Δασικοί χάρτες: Ξεμπλοκάρει το έργο των Επιτροπών Αντιρρήσεων

Τον διπλό στόχο της διάσωσης της αγροτικής γης και των αγροτικών επιδοτήσεων με την ταυτόχρονη αποσυμφόρηση του όγκου αντιρρήσεων στις ειδικές επιτροπές εξέτασης φιλοδοξεί να πετύχυ το υπουργείο Περιβάλλοντος με τις νέες ρυθμίσεις για τους δασικούς χάρτες, οι οποίες συμπεριλαμβάνονται στο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο, το οποίο κατατέθηκε σήμερα στη Βουλή.

Οπως επισημαίνει το υπουργείο, το νομοσχέδιο θέτει τέρμα στις διαφορετικές και αντιφατικές μεταξύ τους ερμηνείες ορισμένων υπηρεσιών του δημοσίου ως προς το χαρακτήρα διαφόρων εκτάσεων. Αποσαφηνίζει δηλαδή, ότι δεν θεωρούνται δασικές εκτάσεις, γαίες τις οποίες το ίδιο το κράτος επισήμως έχει θεωρήσει μη δασικές.

Ουσιαστικά, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου, η παράλειψη της Διοίκησης να περιλάβει στους δασικούς χάρτες πολλές πράξεις της (ιδίως της αγροτικής/ εποικιστικής νομοθεσίας) οι οποίες είχαν συννόμως μεταβάλει τον δασικό χαρακτήρα εκτάσεων πριν από το 1975, προκειμένου οι περιοχές αυτές να εξαιρεθούν από την ανάρτηση, έχουν οδηγήσει σε δασικούς χάρτες, οι οποίοι περιλαμβάνουν μη δασικές περιοχές, με αποτέλεσμα εκτός από την αμφισβήτηση των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων των κυρίων, προβλήματα σε σχέση με τη νόμιμη γεωργική τους εκμετάλλευση και, ιδίως, τη λήψη επιδοτήσεων στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, αλλά ακόμη και τη μεταβίβαση των ακινήτων τους.

Οι παραλείψεις αυτές, όμως, έχουν οδηγήσει πολλούς πολίτες και στην υποβολή αντιρρήσεων ή αιτήσεων για τη διόρθωση προδήλων σφαλμάτων των δασικών χαρτών με αποτέλεσμα οι Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠΕΑ) να αντιμετωπίζουν ένα τεράστιο όγκο υποθέσεων, οι καθυστερήσεις που προκαλούνται στη διεκπεραίωσή τους να είναι πολύ μεγάλες και τελικά εις βάρος των πολιτών.

«Τερματίζονται έτσι οι αλληλοσυγκρουόμενες τοποθετήσεις της δημόσιας διοίκησης, αλλά και επιταχύνεται η εκπόνηση των δασικών χαρτών, χωρίς εμπόδια που είχαν τεθεί από ίδιο το δημόσιο, αλλά και χωρίς ταλαιπωρία για τους πολίτες» σημειώνεται από το υπουργείο.

Προϋπόθεση είναι οι συγκεκριμένες χρήσεις που αποδόθηκαν στις εκτάσεις που απώλεσαν το δασικό τους χαρακτήρα να έχουν διατηρηθεί και αυτές να μην έχουν δασωθεί ξανά.

Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι οικοδομικές άδειες που είχαν εκδοθεί πριν την ισχύ του ν. 4030/2011 έχουν ως αποτέλεσμα να μη θεωρείται η αντίστοιχη έκταση δασική, ακόμη κι εάν δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμη, κάτι το οποίο δεν προβλεπόταν έως τώρα. Αρκεί να παραμένουν ισχυρές και να μην έχουν ακυρωθεί.

Συγκεκριμένα, βάσει των προβλέψεων του νομοσχεδίου, εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής των δασικών χαρτών οι περιοχές για τις οποίες άλλαξε νομίμως με ισχύουσες πράξεις της διοίκησης  πριν το 1975 ο χαρακτήρας τους από δασικός σε άλλης μορφής. Πρόκειται κυρίως για Πράξεις που εκδόθηκαν στο πλαίσιο της αγροτικής νομοθεσίας, όπως:

• Αποφάσεις Επιτροπών Απαλλοτριώσεων για το σύνολο των εκτάσεων που αφορούν κληροτεμάχια, εξαιρεθείσες υπέρ ιδιοκτητών εκτάσεις. ιδιοκτησίες, διαθέσιμες και κοινόχρηστες εκτάσεις.

• Διανομές και αναδασμοί για το σύνολο των εκτάσεων που αναφέρονται στα σχετικά κτηματολογικά διαγράμματα.

• Άδειες Υπουργού ή Νομάρχη για κάθε περίπτωση μεταβίβασης αγροτικών ακινήτων, όταν δεν έχει αλλάξει η χρήση.

• Πράξεις που εκδόθηκαν με σκοπό τη βιομηχανική και τουριστική ανάπτυξη της χώρας, όπως απαλλοτριώσεις με σκοπό την εγκατάσταση βιομηχανικής ή τουριστικής μονάδας ή άδειες εγκατάστασης ή/ και λειτουργίας βιομηχανικής ή τουριστικής μονάδας.

Με το νομοσχέδιο αναμορφώνονται όλοι οι δασικοί χάρτες (κυρωμένοι, όσοι έχουν αναρτηθεί κ.λπ.) ώστε να λάβουν υπόψη τους αυτές τις διοικητικές πράξεις, κάτι το οποίο θα έχει ως αποτέλεσμα τη μεγάλη μείωση των αντιρρήσεων.

Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα στους πολίτες να αξιοποιούν την περιουσία τους όταν δικαιώνονται στην εξέταση των αντιρρήσεων, χωρίς να περιμένουν να «κλείσει» το θέμα σε ολόκληρο τον νομό, όπως συμβαίνει σήμερα. Προβλέπεται επίσης η κύρωση των Δασικών Χαρτών σε πιο τακτά χρονικά διαστήματα, μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης αντιρρήσεων που έχουν ομαδοποιηθεί ανά δήμο (και όχι ανά Περιφερειακή Ενότητα, όπως γίνεται σήμερα).

Τέλος, ενισχύονται οι Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων για να αποσυμφορηθεί το έργο τους και να επιτευχθεί μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου για τον πολίτη (σύνδεση της αμοιβής τους με το παραγόμενο έργο, αλλαγή σύνθεσής τους, συχνότερες υποχρεωτικές συνεδριάσεις ανά μήνα, πρόβλεψη αναπληρωτών κ.λπ.).

Βάσει των προβλέψεων του νομοσχεδίου, η Διοίκηση οφείλει να συμπληρώσει αυτεπαγγέλτως τα υπόβαθρα των δασικών χαρτών με τις ελλείπουσες πράξεις της Διοικήσεως, τις οποίες οφείλει να αναζητήσει αυτεπαγγέλτως.

Για τον σκοπό αυτό θα αξιοποιηθούν και ψηφιακά αρχεία που διατίθενται από φορείς όπως το Ελληνικό Κτηματολόγιο και ο ΟΠΕΚΕΠΕ. Εάν οι πράξεις αυτές τεθούν επί των χαρτογραφικών υποβάθρων, θα ξεκαθαρίσει ο χαρακτήρας πάρα πολλών από τις εκτάσεις που αμφισβητούνται με τις αντιρρήσεις, ενώ θα δοθεί η ευκαιρία σε όσους αξιοποίησαν το δικαίωμα εξαγοράς να απαλλαγούν από οποιαδήποτε οφειλή, εάν αποδειχθεί ότι οι εξαγορασθέντες αγροί ήταν εξ αρχής δικοί τους και δεν υπάγονταν στη δασική νομοθεσία.

Επίσης ορίζεται ότι οι αιτήσεις για διόρθωση προδήλων σφαλμάτων στους δασικούς χάρτες οι οποίες έχουν υποβληθεί εντός της προθεσμίας που ίσχυε για την υποβολή αντιρρήσεων, αλλά έχουν απορριφθεί ως μη αφορώσες σε σφάλματα που θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως πρόδηλα, πρέπει να αντιμετωπίζονται ως αντιρρήσεις και να διαβιβάζονται στις ΕΠΕΑ προς εξέταση.

Πλέον οι ΕΠΕΑ θα ομαδοποιούν και θα εξετάζουν τις υποθέσεις τους ανά δημοτική ή τοπική κοινότητα, ενώ θα επιτρέπεται η μεταβίβαση ακινήτων, όταν έχει εκδοθεί απόφαση της ΕΠΕΑ που τα κρίνει ως μη δασικά, αλλά δεν έχει προχωρήσει εντός 3 μηνών η αντίστοιχη συμπληρωματική κύρωση του δασικού χάρτη, και απλοποιεί τη διαδικασία για μεταβίβαση ακινήτων που δεν περιλαμβάνονται σε δασικούς χάρτες.

Αλλαγές επέρχονται και στη σύνθεση αλλά και τον τρόπο εξέτασης των αντιρρήσεων από τις Επιτροπές, ενώ η αμοιβή των μελών της θα είναι συνδεδεμένη άμεσα με τον αριθμό αντιρρήσεων που θα διεκπεραιώνουν. Συγκεκριμένα, τροποποιείται η σύνθεση της Επιτροπής με τον ορισμό δικηγόρου ως προέδρου, ενός δασολόγου και ενός μηχανικού, με δικαίωμα υπογραφής τοπογραφικού διαγράμματος, ως μελών. Προβλέπεται η δημιουργία ενός Μητρώου Μελών των ΕΠ.Ε.Α., στο οποίο θα μετέχουν 30 αναπληρωματικά μέλη από κάθε κατηγορία, προκειμένου, σε περίπτωση που κάποιο τακτικό μέλος παρουσιάσει κώλυμα, να μην εμποδίζεται η ομαλή εξέταση των υποθέσεων έκαστης Επιτροπής.

Επιπλέον αυστηροποιείται η διαδικασία εξέτασης των αντιρρήσεων και ορίζεται ότι με εξαίρεση τον μήνα Αύγουστο, κάθε Επιτροπή θα εξετάζει 100 υποθέσεις ανά μήνα, συνεδριάζοντας 4 φορές και εξετάζοντας 25 υποθέσεις ανά συνεδρίαση (η αρχική πρόβλεψη αφορούσε 200 υποθέσεις το μήνα). Η ολοκλήρωση των 100 αυτών υποθέσεων αποτελεί και την προϋπόθεση για την καταβολή της αποζημίωσης που προβλέπεται για τα μέλη των Επιτροπών.