Πέμη Ζούνη στο ethnos.gr: «Είναι ντροπή η χώρα που γέννησε το θέατρο να μην αντιμετωπίζει σοβαρά την καλλιτεχνική παιδεία»

Σεμνή, ήρεμη, με ευαισθησία που σπανίζει, σε κερδίζει αμέσως με τη ζεστή φωνή και την προσωπικότητά της. Ως ένας άνθρωπος που θέλει διαρκώς να εξελίσσεται, να μαθαίνει, να τολμάει και να προσφέρει, η Πέμη Ζούνη είναι όμορφα συμφιλιωμένη με τον εαυτό της, τον χρόνο και τα θέλω της. Αφορμή για την κουβέντα μας, στάθηκε ο νέος θεατρικός της ρόλος στην παράσταση «Ο αδελφός μου, ο Αμαντέους», που παρουσιάζεται στη Μουσική Βιβλιοθήκη Λίλιαν Βουδούρη του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. 

Τα Σάββατα του Μαρτίου, η ηθοποιός δίνει σάρκα και οστά στην «αόρατη» Νάνερλ Μότσαρτ, την αδελφή του συνθέτη, που τ' όνομά του έγινε σύμβολο της δημιουργικής μεγαλοφυΐας. «Η περιπέτεια ενός ρόλου αρχίζει με τις διαφορές που έχω, όχι με τα κοινά στοιχεία. Αρχίζει με την εξερεύνηση του άγνωστου τοπίου. Εδώ, λοιπόν, το τοπίο είναι εντελώς ανοίκειο. Ένα παιδί θαύμα που ζούσε κολλημένο στο τσέμπαλο. Που δεν ήξερε να υπάρξει αλλιώς. Και μεγαλώνοντας ζει την απόλυτη υπαρξιακή εξόντωση. Επειδή είναι γυναίκα. Επειδή δεν ξέρει άλλο από το να σέβεται και να υπακούει τον πατέρα της. Η ζωή της σταματάει στα 18. Της μένει μόνο να επιβιώσει ψυχικά. Συγκλονιστική ιστορία. Μελέτη μοναξιάς» επισημαίνει η Πέμη Ζούνη στο ethnos.gr, η οποία βιώνει πολύ πειστικά όλες τις ψυχολογικές διακυμάνσεις του ρόλου της και ισορροπεί εξαιρετικά ανάμεσα στις ήρεμες και στις πιο έντονα συγκινησιακά φορτισμένες του στιγμές.  

Αν και η Νάνερλ Μότσαρτ θεωρούνταν μία από τις καλύτερες πιανίστριες της Ευρώπης και πάνω στις δικές της παρτιτούρες, έμαθε μουσική ο μικρότερος αδελφός της, ωστόσο μόλις έκλεισε τα δεκαοκτώ, πέρασε στο περιθώριο, καθώς ήταν σε ηλικία γάμου. Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία, γνωστή σε ελάχιστους, που αφορά όλους τους ανθρώπους, από την εφηβεία έως την τρίτη ηλικία. «Φυσικά και υπάρχει επιπλέον ευθύνη για έναν/μία ηθοποιό όταν αναμετριέται με ιστορικές προσωπικότητες. Ωστόσο, στην περίπτωση της Νάνερλ έχουμε ελάχιστα ιστορικά στοιχεία για να σχηματίσεις με βεβαιότητα ολοκληρωμένο χαρακτήρα. Η πρόκληση είναι να προσπαθήσεις να ενώσεις τα κενά, έτσι ώστε να δικαιωθεί η πορεία της». 

Το έργο του συγγραφέα Μηνά Βιντιάδη, σε σκηνοθεσία της Βάνας Πεφάνη, μιλά για ακυρωμένες επιθυμίες, αδελφικές σχέσεις, το «ταλέντο» και τη καλλιτεχνική υπεροψία, τον έρωτα και τη μοναξιά. «Νομίζω ότι η βασική κραυγή του έργου είναι το δικαίωμα – όχι μόνο στην ισότητα – στην ίδια την ύπαρξη ενός πλάσματος, ανεξάρτητα από κοινωνικές επιταγές» τονίζει η ηθοποιός.

Εσείς, ως γυναίκα, έχετε αναγκαστεί ν’ απολογηθείτε για πράγματα για τα οποία δεν θα έπρεπε; 

Ευτυχώς όχι. Είχα την τύχη να γεννηθώ σε μια εποχή/σε μια χώρα/σε μια οικογένεια κυρίως, όπου η ισότητα ήταν δεδομένη και αυτονόητη.

Μετρώντας πλέον αρκετές δεκαετίες καλλιτεχνικής πορείας, αισθάνεστε ότι είστε συμπαθής στο χώρο; 

Έχω εισπράξει σεβασμό, πράγμα σπουδαίο. Έχω εισπράξει αγάπη, ακόμα σπουδαιότερο. Δεν έχω συγκρουστεί ποτέ με ανθρώπους στη δουλειά, πράγμα σπάνιο. Άρα είμαι πιο τυχερή από το να είμαι απλά συμπαθής. Και ναι, ανταγωνισμό έχω νιώσει μια-δυο φορές, από άντρες. Το βρίσκω πολύ χαριτωμένο.

Φέτος, πρωταγωνιστείτε στην πολύ πετυχημένη τηλεοπτική σειρά «Έρωτας Φυγάς» του OPEN. Όταν πήρατε το σενάριο στα χέρια σας, καταλάβατε αμέσως ότι η σειρά θα συζητηθεί και θα αγαπηθεί τόσο πολύ από τους τηλεθεατές;

Το σενάριο ήταν δυνατό για καθημερινό. Θεωρώ όμως ότι αυτό είναι μόνο η βάση, μπορεί ν' ανθίσει ή να μαραθεί. Όταν σχηματίστηκε το επιτελείο των ηθοποιών ήμουνα σίγουρη ότι θα πάει καλά. Δεν φανταζόμουνα βέβαια πόσο καλά!

Συζητήσεις για το αν θα πάει για δεύτερη σεζόν υπάρχουν;

Το θέλουν όλες οι πλευρές να συνεχίσει, οι συζητήσεις έχουν προχωρήσει και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα μας ξαναδείτε την επόμενη σεζόν.

Από τη δεκαετία του ’50 μέχρι σήμερα έχουν περάσει σχεδόν εβδομήντα χρόνια. Τώρα που μέσα από τη σειρά ζείτε αυτή την εποχή, θεωρείτε ότι απέχουμε ηθικά και κοινωνικά παρασάγγας; Τι διαφορές εντοπίζετε;

Δυστυχώς, δεν απέχουμε όσο θα φανταζόταν κανείς. Παρ’ όλο που έχει γίνει μεγάλη πρόοδος στο ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βέβαια στο θέμα της ισότητας, υπάρχουν ακόμα ισχυρά στερεότυπα και αγκυλώσεις. Νοοτροπίες κοινωνικές που καταστρέφουν ζωές. Σε μεγάλο μέρος -όχι μόνο της χώρας μας- η δεκαετία του ’50 είναι πιο παρούσα απ’ ό,τι θα έπρεπε. Και η αρνητική ηρωίδα μου ελπίζω να είναι μια υπενθύμιση των εγκλημάτων που γίνονται στο όνομα της «αγάπης».

Απεργίες, καταλήψεις, πορείες με αφορμή το Προεδρικό Διάταγμα. Θεωρείτε ότι είναι δίκαιη η διεκδίκηση των συναδέλφων σας για το ζήτημα της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης; Πώς στέκεστε απέναντι σε αυτή την κατάσταση;

Είναι πολλά χρόνια που φωνάζω σε συνεντεύξεις και δηλώσεις ότι είναι ντροπή η χώρα που γέννησε το θέατρο να μην αντιμετωπίζει σοβαρά την καλλιτεχνική παιδεία. Κανείς δεν ανταποκρινόταν. Έμοιαζα γραφική. Στη σύντομη βουλευτική θητεία μου δούλεψα πολύ πάνω σ’ αυτό το θέμα, με ανθρώπους απ’ όλες τις τέχνες, διαμόρφωσα μια ολοκληρωμένη πρόταση και την πέρασα ομόφωνα -πράγμα σπάνιο- από την Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων, στις 31/1/2012. Αυτό σήμαινε ότι η Βουλή αποδέχτηκε την ανάγκη νομοθετικής ρύθμισης της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης σε ανώτατη βαθμίδα. Ήμουνα πολύ περήφανη γι’ αυτή τη νίκη! Σε μία βδομάδα παραιτήθηκα από το βουλευτικό αξίωμα, για άλλους σοβαρούς λόγους. Κανένα κόμμα δεν ασχολήθηκε να προχωρήσει αυτό το θέμα. Κανένας θεσμός ή φορέας δεν ενδιαφέρθηκε έκτοτε. Κανένας δημοσιογράφος διαπιστευμένος στη Βουλή δεν το επικοινώνησε. Τα συμπεράσματα δικά σας.

Εσείς αναγνωρίζετε τα λάθη σας ή πετάτε το μπαλάκι των ευθυνών αλλού;

Βασικό σκαλοπάτι της ενηλικίωσης είναι ν' αναγνωρίζεις τα λάθη σου. Να προσπαθείς να διορθώσεις κάτι αντί να γκρινιάζεις. Αρχίζοντας από τον εαυτό σου. Νομίζω ότι η απάντηση στην προηγούμενη ερώτηση είναι ένα παράδειγμα της στάσης μου.

Μπορεί να τα καταφέρει σ’ αυτόν τον κόσμο ένας ευαίσθητος άνθρωπος να ζήσει με αξιοπρέπεια;

Κανένας και τίποτα δεν μπορεί να σου στερήσει την αξιοπρέπεια. Και βέβαια σε έναν κόσμο φτιαγμένο με τα υλικά που ξέρουμε -κυρίως ανθρωποφαγικά- είναι δύσκολο να διατηρήσεις την αξιοπρέπειά σου. Δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο.

Τι όνειρα κάνετε για το μέλλον;

Μεγαλώνοντας προσεγγίζεις την ουσία των πραγμάτων. Για μένα, η ουσία είναι οι κερδισμένες ανθρώπινες σχέσεις. Σε κάτι τέτοιες ευτυχισμένες στιγμές τριγυρνάνε τα όνειρά μου.