Φωτιά, αίμα και θάνατος κι ανάμεσά τους, διάσημοι αστέρες του Χόλιγουντ- ηθοποιοί, σκηνοθέτες- στα πεδία των μαχών. «Αυτός με το κράνος δεν είναι ο…;». Ήταν ο Κλαρκ Γκέιμπλ!
Την 1η Ιουνίου του 1943, μεταδόθηκε η τραγική είδηση του θανάτου του διάσημου ηθοποιού Λέσλι Χάουαρντ. Ο Λέσλι Χάουαρντ ήταν ο «Άσλεϊ Γουίλκς» της θρυλικής πλέον ταινίας «Όσα παίρνει ο Άνεμος» και είχε σκοτωθεί, πριν καλά καλά συμπληρώσει τα 50 του χρόνια, όταν το αεροπλάνο στο οποίο επέβαινε καταρρίφθηκε από Γερμανούς.
Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος τότε και οι πόλεμοι- όπως είναι γνωστό- δεν κατέχουν από διάσημους και ανώνυμους: σκοτώνουν αδιακρίτως…Και με αφορμή τον θάνατο του άτυχου ηθοποιού ας θυμηθούμε αστέρια του Χόλιγουντ που είχαν σκοτεινιάσει από τα σύννεφα του πολέμου που σάρωσε τον Κόσμο στη δεκαετία του ’40· είχαν πάρει μέρος σ’ αυτόν ενεργά με κίνδυνο της ζωής τους.
Σερ Κρίστοφερ Λι
Ο σερ Κρίστοφερ Λι (1922 - 2015) είχε μια μακρά και λαμπρή καριέρα στην υποκριτική που διήρκεσε περίπου επτά δεκαετίες· η εικόνα του έχει μείνει ανεξίτηλη για τους ρόλους των «κακών» που ενσάρκωσε: από τον κόμη Δράκουλα μέχρι τον κόμη Ντούκου του «Πολέμου των Άστρων» και τον Σάρουμαν του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών». Γιος αξιωματικού του βρετανικού στρατού και Ιταλίδας κόμισσας, ο έφηβος Κρίστοφερ προσφέρθηκε εθελοντικά να πολεμήσει στη Φινλανδία εναντίον των Σοβιετικών εισβολέων κατά τον Χειμερινό Πόλεμο του 1939. Ο Λι και άλλοι Βρετανοί υπηρέτησαν στο μέτωπο της Φινλανδίας αλλά μακριά από την πρώτη γραμμή. Ο Κρίστοφερ Λι, το 1941, προσφέρθηκε και πάλι εθελοντικά να καταταγεί στη Βασιλική Αεροπορία· άρχισε εκπαίδευση πιλότου, αλλά δεν την ολοκλήρωσε γιατί διαγνώστηκε με πρόβλημα στην όραση. Τελικώς, ο μετέπειτα διάσημος ηθοποιός, κατέληξε στην υπηρεσία πληροφοριών της RAF.
Κερκ Ντάγκλας
Όταν πέθανε, το 2020, ο διάσημος ηθοποιός, παραγωγός και συγγραφέας Κερκ Ντάγκλας, είχε κλείσει τα 103 χρονιά του και είχε διανύσει μια λαμπρή τροχιά στο στερέωμα του παγκόσμιου κινηματογράφου. Ο Ντάγκλας έγινε διάσημος ερμηνεύοντας τον ρόλο του Σπάρτακου στην ομώνυμη ταινία της δεκαετίας του 1960, αλλά είχε μείνει εμβληματική η ερμηνεία του ρόλου του συνταγματάρχη Νταξ στην αντιπολεμική ταινία του Κιούμπρικ «Σταυροί στο Μέτωπο». Ωστόσο, πριν γίνει διάσημος, ο Ντάγκλας είχε υπηρετήσει στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Προσπάθησε να ενταχθεί στην Πολεμική Αεροπορία, αλλά όταν τον απέρριψαν, ο Ντάγκλας εντάχθηκε στο Ναυτικό στα τέλη του 1941. Ο Κερκ Ντάγκλας μετατέθηκε στο θέατρο των επιχειρήσεων του Ειρηνικού, όπου υπηρέτησε ως αξιωματικός επικοινωνιών στο USS PC-1137, ένα πλοίο κυνηγό υποβρυχίων. Ο διάσημος ηθοποιός (άσημος τότε) πέρασε το μεγαλύτερο μέρος του 1942 και του 1943 καταδιώκοντας ιαπωνικά υποβρύχια· κάποτε υπέστη σοβαρά τραύματα όταν μια βόμβα βυθού εξερράγη πρόωρα. Ο Ντάγκλας νοσηλεύτηκε επί μήνες σε νοσοκομείο, μέχρι να πάρει εξιτήριο το 1944.
Ζοζεφίν Μπέικερ
Η Ζοζεφίν Μπέικερ (1906-1975), το Μαύρο Μαργαριτάρι της παγκόσμιας σκηνής, ήταν Γαλλίδα καλλιτέχνις, αμερικανικής καταγωγής, η πρώτη αφροαμερικανίδα που πρωταγωνίστησε στην βουβή ταινία Siren of the Tropics το 1927· την ίδια χρονιά η εμφάνισή της στο περιοδικό «Un vent de folie», προκάλεσε αίσθηση στο Παρίσι: η αμφίεσή της, που ήταν μια κοντή φούστα με μπανάνες και ένα κολιέ από μεγάλες χάντρες, έγιναν σύμβολο τη δεκαετία του 1920.
Όταν ξέσπασε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Μπέικερ στρατολογήθηκε από τη γαλλική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών· είχε εκφράσει στο παρελθόν την υποστήριξή της στην ιταλική εισβολή στην Αιθιοπία κι’ όταν οι δυνάμεις του Άξονα κατέλαβαν τη Γαλλία, υπέθεσαν ότι θα ήταν φιλική προς τους Ναζί· δεν ήταν! Εκμεταλλευόμενη την εμπιστοσύνη των Ναζί κατακτητών, η Μπέικερ διακινδύνευσε τη ζωή της για να τους κατασκοπεύει· η φήμη της άνοιξε τις πόρτες. Η Μπέικερ συναναστράφηκε με εξέχοντα στελέχη των Κατακτητών και γοήτευε αξιωματούχους που συναντούσε σε κοινωνικές εκδηλώσεις, ενώ αποσπούσε πληροφορίες. Ως διεθνής καλλιτέχνις, είχε μια δικαιολογία για να ταξιδεύει, και το έκανε, εντός της κατεχόμενης Ευρώπης, αλλά και στην ουδέτερη Πορτογαλία και στη Νότια Αμερική.
Η Μπέικερ μετέφερε κωδικοποιημένα μηνύματα, γραμμένα με αόρατο μελάνι στις παρτιτούρες της μουσικής της. Τα μηνύματα εκείνα περιείχαν πληροφορίες σχετικά με τις συγκεντρώσεις γερμανικών στρατευμάτων, αεροδρόμια, λιμάνια και θέσεις του εχθρού. Η Μπέικερ έκρυβε επίσης καταζητούμενους της Γκεστάπο στο σπίτι της και τους παρείχε πλαστά έγγραφα για να διαφύγουν. Αργότερα, η «Bronze Venus» εντάχθηκε στη Γαλλική Γυναικεία Βοηθητική Πολεμική Αεροπορία, στην οποία χρίστηκε υπολοχαγός· έδινε επίσης παραστάσεις για τα συμμαχικά στρατεύματα. Σε αναγνώριση των κατορθωμάτων της στον πόλεμο και της συνεισφοράς της στη Γαλλία, η Μπέικερ ονομάστηκε Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής από τον Σαρλ Ντε Γκωλ.
Σερ Άλεκ Γκίνες
Ο σερ Άλεκ Γκίνες (1914 – 2000), ήταν ένας από τους μεγαλύτερους ηθοποιούς της Βρετανίας, άρχισε την καριέρα του στο θέατρο σε ηλικία είκοσι ετών, ενώ ήταν ακόμη φοιτητής θεάτρου. Γρήγορα τράβηξε την προσοχή ως Σαιξπηρικός ηθοποιός. Τις επόμενες δεκαετίες, ο Γκίνες κέρδισε ένα Όσκαρ για την ερμηνεία του στη «Γέφυρα του ποταμού Κβάι» το 1957. Σήμερα, ο Γκίνες είναι περισσότερο γνωστός ως Obi Wan Kenobi από την ταινία «Πόλεμος των Άστρων».
Λιγότερο γνωστό από την καλλιτεχνική πορεία του Γκίνες είναι ότι ήταν βετεράνος του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1941, ο Γκίνες κατατάχθηκε στις εφεδρείες του Βασιλικού Ναυτικού και τον επόμενο χρόνο ονομάστηκε αξιωματικός. Το 1943, ο Γκίνες διορίστηκε διοικητής αποβατικού σκάφους με το οποίο έλαβε μέρος στην απόβαση στη Σικελία και στη Νορμανδία! Οι τραυματικές εμπειρίες του Γκίνες κατά τη διάρκεια του πολέμου τον οδήγησαν να σκεφτεί πολύ σοβαρά να γίνει ιερέας· ευτυχώς τον κέρδισε η υποκριτική.
Ντέιβιντ Νίβεν
Ο Ντειβιντ Νιβεν (1910 – 1983), ο άγγλος ηθοποιός του κινηματογράφου, βραβευμένος με Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία του 1958 «Χωριστά τραπέζια», όπου ερμήνευσε το ρόλο ενός σεξουαλικά διεστραμμένου ταγματάρχη εν αποστρατεία. Ο Νίβεν υπήρξε και μυθιστοριογράφος, αλλά και βετεράνος του Βρετανικού Στρατού· υπηρέτησε ως υπολοχαγός σε τάγμα εκπαίδευσης μηχανοκίνητων, αλλά η λαχτάρα του για δράση τον οδήγησε στους επίλεκτους κομάντος. Ο Νίβεν τοποθετήθηκε σε ειδική μονάδα αναγνώρισης γνωστή ως «Phantom Signals Unit». Ο βρετανός ηθοποιός πήρε μέρος στην Απόβαση στη Νορμανδία. Ο Ντέιβιντ Νίβεν, μετά τον πόλεμο ήταν πάντα φειδωλός στις διηγήσεις του και απέφευγε να μιλάει για τις περιπέτειές του· κάποτε εξήγησε τους λόγους: «Θα σας πω, μόνο ένα πράγμα για τον πόλεμο, την πρώτη μου ιστορία και την τελευταία. Μου ζήτησαν κάποιοι Αμερικανοί φίλοι να ψάξω τον τάφο του γιου τους κοντά στη Μπαστόν. Τον αναζήτησα και τον βρήκα, αλλά ήταν ανάμεσα σε 27.000 άλλους, και τότε είπα στον εαυτό μου ότι εδώ, Ντέιβιντ, υπάρχουν 27.000 λόγοι για τους οποίους πρέπει να κρατάς το στόμα σου κλειστό μετά τον πόλεμο»!
Λι Μάρβιν
Μεταξύ 1951 και 1986, ο Λι Μάρβιν (1924-1987) εμφανίστηκε σε περίπου 70 ταινίες· κέρδισε ένα Όσκαρ το 1965 για τον ρόλο του στην ταινία «Cat Ballou», όμως περισσότερο γνωστός έγινε για τους ρόλους του στις ταινίες «Και οι 12 ήταν καθάρματα» και «Τα λιοντάρια του Ειρηνικού»· και οι δυο πολεμικές. Ο Μάρβιν ήταν ατίθασο και κακομαθημένο παιδί, γεννημένο στη Νέα Υόρκη· είχε αποβληθεί από πολλά σχολεία για ανάρμοστη συμπεριφορά: κάπνιζε και κάποτε είχε πετάξει έναν συμμαθητή του από το παράθυρο του 2ου ορόφου! Ο Μάρβιν εγκατέλειψε το Γυμνάσιο για να ενταχτεί στους πεζοναύτες όταν οι ΗΠΑ μπήκαν στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και ως πεζοναύτης αποβιβάστηκε σε πολλές ακτές του Ειρηνικού· τραυματίστηκε σοβαρά στη Μάχη της Σαϊπάν, όταν χτυπήθηκε από πολυβόλο και μετά όταν ελεύθερος σκοπευτής τον πυροβόλησε στο πόδι. Ο Μάρβιν χρειάστηκε ένα χρόνο για να συνέλθει. Κι όταν ο πόλεμος τελείωσε, ενώ εργαζόταν ως υδραυλικός το Χόλιγουντ του άνοιξε τις πόρτες. Η εμπειρία του από τις πολεμικές επιχειρήσεις βοήθησε πολλούς σκηνοθέτες να γυρίσουν πολεμικές ταινίες.
Κλαρκ Γκέιμπλ
Ο Κλαρκ Γκέιμπλ (1901-1960) ήταν ο Βασιλιάς του Χόλιγουντ: πρωταγωνίστησε σε περισσότερες από 60 ταινίες και είναι ίσως περισσότερο γνωστός για τον ρόλο του ως Ρεντ Μπάτλερ στην ταινία «Όσα παίρνει ο Άνεμος»· κέρδισε Όσκαρ για τον πρωταγωνιστικό ρόλο του στην ταινία «Συνέβη μια νύχτα». Όταν η Αμερική μπήκε στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Γκέιμπλ ήταν το πιο λαμπρό αστέρι του Χόλιγουντ· μετά τον θάνατο της συζύγου του σε αεροπορικό δυστύχημα, ενώ επέστρεφε από μια περιοδεία για να προωθήσει τα Ομόλογα Πολέμου, ο συντετριμμένος Γκέιμπλ αποφάσισε να καταταγεί. Παρά την απροθυμία της MGM να αφήσει την πιο κερδοφόρο επένδυσή της, ο Γκέιμπλ εντάχθηκε στην Πολεμική Αεροπορία το 1942, ελπίζοντας να γίνει πυροβολητής. Αντ' αυτού, ο διάσημος ηθοποιός στάλθηκε στη Σχολή Υποψήφιων Αξιωματικών και προώθησε την προπαγάνδα εναντίον των Ναζί, λαμβάνοντας μέρος σε δεκάδες αεροπορικές επιχειρήσεις ως παρατηρητής· σε μια από εκείνες, μάλιστα, το αεροπλάνο B-17 του Γκέιμπλ έχασε έναν κινητήρα και υπέστη βλάβη στον σταθεροποιητή του, όταν χτυπήθηκε από αντιαεροπορικά πυρά και δέχτηκε επίθεση από μαχητικά αεροσκάφη πάνω από τη Γερμανία. Δύο από τα μέλη του πληρώματος τραυματίστηκαν, ένας σκοτώθηκε και θραύσματα πέρασαν ξυστά από τον Γκέιμπλ, που παραλίγο να τον χτυπήσουν στο κεφάλι. Το 1943, ο ηθοποιός της MGM διατάχθηκε να επιστρέψει στις ΗΠΑ. Η κινηματογραφική του εταιρεία δεν θα ρίσκαρε περισσότερο με το αστέρι της…
Όντρεϊ Χέπμπορν
Η Όντρεϊ Χεπμπορν (1929-1993) ήταν το απόλυτο σύμβολο τόσο της μόδας όσο και της οθόνης· πριν αποκτήσει φήμη και περιουσία, η έφηβη Χέπμπορν είχε βοηθήσει την Ολλανδική Αντίσταση στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Χέπμπορν είχε γεννηθεί στις Βρυξέλλες, από πατέρα Βρετανό και μητέρα Ολλανδή. Οι γονείς της Χέπμπορν χώρισαν και το 1939 και εκείνη μετακόμισε με τη μητέρα και τα αδέλφια της στο Άρνεμ, στην Ολλανδία. Η Χέπμπορν γράφτηκε σε ωδείο, όπου ασχολήθηκε με το μπαλέτο, όμως οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Ολλανδία και- όπως και όλοι οι Ολλανδοί- η Χέπμπορν και η οικογένειά της υπέστησαν στερήσεις και κακουχίες από τη ναζιστική κατοχή.
Το 1942, οι Γερμανοί εκτέλεσαν τον αδελφό της μητέρας της ως αντίποινα για δολιοφθορά από την Αντίσταση. Η Χέπμπορν είχε μάθει χορό από νεαρή ηλικία και χρησιμοποίησε αυτό το ταλέντο της για να βοηθήσει την Ολλανδική Αντίσταση: χόρευε και τραγουδούσε σε παράνομα underground ρεσιτάλ γνωστά ως zwarte avonden (μαύρα βράδια) και έδινε τα κέρδη της στην Αντίσταση· και όλα αυτά παρά την εξασθενημένη φυσική της κατάσταση. Επίσης η έφηβη Χέπμπορν διένειμε έγγραφα, κωδικοποιημένα μηνύματα και άλλα αντικείμενα μεταξύ των αντιστασιακών ομάδων. Λίγο μετά τον πόλεμο, η Χέπμπορν μετακόμισε στη Βρετανία, όπου πήρε τον πρώτο της ρόλο στον κινηματογράφο το 1948. Ουδέποτε ξέχασε τις εμπειρίες της από τα χρόνια του πολέμου.
Και δεν ήταν μόνο αυτοί. Και ο Μελ Μπρούκς, ο διάσημος σκηνοθέτης και κωμικός του Χόλιγουντ και ο «σκληρός» Ερνστ Μποργκνάιν και η τραγουδίστρια Μπέατρις-Μπέα-Αρθουρ πήραν μέρος ενεργά στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Γιατί τα αναφέρουμε όλα τούτα και γιατί τώρα; Σε λίγες μέρες κλείνουν ακριβώς 80 χρόνια από την Απόβαση στη Νορμανδία (6 Ιουνίου του 1944), που άλλαξε την πορεία ενός πολέμου… Εις μνήμη λοιπόν όσων δεν επέζησαν να δουν το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου!
