Η πρόκληση του Προσφυγικού

Σειρά εκδηλώσεων προγραµµατίστηκαν και παρουσιάζονται µε αφορµή τη χθεσινή Παγκόσµια Ηµέρα Προσφύγων, κυρίως από οργανώσεις και πρωτοβουλίες που στηρίζουν τους ανθρώπους οι οποίοι για τον έναν ή τον άλλο λόγο έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους. 

Και µόνο ο ορισµός της µεταναστευτικής πολιτικής είναι πολυδιάστατος. Στην πράξη, το ενδιαφέρον θα έπρεπε αρχικά να εστιαστεί στη σύνθετη διαδικασία ένταξης και σε δεύτερη φάση να επιχειρηθεί συγκροτηµένα και συστηµατικά η σταδιακή εξοικείωση µε στάσεις, συµπεριφορές και, γιατί όχι, ανταλλαγές µε τους πολίτες της χώρας υποδοχής, µε απώτερο σκοπό την προοδευτική ενσωµάτωση. Κάπως έτσι, ο επαναπροσδιορισµός της πολιτισµικής ταυτότητας, που θα αντανακλούσε και σε έναν διαφορετικό τρόπο ζωής στοχεύοντας στην εξασφάλιση της κοινωνικής συνοχής, θα µπορούσε να αποτελέσει τη βάση εφαρµογής των όποιων µοντέλων ένταξης.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι όσον αφορά στο ελληνικό µοντέλο ένταξης, ο πρώτος βασικός στόχος είναι η δηµιουργία και διατήρηση µιας ανοιχτής κοινωνίας που θα σέβεται την ετερότητα, θα διασφαλίζει δικαιώµατα και υποχρεώσεις των προσφύγων-µεταναστών, θα καλλιεργεί την αλληλεπίδραση, θα ενισχύει την αποδοχή και κατ’ επέκταση την κοινωνική συνοχή.

Είναι σαφές πως η αυτοδιοίκηση αποτελεί βασικό εκτελεστικό µηχανισµό πρωτοβουλιών ένταξης και µε δεδοµένο ότι έχει περάσει ελάχιστος χρόνος από τις αυτοδιοικητικές εκλογές αναδεικνύεται τώρα µε τον καταλληλότερο τρόπο η ανάγκη να υπάρξει ενεργός συµµετοχή στην αντίστοιχη εθνική στρατηγική. Ετσι κι αλλιώς η αντιµετώπιση της προσφυγικής κρίσης αποτελεί µια νέα σηµαντική πρόκληση για την πολιτική της ένταξης σε παγκόσµιο επίπεδο.

Ειδικά όσον αφορά στη χώρα µας, µέσα στη διετία 2015-2016 επήλθε ριζική αλλαγή στην έκφραση του φαινοµένου και µεταξύ άλλων είχε ως αποτέλεσµα να γίνει υπέρβαση των ορίων δυνατότητας υποδοχής και φιλοξενίας. Σε αυτό συνέβαλε και η συγκυρία, καθώς µιλάµε για µια περίοδο κατά την οποία η χώρα µας διερχόταν σοβαρή κρίση και οι ισορροπίες σε πολλά επίπεδα ενίσχυαν την ανάγκη άµεσης αντιµετώπισης πολλών εσωτερικών και εξωτερικών προβληµάτων.

Η πρόκληση παραµένει. Μια Παγκόσµια Μέρα είναι απλώς η αφορµή που ως διακριτική υπενθύµιση µας τοποθετεί απέναντι σε ένα µεγάλο πρόβληµα. Νέες προοπτικές ανοίγονται και καµία δικαιολογία δεν πρέπει να υπάρχει. «Ετσι ήρθαν τα πράγµατα µα έτσι δεν θα πάνε» έλεγε ο τίτλος του βιβλίου του Αζίζ Νεσίν και έστω καταχρηστικά περνάει το κατάλληλο µήνυµα.