Κόσμος | 17.02.2020 23:00

Απόφαση-έκπληξη για Λιβύη: Σε ισχύ ξανά η επιχείρηση «Σοφία»

Μαρία Ψαρά

Τον τερματισμό της συγκεκριμένης επιχείρησης «Σοφία» και την έναρξη μιας νέας επιχείρησης για την επιβολή του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη αποφάσισαν οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ. Η επιχείρηση θα αλλάξει όνομα και δεν θα είναι επικεντρωμένη στο μεταναστευτικό, αλλά στην επιτήρηση της περιοχής προκειμένου να αποτραπεί μελλοντική προσπάθεια εμπορίας όπλων.

Παρόλο που δεν αναφέρεται ρητά, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι η Τουρκία είναι μια από τις χώρες που δεν τηρούν το εμπάργκο όπλων,  η απόφαση «στοχεύει» κυρίως στην Άγκυρα.

H επιχείρηση θα ξεκινήσει την 1η Απριλίου, αμέσως μετά τη λήξη της επιχείρησης Sophia και θα συμπεριλαμβάνει έλεγχο της περιοχής στα ανοιχτά της Λιβύης με πλοία, αεροπλάνα και δορυφόρους. Η λογική θα είναι τα μέσα να επιτηρούν «κάθετα» τον άξονα της Μεσογείου, αφού οι ροές κινούνται συνήθως από την Ανατολή στη Δύση. Όσο για τα πλοία, θα είναι στα ανοιχτά, μακριά από τις ακτές της Λιβύης.

Έκπληξη η απόφαση

Η συμφωνία που προέκυψε από το Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών είναι μία έκπληξη, δεδομένου ότι τρεις κυρίως χώρες είχαν έντονες αντιρρήσεις. Πιο συγκεκριμένα η Αυστρία, η Ουγγαρία και η Ιταλία είχαν ανησυχίες ότι η επιχείρηση θα σχετιστεί με το μεταναστευτικό και θα λειτουργήσει ως pull factor, προσελκύοντας μετανάστες.

Οι τρεις αυτές χώρες δηλαδή ανησυχούσαν ότι η ύπαρξη πλοίων στην περιοχή θα κάνουν μετανάστες να πάρουν την παράτολμη απόφαση να ξεκινήσουν το ταξίδι τους από τη Λιβύη στην Ευρώπη, αφού θα τους διέσωζαν τα πλοία της ΕΕ –ακόμη κι αν δεν ήξεραν σε ποια ευρωπαϊκή χώρα θα τους οδηγούσαν.  

Η αλλαγή προσανατολισμού της επιχείρησης, η προσεκτική επιλογή των λέξεων στο ανακοινωθέν της απόφασης, αλλά και η δέσμευση ότι, σε περίπτωση που η επαναλειτουργία της επιχείρησης αυξήσει τις μεταναστευτικές ροές η επιχείρηση θα σταματήσει, «έκαμψε» τις αντιρρήσεις καταρχάς της Αυστρίας. Η αλλαγή ρότας της Βιέννης επηρέασε τελικά και την Ουγγαρία, όπως και την Ιταλία που τελικά δέχθηκαν να ξεκινήσει ξανά η επιχείρηση.

Δένδιας: Η Ελλάδα είναι έτοιμη να συνεισφέρει

Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής, διότι σήμερα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να υπάρξει μία νέα επιχείρηση της ΕΕ, η οποία θα επιβάλλει το εμπάργκο των όπλων στη Λιβύη, από τη θάλασσα και από τον αέρα. Η Ελλάδα δήλωσε ξανά αυτό που έχει δηλώσει και στο παρελθόν, ότι είναι έτοιμη να συνεισφέρει σε αυτήν την προσπάθεια, κατ’ αρχήν με μέσα, αλλά και με οποιαδήποτε άλλη υποστήριξη θα χρειαστεί.

Επίσης, είχα την ευκαιρία σήμερα το πρωί, στο πρωινό που οργάνωσε ο Ιταλός συνάδελφός μου, ο κ. Luigi Di Maio, να συζητήσουμε για τα θέματα που αφορούν τη διεύρυνση στα Βαλκάνια, με την παρουσία του Αλβανού Πρωθυπουργού του κ. Edi Rama. Εκεί, τοποθετήθηκα εκ μέρους της κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας, λέγοντας ότι η Ελλάδα υποστηρίζει τη διεύρυνση, αλλά βεβαίως θα πρέπει και η αλβανική πλευρά να τηρήσει την τεθείσα αιρεσιμότητα (conditionalities).

Τέλος, είχα την ευκαιρία να παραστώ στην εκδήλωση των Δωρητών που βοηθούν την Αλβανία μετά τους καταστροφικούς σεισμούς του περασμένου χρόνου. Θυμίζω ότι κατ’ εντολή του Πρωθυπουργού, ήμουν ο πρώτος υπουργός που επισκέφθηκε την Αλβανία λίγες ώρες μετά το σεισμό και ότι η Ελλάδα έχει ήδη παράσχει βοήθεια στην Αλβανία και στον αλβανικό λαό.

Σύμφωνα με ελληνικές διπλωματικές πηγές, η «συνεννόηση» έγινε σε προ-συνάντηση του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος νωρίτερα το πρωί στις Βρυξέλλες. Εκεί, βρέθηκε ο Έλληνας, αλλά και ο Αυστριακός ΥΠΕΞ. Στη συνάντηση εξηγήθηκε η προοπτική της επιχείρησης και η γεωστρατηγική της σημασία. Και οι εξηγήσεις εκεί βοήθησαν στην εξέλιξη της συνάντησης σε συμφωνία.

Λιβύηκρίση στη Μεσόγειο