«Τα τελευταία χρόνια με κυνηγάει ο ίδιος κατά συρροή δολοφόνος. Με κρατάει από τα πόδια. Ακόμα και αφού ξυπνήσω, εξακολουθώ να αισθάνομαι κάτι στα πόδια μου», λέει Καναδός ασθενής στο CNN. Άλλη μαρτυρία, από τη Βρετανία, περιγράφει έναν εφιάλτη κατά τον οποίο, «δεν μπορώ να αναπνεύσω γιατί κάποιος κάθεται πάνω στο στήθος μου». Άλλες, μοιράζεται ιστορίες για τα «πραγματικά βίαια» οράματα που βλέπει στον ύπνο του.
«Είναι φρικιαστικά, φόνοι ή άνθρωποι που αφαιρείται το δέρμα τους. Νομίζω πως τους βλέπω όταν είμαι καταβεβλημένος, γεγονός που θα μπορούσε να οφείλεται στην αρρώστια, που είναι άσχημη. Νιώθω ότι, όσο περισσότερο στρες έχει το σώμα μου, τόσο πιο αληθοφανή και άσχημα είναι τα όνειρα», περιγράφει άτομο που πάσχει από λύκο.
Οι εφιάλτες και οι ονειρικές ψευδαισθήσεις που εμφανίζονται ακόμα και όταν είμαστε ξύπνιοι, μπορεί να είναι ελάχιστα γωνστές ενδείξεις εμφάνισης λύκου και άλλων αυτοάνοσων νοσημάτων, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό eClinicalMedicine.
Το ασυνήθιστο σύμπτωμα μπορεί επίσης να στέλνει σήμα στον οργανισμό των χρόνια πασχόντων ότι, τα συμπτώματά τους, πρόκειται να επιδεινωθούν έντονα και ότι απαιτούν ιατρική θεραπεία. Όπως τονίζει η Melanie Sloan, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, «αυτό συμβάινει συχνά στους πάσχοντες από λύκο, που είναι γνωστό ότι είναι ασθένεια που επηρεάζει πολλαπλά όργανα, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου των ασθενών. Τα μοτίβα συμπτωμάτων, όμως, εντοπίστηαν και σε άλλες ρευματολογικές ασθένειες, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, το σύνδρομο Sjogren και η σκλήρυνση κατά πλάκας».
Ο λύκος είναι μια χρόνια ασθένεια κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα των πασχόντων αποσυντονίζεται και τα κύτταρα επιτίθενται σε υγιείς ιστούς προκαλώντας φλεγμονές και πόνους σε κάθε σημείο του σώματος, συμπεριλαμβανομένων των κυττάρων του αίματος, του εγκεφάλου, της καρδιάς, των αρθρώσεων και των μυών, των νεφρών, του ήπατος και των πνευμόνων.
Σύμφωνα με τη Sloan, «τα γνωστικά προβλήματα και πολλά από τα άλλα νευροψυχιατρικά συμπτώματα που μελετήσαμε μπορούν να έχουν τεράστια επίδραση στη ζωή των ανθρώπων, στην ικανότητά τους να εργάζονται, να κοινωνικοποιούνται και απλώς να έχουν μια όσο το δυνατόν πιο φυσιολογική ζωή. Τα συμπτώματα είναι συχνά αόρατα και μη ελέγξιμα (επί του παρόντος). Αυτό δεν πρέπει να τα κάνει λιγότερο σημαντικά. Πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη για θεραπεία». Η επίκουρη καθηγήτρια ιατρικής του ύπνου, ψυχιατρικής και επιστημών συμπεριφοράς στην Ιατρική Σχολή Feinberg του Πανεπιστημίου Northwestern στο Σικάγο, Jennifer Mundt, εξέφρασε την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι, η μελέτη, επικεντρώνεται στους εφιάλτες. Η ίδια, δε συμμετείχε στην έρευνα που διεξήχθη μεταξύ 400 ιατρών και 676 πασχόντων από λύκο. Για τη μελέτη, επιπλέον, ρωτήθηκαν 50 κλικοί ιατροί και 69 άτομα που πάσχουν από χρόνια αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα, συμπεριλαμβανομένου του λύκου.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι 3 στους 5 ασθενείς με λύκο, και 1 στους 3 ασθενείς με άλλες ρευματολογικές παθήσεις, είχαν όλο και πιο ζωντανούς και οδυνηρούς εφιάλτες λίγο πριν από την εκδήλωση παραισθήσεων. Συχνά οι εφιάλτες αφορούσαν πτώση ή επίθεση, παγίδευση, σύνθλιψη ή διάπραξη φόνου. «Ήμουν πάνω στο άλογό μου και έκοβα ανθρώπους στα δύο με το σπαθί μου. Ένας από αυτούς μού επιτέθηκε και τού έκοψα τον λαιμό», είπε ο Βρετανός ασθενής που πρόσθεσε πως, «δεν είμαι καθόλου βίαιο άτομο. Δεν μπορώ να πειράξω ούτε μύγα. Κατέληξα στο συμπέρασμα ότι μάλλον στο όνειρο ήμουν εγώ που πολεμάω το ίδιο μου το σύστημα. Πιθανότατα επιτίθεμαι στον εαυτό μου, αυτό είναι το μόνο πράγμα που βγάζει νόημα σε σχέση με το όνειρο», υπογράμμισε.
Τα αυτοάνοσα νοσήματα παρουσιάζουν συχνά μια σειρά από συμπτώματα, τα οποία και εμφανίζονται ως ενδείξεις μιας ξαφνικής και πιθανώς επικίνδυνης επιδείνωσης της κατάστασης. Για παράδειγμα, στον λύκο, οι πονοκέφαλοι, η αύξηση της κόπωσης, οι επώδυνες, πρησμένες αρθρώσεις, τα εξανθήματα, η ζάλη και ο πυρετός χωρίς λοίμωξη είναι γνωστά σημάδια μιας επερχόμενης έξαρσης.
Η αναγνώριση των προειδοποιητικών σημάτων είναι σημαντική, σύμφωνα με τη Sloan, επειδή επιτρέπει «την έγκαιρη ανίχνευση και, επομένως, τη θεραπεία των εξάρσεων, ορισμένες από τις οποίες μπορεί να είναι επιζήμιες για τα όργανα και ακόμη και θανατηφόρες για τους ασθενείς με λύκο». Ωστόσο, όπως προσθέτει, μοναδικά προειδοποιητικά συμπτώματα όπως οι εφιάλτες και οι ονειροπολήσεις δεν περιλαμβάνονται στα διαγνωστικά κριτήρια για τον λύκο ή άλλες ασθένειες. Η μελέτη διαπιστώνει πως, οι γιατροί, σπάνια ρωτούν τους ασθενείς για τέτοιες εμπειρίες αλλά και οι ασθενείς συχνά αποφεύγουν να αναφερθούν σε αυτές στους γιατρούς τους.
Όπως εξήγησε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης David D'Cruz, «ενθαρρύνουμε σθεναρά περισσότερους γιατρούς να ρωτούν για τους εφιάλτες και άλλα νευροψυχιατρικά συμπτώματα - που θεωρούνται ασυνήθιστα, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ συνηθισμένα στη συστηματική αυτοανοσία - για να μας βοηθήσουν να εντοπίσουμε νωρίτερα τις εξάρσεις της νόσου».
Συνδέοντας τις τελείες
Εκ πρώτης όψεως, θα ήταν λογικό αυτού του είδους τα νευρολογικά συμπτώματα να εμφανίζονται εφόσον το αυτοάνοσο επηρεάζει τον εγκέφαλο – πράγμα που συμβαίνει συχνά με τον λύκο. Ωστόσο, η μελέτη δεν αποκαλύπτει αυτό. «Έχει ενδιαφέρον η διαπίστωση ότι, οι ασθενείς με λύκο που ταξινομήθηκαν ως ασθενείς με προσβολή οργάνων εκτός του εγκεφάλου, όπως τα νεφρά ή οι πνεύμονες, συχνά ανέφεραν ποικιλία νευροψυχιατρικών συμπτωμάτων κατά την προετοιμασία της έξαρσης των νεφρών/πνευμόνων τους», λέει η Sloan και εξηγεί πως, «αυτό υποδηλώνει ότι η παρακολούθηση αυτών των συμπτωμάτων - όπως οι εφιάλτες και οι αλλαγές στη διάθεση - καθώς και των συνήθων εξανθημάτων και της πρωτεΐνης στα ούρα (λόγω φλεγμονής στα νεφρά) κ.λπ., μπορεί να βοηθήσει στην έγκαιρη ανίχνευση μιας επιδημίας σε πολλούς ασθενείς, όχι μόνο σε εκείνους που αναπτύσσουν μείζον εγκεφαλικό επεισόδιο».
Ωστόσο, όπως εξηγεί ο ειδικός στις διαταραχές του ύπνου Δρ Carlos Schenck, δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας για τους ανθρώπους που περιστασιακά βλέπουν εφιάλτες ή όνειρα κατά τη διάρκεια της ημέρας. «Η μελέτη θα μπορούσε να θορυβήσει το ευρύ κοινό κάνοντάς το να πιστέψει ή να ανησυχήσει σχετικά με το εάν πάσχει από κάποιο αυτοάνοσο νόσημα όπως ο λύκος». Η Sloan προσθέτει πως, οι πεσιστασιακοί εφιάλτες ή ακόμη και οι ψευδαισθήσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας, είναι κάτι το «απολύτως φυσιολογικό και πολύ πιο συχνό από ό,τι νομίζουμε».
Αν, όμως, οι εφιάλτες είναι έντονοι, συχνοί και έρχονται μαζί με μία σειρά άλλων συμπτωμάτων αυτοάνοσων νοσημάτων όπως η ακραία κόπωση ή οι πονοκέφαλοι, «θα πρέπει να συζητηθούν με έναν γιατρό», σύμφωνα με τη ίδια που τονίζει πως, «Οι άνθρωποι δεν πρέπει να φοβούνται ή να ντρέπονται να μιλήσουν για αυτά τα συμπτώματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η έγκαιρη αναφορά μπορεί να οδηγήσει τον γιατρό στο να συνδέσει τις τελείες και να καταλήξει στη διάγνωση του αυτοάνοσου».
