Η Μαρία Μπαρμπιέρι κρατά στο χέρι της ένα ψαλίδι και κοιτά κατάματα την κάμερα. Είναι η στιγμή που είναι πια σαφές, ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα είναι ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ. Η δημιουργός περιεχομένου, η οποία δραστηριοποιείται με το ψευδώνυμο @girl_dumphim, ξύπνησε «νιώθοντας περιπετειώδης». Προσπάθησε να ξυρίσει το κεφάλι της, αλλά τελικά κατέληξε να αρπάξει ένα ψαλίδι και να κόψει μακριές τούφες από τα μαλλιά της. «Να εγκαταλείψουμε την Αμερική; Το έχω κάνει», λέει η ίδια στο βίντεο που δημοσίευση το πρωί της Τετάρτης, 6 Νοεμβρίου. «Εγκατέλειψα, επίσης, και το βάψιμο των μαλλιών μου. Γ***α τα μαλλιά, σωστά; Γ**α τη μακριά, πλούσια κόμη μου. Γ**α όλα αυτά που θέλει η πατριαρχία να είμαστε επειδή, προφανώς, κανείς δε δίνει δεκάρα για εμάς», είπε στην κάμερα.
Στο βίντεό της, εμφανίζεται μία επιγραφή: «Opting out. 4B» (σ.σ. «Εξαίρεση. 4B»). Πρόκειται για μία αναφορά στο φεμινιστικό κίνημα που ξεκίνησε από τη Νότια Κορέα και ενθαρρύνει τις γυναίκες να μην παντρεύονται, να μη βγαίνουν ραντεβού, να μην κοιμούνται και να μην κάνουν παιδιά με άντρες, μέχρι να επιτευχθεί η έμφυλη ισότητα. Το βίντεο της Μπαρμπιέρι, τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, έχει καταγράψει πάνω από 3 εκατομμύρια προβολές.
«Κάνω το καθήκον μου ως αμερικανίδα και χωρίζω τον ρεπουμπλικάνο σύντροφό μου»
Η content creator είναι μία μόνο από τις αμέτρητες γυναίκες και θηλυκότητες που την επόμενη της εκλογής Τραμπ, δημοσίευσαν βίντεο σχετικά με το 4B. Άλλο βίντεο χρήστριας αναφέρει: «ως αμερικανίδα γυναίκα κάνω το καθήκον μου, χωρίζοντας τον ρεπουμπλικανό σύντροφό μου χθες το βράδυ και συμμετέχοντας, και επίσημα, στο κίνημα 4B από σήμερα το πρωί». Το βίντεο έχει σχεδόν 9 εκατομμύρια προβολές και η δημιουργός του, @rabbitsandtea, στα σχόλια που ακολούθησαν την ανάρτηση, απάντησε παίρνοντας θέση σχετικά με την απόφαση και την εμφάνισή της.
«Τρανς κορίτσια, κλειδώστε το»
Και η δημιουργός @smith.woods, όμως, σε βίντεο με πάνω από 50.000 προβολές, δήλωσε την στήριξή της στην κίνηση, παρακινώντας τις χρήστριες: «τρανς κορίτσια, κλειδώστε το». Η TikTokker Regan, η οποία δραστηριοποιείται στη δημοφιλή πλατφόρμα με το όνομα @ftheniceguy σημειώνει στο Wired πως, «καμία σεξουαλική εμπειρία με άντρα δεν αξίζει να ρισκάρεις τη ζωή και την ασφάλειά σου». Αν και η ίδια είναι γκέι, παρακινεί τις ακόλουθούς της να αποφεύγουν τους άντρες. «Έχουν δείξει ξανά και ξανά ότι δεν εκτιμούν τις γυναίκες, δεν ψηφίζουν υπέρ των δικαιωμάτων τους, ούτε τις υπερασπίζονται. Είναι σημαντικό οι γυναίκες να προστατεύουν τις εαυτές τους, όταν κανείς δεν είναι διατεθειμένος να σε προστατεύσει», τονίζει η ίδια.
Βihon, bichulsan, biyeonae, bisekseu
Η συζήτηση για την άφιξη του κινήματος 4B στη νέα, αμερικανική πολιτική πραγματικότητα δεν έχει ανοίξει μόνο στο TikTok. Από την Τρίτη των προεδρικών εκλογών (05/11) σε X, Threads και r/Feminism, υπάρχουν χιλιάδες σχετικές αναφορές. Στις αναζητήσεις της Google, το ενδιαφέρον για το κίνημα εκτοξεύτηκε από τη στιγμή που έγινε γνωστό ότι ο Τραμπ θα κέρδιζε την προεδρία των ΗΠΑ. Ο επανεκλεγείς πρόεδρος, καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής καμπάνιας του, βρήκε ευήκοα ώτα στους νεαρούς, άνδρες ψηφοφόρους. Το κίνημα 4B ξεκίνησε τη δεκαετία του 2010 από τη Νότια Κορέα και ενθαρρύνει τις γυναίκες να μη συμμετέχουν στον γάμο (bihon), τον τοκετό (bichulsan), τον έρωτα (biyeonae) και τις σεξουαλικές σχέσεις (bisekseu). Το κίνημα 4Β γεννήθηκε ενάντια στην κυρίαρχη κουλτούρα υποβάθμισης των γυναικών στη Νότια Κορέα – η χρήση έμφυλης βίας, τα περιστατικά revenge porn, αλλά ακόμα και το μισθολογικό χάσμα ανδρών – γυναικών στην αγορά εργασίας είναι αρκετά κοινές πρακτικές στην ασιατική χώρα. Η Νότια Κορέα, τα τελευταία χρόνια, έχει το χαμηλότερο ποσοστό γεννήσεων από κάθε άλλη χώρα και, παρά τα κυβερνητικά κίνητρα, πολλές νοτιοκορεάτισσες εξακολουθούν να αισθάνονται ότι, η πατριαρχική δομή της χώρας, καθιστά το κόστος της μητρότητας εξαιρετικά υψηλό ενώ, σύμφωνα με ρεπορτάζ των New York Times, αρνούνται να γίνουν «μηχανές παραγωγής μωρών».
Το κίνημα ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 2010, ωστόσο μέχρι τις αρχές του τρέχοντος έτους, δεν είχε κερδίσει την προσοχή στις ΗΠΑ. Τον Μάρτιο, το περιοδικό New York ένα εκτενές αφιέρωμα στο κίνημα. Εκεί, η συντάκτρια Anna Louie Sussman παρουσίασε τους τρόπους με τους οποίους οι γυναίκες συμμετέχουσες στο 4B -όπως και η Μπαρμπιέρι στο TikTok- έκοβαν τα μαλλιά τους και απέφευγαν να χρησιμοποιούν προϊόντα ομορφιάς. «Οι επιθέσεις και ο φόβος που βιώνουν οι αγωνίστριες του 4B υπογραμμίζουν περαιτέρω την πεποίθηση ότι, η Κορέα, εξακολουθεί να είναι ένα τρομακτικό μέρος για τις γυναίκες», έγραψε η Sussman, σημειώνοντας τα αναρίθμητα περιστατικά απειλών και επιθέσεων που δέχονται οι διαδηλώτριες του κινήματος.
«Γιατί αυτό ακούγεται σαν απειλή;»
Κάποιες από τις δημιουργούς περιεχομένου στις ΗΠΑ, συμμετείχαν ήδη στο 4Β πριν από τις αμερικανικές εκλογές. Το Dalina, που αυτοπροσδιορίζεται με τις αντωνυμίες they/them, ζήτησε για λόγους προστασίας της ιδιωτικής του ζωής να μην αποκαλυφθεί το επώνυμό του. Σημείωσε ότι, τυχαία, παρακολούθησε έναν άνδρα τη στιγμή που έλεγε στους φίλους του ένα ανέκδοτο του τύπου «σκέφτηκα να μπω μέσα σου». Το Dalina σημειώνει ότι, εκείνη τη στιγμή, το αίμα του πάγωσε. «Σκέφτηκα “γιατί αυτό ακούγεται σαν απειλή;”. Ακούγεται έτσι, επειδή είναι απειλή. Επίσης, ο ίδιος που το έλεγε, ήξερε ότι ήταν απειλή», λέει. Έκτοτε, το Dalina, που στο TikTok χρησιμοποιεί το όνομα @senoracabrona, λέει ότι έχει αποκλείσει τις ρομαντικές και σεξουαλικές περιπτύξεις με άνδρες. Το βίντεό του, που περιλαμβάνει ένα κείμενο που παρακινεί τις γυναίκες να αναζητήσουν πληροφορίες σχετικά με το κίνημα 4B, έχει συγκεντρώσει περισσότερες από 130.000 προβολές στο TikTok.
Η εκλογή Τραμπ και οι απειλές κύκλων των ρεπουμπλικάνων για το δικαίωμα των γυναικών στο σώμα τους αλλά και ενάντια στα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, προκαλούν σε γυναίκες και θηλυκότητες τον φόβο που, με τη σειρά του, γεννά μέσα τους την ανάγκη για να λάβουν δράση.
Η Μπαρμπιέρι λέει ότι ήρθε σε επαφή με το 4B μετά από πολύμηνη έρευνα σε φεμινιστικούς χώρους στο Reddit, το Facebook και το Instagram. Μετά την πρώτη σχετική της ανάρτηση, έλαβε ορυμαγδό αρνητικών σχολίων από άνδρες. Εξεπλάγη, όμως, όταν βρήκε μεγάλη υποστήριξη από γυναίκες - ειδικά αυτές που ενδιαφέρονταν για το κίνημα. «Λαμβάνω προσωπικά μηνύματα από ανθρώπους σε όλο τον κόσμο που είναι στο πλευρό των "χαμένων" αυτής της ιστορίας», τονίζει η ίδια.
«Δεν είχα συνειδητοποιήσει πόσο μεγάλο μέρος της ανατροφής και της σκέψης μου επικεντρωνόταν γύρω από τους άνδρες»
Η δημιουργός του TikTok, Ashli Pollard, υπογραμμίζει πως, εδώ και δύο χρόνια είναι μέλος του κινήματος 4B και χαρακτηρίζει την εμπειρία της απελευθερωτική. «Δεν είχα συνειδητοποιήσει πόσο μεγάλο μέρος της ανατροφής και του τρόπου σκέψης μου επικεντρωνόταν γύρω από τους άνδρες, μέχρι που αποφάσισα να πάρω τις αποστάσεις μου», λέει. Η ίδια δεν μοιραζόταν δημοσίως το ότι συμμετέχει στο κίνημα, ωστόσο μετά τις εκλογές, άρχισε να μιλάει ανοιχτά για το 4Β, αφότου είδε και άλλες γυναίκες στο TikTok να δημοσιεύουν σχετικά με αυτό.«Νομίζω ότι εν μέρει ήμουν έξαλλη. Δε θέλω όμως, να νομίζει ο κόσμος ότι απλά είμαι μία 21χρονη που μιλάει ανοιχτά γι΄αυτό επειδή αναστατώθηκε από τα αποτελέσματα των εκλογών. Είμαι μία 36χρονη γυναίκα και πήρα πολύ προσεκτικά την απόφαση για το πώς θέλω να ζήσω τη ζωή μου», επισημαίνει. Η ίδια λέει ότι, όπως συμβαίνει με πολλές δημιουργούς που δημοσιεύουν περιεχόμενο σχετικά με το 4B, εισπράττει πολή προσοχή - αλλά και πολλές, έντονες αντιδράσεις. Στα σχόλια ορισμένων εκ των βίντεο με το hashtag #4B όπου συζητούνται τα αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών, υπάρχει πληθώρα ειρωνικών σχολίων -πιθανώς προερχόμενων από άνδρες. Μεταξύ των σχολίων, ξεχωρίζουν οι αναφορές στον λευκό εθνικιστή (και μέγα υποστηρικτή του Τραμπ) Nick Fuentes ο οποίος, τη νύχτα των εκλογών, φώναξε πανηγυρικά σε ζωντανή μετάδοση, «Your body, my choice» (σ.σ. πρόκειται για παράφραση του εμβληματικού, φεμινιστικού συνθήματος «Μy body, my choice»- «Δικό μου το σώμα, δική μου και η επιλογή»).
Το Dalina σημειώνει πως «τα ποσοστά θνησιμότητας εγκύων από επισφαλείς αμβλώσεις έχουν ανέβει -και συνεχίζουν να ανεβαίνουν- κατακόρυφα». «Γιατί θα πρέπει να υποβληθεί κάποια σε αυτό; Ήταν το σεξ τόσο καλό που να αξίζει όλο αυτό; Και, τέλοσπάντων, τι έχουν να μας προσφέρουν οι άνδρες, αν δεν μπορούν ούτε καν να μας προστατεύσουν;», καταλήγει.
