Από το Moskva στο General Belgrano και στο Wilhelm Gustloff – 10 θρυλικά πολεμικά πλοία που κοιμούνται με τα ψάρια

«Χθες» το Moskva, χρόνια πίσω το General Belgrano και πολλά πολλά χρόνια πιο πίσω το Wilhelm Gustloff. Όλα τους πολεμικά καράβια, που τα κατάπιε η θάλασσα. Ας θυμηθούμε 10 θρυλικά πολεμικά πλοία που πλέον κοιμούνται με τα ψάρια...

Κάποτε πλωτά κάστρα άπαρτα και σε μια στιγμή σπασμένα καράβια καθισμένα στο βυθό της αλαζονείας τους. Τα πλοία τα πολεμικά που χάθηκαν, συμβολίζουν τη ματαιότητα: Όσο ογκώδη και τρομακτικά κι αν ήταν, έφτανε ένας μικρός ασήμαντος μπουρλοτιέρης να τα εξαφανίσει από την επιφάνεια της ματαιοδοξίας.

Τα πλοία τα πολεμικά, στρατός σε μάχη κι όλη η θάλασσα μια ενέδρα.
Ας θυμηθούμε – με αφορμή τη βύθιση του του ρωσικού καταδρομικού Moskva – 10 ιστορικά πολεμικά πλοία που αναπαύονται στο βυθό της Ιστορίας.

10. Moskva: Το «σύμβολο της ρωσικής ναυτικής ισχύος στη Μαύρη Θάλασσα». Η ρωσική ναυαρχίδα, το καταδρομικό Moskva, ήταν αγκάθι στα πλευρά των Ουκρανών από την αρχή της εισβολής. Το πολεμικό πλοίο των Ρώσων βυθίστηκε «κατά τη ρυμούλκηση του στο λιμάνι προορισμού, λόγω βλάβης στο κύτος που υπέστη κατά τη διάρκεια πυρκαγιάς από έκρηξη πυρομαχικών», υποστηρίζουν οι Ρώσοι. Οι Ουκρανοί ισχυρίζονται ότι χτύπησαν το πλοίο με πυραύλους τύπου Neptune προκαλώντας του σοβαρές ζημιές. Το σκάφος είχε κατασκευαστεί στην Ουκρανία και τέθηκε σε υπηρεσία στις αρχές της δεκαετίας του 1980, σύμφωνα με τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης. Έφερε περισσότερους από δώδεκα πυραύλους Vulkan κατά πλοίων και μια σειρά από όπλα κατά των υποβρυχίων και των ναρκοτορπιλών.

9. General Belgrano: Ήταν ένα ελαφρύ καταδρομικό του Αργεντινού Ναυτικού που βρισκόταν σε πολεμική υπηρεσία από το 1951 έως το 1982. Βυθίστηκε στις 2 Μαΐου του 1982 κατά τη διάρκεια του πολέμου των Φόκλαντ από το υποβρύχιο Conqueror του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού. Από τη βύθιση έχασαν τη ζωή τους 323 άνθρωποι. Οι απώλειες του General Belgrano ήταν περίπου οι μισοί από τους νεκρούς Αργεντινούς του πολέμου των Φόκλαντς. Επίσης το General Belgrano είναι το μόνο πλοίο που βυθίστηκε κατά τη διάρκεια στρατιωτικών επιχειρήσεων από πυρηνικό υποβρύχιο και το δεύτερο που βυθίστηκε εν ώρα δράσης από υποβρύχιο μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

8. Wilhelm Gustloff: Το γερμανικό στρατιωτικοποιημένο πλοίο βυθίστηκε έπειτα από χτύπημα σοβιετικού υποβρυχίου στις 30 Ιανουαρίου του 1945 στη Βαλτική. Ο επίσημος απολογισμός των νεκρών ήταν 5.348, άνθρωποι, αλλά υπολογίζεται ότι μέχρι και 9.434 άτομα είχαν χάσει τη ζωή τους. Πολλοί υποστηρίζουν ότι το ναυάγιο του Wilhelm Gustloff είναι το πιο πολύνεκρο στην Ιστορία. Οι περισσότεροι από τους νεκρούς ήταν Γερμανοί πολίτες, στρατιωτικό προσωπικό και Ναζί αξιωματούχοι που εκκενώθηκαν από την Ανατολική Πρωσία. Υπολογίζεται ότι από 650 έως 1252 επιζώντες διασώθηκαν.
Το Gustloff, είχε πα΄ρει το όνομά του από έναν ηγέτη των Ναζί που δολοφονήθηκε το 1936 στην Ελβετία· κατασκευάστηκε κατ’ αρχάς ως κρουαζιερόπλοιο για το πρόγραμμα των Ναζί «Kraft durch Freude» («Δύναμη μέσα από τη χαρά»), το οποίο παρείχε ψυχαγωγικές δραστηριότητες για τους Γερμανούς της εργατικής τάξης. Ωστόσο, η καριέρα του στην κρουαζιέρα ήταν σύντομη. Μετά την έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου το 1939, ο γερμανικός στρατός μετέτρεψε το Gustloff σε πλωτό νοσοκομείο και αργότερα το εξόπλισε με πυροβόλα και το χρησιμοποίησε ως εκπαιδευτικό κατά των U-boat.
Στις 30 Ιανουαρίου, στο πλαίσιο της επιχείρησης Hannibal, το Gustloff αναχώρησε από το λιμάνι Gotenhafen της Ανατολικής Πρωσίας (σήμερα η πολωνική πόλη Gdynia) με προορισμό το Κίελο της Γερμανίας. Το σοβιετικό υποβρύχιο S-13 εντόπισε το Gustloff και το ανατίναξε με τρεις τορπίλες. Το γερμανικό πλοίο βυθίστηκε μέσα σε 90 λεπτά.

7. USS Bennington: Στις 06:11 στις 26 Μαΐου του 1954, ενώ το αεροπλανοφόρο ταξίδευε στον κόλπο Narragansett, διέρρευσε πετρέλαιο σε έναν από τους καταπέλτες και πήρε φωτιά προκαλώντας έκρηξη η οποία πυροδότησε σειρά εκρήξεων που σκότωσαν 103 μέλη του πληρώματος και τραυμάτισαν άλλους 201. Αυτή η τραγωδία έκανε το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ να αλλάξει τους υδραυλικούς καταπέλτες με καταπέλτες ατμού για την απογείωση αεροσκαφών.

6. Bismarck Sea: Το θηριώδες αεροπλανοφόρο των ΗΠΑ βυθίστηκε από Ιάπωνες πιλότους καμικάζι κατά τη διάρκεια της μάχης της Iwo Jima το 1945 και πήρε μαζί του στο βυθό 318 μέλη του πληρώματος. Δώδεκα αεροπλανοφόρα βυθίστηκαν από τον εχθρό κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η απώλεια του Bismarck Sea ήταν σοβαρή. Να σημειωθεί πως ήταν η τελευταία φορά που ένα αμερικανικό αεροπλανοφόρο βυθιζόταν από εχθρική ενέργεια. Το πλοίο είχε κερδίσει τρία αστέρια μάχης για την υποστήριξη της εκστρατείας των Φιλιππίνων στα ανοιχτά του Mindanao, του Leyte και του Luzon. Το πλοίο επλήγη ανεπανόρθωτα από δύο τυχερά χτυπημάτα των καμικάζι. Τα εχθρικά αεροπλάνα το χτύπησαν νωρίς το βράδυ, ενώ πετούσαν τόσο χαμηλά, που τα όπλα του πλοίου δεν μπορούσαν να το αποκρούσουν. Ήταν η τελευταία φορά που βυθίστηκε αεροπλανοφόρο κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και η τελευταία φορά που ένα αμερικανικό αεροπλανοφόρο βυθίστηκε από εχθρική ενέργεια.

Να σημειώσουμε εδώ ότι, το 1964, κομάντος των Βιετκόνγκ κατάφεραν να παγιδεύσουν με εκρηκτικά στο USNS Card, ένα παροπλισμένο πλοίο που χρησιμοποιούσε το Πολεμικό Ναυτικό με πολιτικό πλήρωμα. Η επίθεση που προέκυψε άνοιξε μια τρύπα στο κύτος και βύθισε το Card στο λιμάνι της Σαϊγκόν. 

5. Novorossiysk: Στις 29 Οκτωβρίου του 1955, το θωρηκτό Novorossiysk ήταν αγκυροβολημένο στον κόλπο της Σεβαστούπολης, 300 μέτρα από την ακτή και απέναντι από ένα νοσοκομείο. Στη 01:30 σημειώθηκε έκρηξη, το πλοίο πήρε κλίση και βυθίστηκε με απώλεια 608 ανδρών. Η επίσημη έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η έκρηξη προκλήθηκε από γερμανική νάρκη που είχε απομείνει από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

4. USS Thresher (SSN-593):  Ένα πυρηνοκίνητο υποβρύχιο που βυθίστηκε σε ασκήσεις κατάδυσης στις 10 Απριλίου του 1963 περίπου 410 χλμ. ανατολικά της Βοστώνης της Μασαχουσέτης. Το USS Thresher (SSN-593) ήταν το σκάφος επικεφαλής της κλάσης πυρηνοκίνητων επιθετικών υποβρυχίων στο Ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών . Το Thresher βυθίστηκε κατά τη διάρκεια δοκιμών σε βαθιά κατάδυση, σκοτώνοντας και τους 129 άνδρες του πληρώματος, αλλά και του ναυπηγείου που επέβαιναν στο πλοίο. Είναι το δεύτερο πιο θανατηφόρο περιστατικό υποβρυχίου που έχει καταγραφεί, μετά την απώλεια του γαλλικού υποβρυχίου Surcouf το 1942, στο οποίο  έχασαν τη ζωή τους 130 μέλη του πληρώματος.

3. Surcouf: Ήταν το μεγαλύτερο γαλλικό υποβρύχιο. Υπηρέτησε τόσο στο Γαλλικό Ναυτικό όσο και για τις Ελεύθερες Γαλλικές Ναυτικές Δυνάμεις κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Χάθηκε τη νύχτα της 18ης προς 19η Φεβρουαρίου του 1942 στην Καραϊβική Θάλασσα, πιθανώς έπειτα από σύγκρουση με αμερικανικό φορτηγό πλοίο.  Ήταν το μεγαλύτερο υποβρύχιο που είχε κατασκευαστεί μέχρι τότε. Σε μια νύχτα σκοτεινή, το φορτηγό πλοίο ανέφερε ότι χτύπησε πάνω σε ένα μερικώς βυθισμένο αντικείμενο, που σύρθηκε κατά μήκος των πλευρών και της καρίνας του. Οι αξιωματικοί βάρδιας άκουγαν ανθρώπους να φωνάζουν από στο νερό, αλλά, νομίζοντας ότι είχε χτυπήσει γερμανικό υποβρύχιο, δεν έδωσαν σημασία, παρόλο που ακούστηκαν κραυγές για βοήθεια στα αγγλικά. Καταγράφηκαν 130 ανθρώπινες απώλειες.

2. USS Frank E. Evans (DD-754): Ήταν ένα αντιτορπιλικό κλάσης Allen M. Sumner του Ναυτικού των Ηνωμένων Πολιτειών. Πήρε το όνομά του προς τιμήν του Ταξίαρχου του Σώματος Πεζοναυτών των Ηνωμένων Πολιτειών Φρανκ Έβανς, ηγέτη του Αμερικανικού Εκστρατευτικού Σώματος στη Γαλλία κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Έλαβε μέρος στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και στον Πόλεμο της Κορέας, αλλά και στο Βιετνάμ πριν κοπεί στη μέση από σύγκρουση με το αεροπλανοφόρο HMAS του Βασιλικού Ναυτικού της Αυστραλίας στη Μελβούρνη το 1969. Μετά τη σύγκρουση, η πλώρη του Frank E. Evans βυθίστηκε στο λιμάνι της Μελβούρνης σε λιγότερο από πέντε λεπτά, παίρνοντας μαζί της 74 μέλη του πληρώματος.
1. Kursk: Το ρωσικό υποβρύχιο βυθίστηκε στις 12 Αυγούστου του 2000 σε βάθος 108 μέτρων και παρέσυρε στο θάνατο 118 μέλη του πληρώματος, ενώ δημιουργήθηκε η πρώτη μεγάλη κρίση επί προεδρίας του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Επίσημη έρευνα την οποία κατηύθυνε η ρωσική κυβέρνηση κατέγραψε, δύο χρόνια μετά το τραγικό συμβάν, ότι το περιστατικό είχε προκληθεί από έκρηξης τορπίλης, η οποία στη συνέχεια προκάλεσε την έκρηξη πυρομαχικών στο σκάφος. Η βύθιση του Κουρσκ (ρωσικού υποβρυχίου κλάσης «Όσκαρ ΙΙ»), συνέβη στ' ανοιχτά της θάλασσας του Μπάρεντς κατά την διάρκεια άσκησης. Η βύθιση επήλθε, σύμφωνα με τις επίσημες πηγές της Ρωσικής κυβέρνησης, όταν προκλήθηκε έκρηξη εξαιτίας διαρροής καυσίμων υπεροξείδιου του υδρογόνου από μια ελαττωματική τορπίλη, που έφερε το υποβρύχιο.

Επίσης στις 7 Απριλίου του 1989 το σοβιετικό πυρηνικό υποβρύχιο κλάσης Mike, K-278 Komsomolets, βυθίστηκε στη Θάλασσα Μπάρεντς με την απώλεια 42 ανθρώπων από το 67μελές πλήρωμά του μετά από πυρκαγιά.

Και ο βυθός γεμίζει από σκουριά ναυαγισμένης άγκυρας και από ξεχαρβαλωμλενες ανθρώπινες μικρότητες... Και τα βαπόρια που παλιά τα αγαπούσαν τα κύματα, τώρα ερωτοτροπούν με τις αχιβάδες...