. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, η ζώνη αποκλεισμού του Τσερνόμπιλ έχει μετατραπεί σε καταφύγιο άγριας ζωής που προσφέρει μια μοναδική εικόνα της εξέλιξης που προκλήθηκε από το πυρηνικό ατύχημα.

Το 2016, μια ομάδα Ισπανών ερευνητών επιχείρησε να μπει στη Ζώνη Αποκλεισμού του Τσερνόμπιλ για να εξετάσει και να μελετήσει την επίδραση της πυρηνικής ακτινοβολίας στην τοπική χλωρίδα και πανίδα. Ένα από τα πρώτα ζώα που παρατήρησαν ήταν αυτοί οι σκουρόχρωμοι βάτραχοι που έμοιαζαν και ακούγονταν με τους ανατολικούς δεντροβάτραχους (Hyla orientalis), εκτός από το χρώμα. Οι βάτραχοι αυτοί έχουν συνήθως φωτεινό πράσινο χρώμα, μόνο που αυτοί ήταν πολύ πιο σκούροι, και σε ορισμένα δείγματα ήταν πραγματικά κατάμαυροι.

Ο Pablo Burraco, βιολόγος του Βιολογικού Σταθμού Donana στη Σεβίλλη της Ισπανίας, και οι συνάδελφοί του ήθελαν να καταλάβουν τι είχε προκαλέσει αυτή την αλλαγή στον χρωματισμό, οπότε μεταξύ 2017 και 2019 εξέτασαν τον χρωματισμό των βατράχων σε διάφορες περιοχές της βόρειας Ουκρανίας. Ανέλυσαν περισσότερους από 200 αρσενικούς βατράχους που αιχμαλωτίστηκαν σε διάφορες λίμνες αναπαραγωγής, από μερικές από τις πιο ραδιενεργές περιοχές του πλανήτη, σε μέρη εκτός της ζώνης αποκλεισμού, για έλεγχο.

Αφού ανέλυσαν τα δεδομένα, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το σκούρο δέρμα των συνήθως πράσινων δενδροβάτραχων είναι άμεση συνέπεια της προσαρμογής τους στα επίπεδα ραδιενέργειας. Οι δενδροβάτραχοι του Τσερνόμπιλ έχουν πολύ πιο σκούρο χρωματισμό από τους βατράχους εκτός της ζώνης αποκλεισμού, ενώ ορισμένοι είναι εντελώς μαύροι.

«Θεωρούμε ότι η πιο εύλογη εξήγηση [για τον λόγο] που οι βάτραχοι εντός της ζώνης αποκλεισμού του Τσερνόμπιλ [αλλάζουν χρώμα] είναι τα εξαιρετικά υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας», έγραψαν οι Ισπανοί ερευνητές στην πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη.

Πιστεύεται ότι οι βάτραχοι υπέστησαν μια διαδικασία ταχείας εξέλιξης ως αντίδραση στην ακτινοβολία, όπου οι βάτραχοι με σκουρόχρωμο δέρμα ήταν πιο ανθεκτικοί στα υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας γύρω από τον αντιδραστήρα του Τσερνόμπιλ και έτσι είχαν περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης. Τα υψηλότερα επίπεδα μελανίνης στο δέρμα των βατράχων πιστεύεται ότι τους θωράκισαν έναντι της ακτινοβολίας.

«Στην πραγματικότητα δεν "άλλαξαν χρώμα", αυτό που άλλαξε ήταν η αναλογία των σκουρόχρωμων έναντι των κανονικών/πράσινων βατράχων», δήλωσε στο EuroNews ο German Orizaola, συν-συγγραφέας της μελέτης. «Υποθέτουμε ότι αυτό συνέβη λίγο μετά το ατύχημα (τα πρώτα χρόνια), όταν τα επίπεδα ακτινοβολίας ήταν πολύ υψηλότερα και τα ραδιοϊσότοπα πιο ποικίλα».

Οι σκούροι βάτραχοι επέζησαν καλύτερα από την ακτινοβολία, αναπαράχθηκαν καλύτερα και τώρα, 10-15 γενιές μετά την πυρηνική καταστροφή, αποτελούν την πλειονότητα των δειγμάτων που βρέθηκαν στη ζώνη αποκλεισμού του Τσερνόμπιλ, ιδίως σε περιοχές που είναι γνωστό ότι έχουν επηρεαστεί από υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας.